Η Παρθενόπη είναι ο καθρέφτης της πόλης του Sorrentino και η Celeste Dalla Porta ο καθρέφτης μας

Η νέα ταινία του Paolo Sorrentino, Parthenope, δεν είναι απλώς ένα φιλμ, αλλά ένας καθρέφτης που αντανακλά τα βάθη της ψυχής μιας πόλης, τη Νάπολη, και της ηρωίδας του, Παρθενόπης. Η Παρθενόπη, βασισμένη στον αρχαίο μύθο της Σειρήνας, γίνεται το μέσο του σκηνοθέτη για να διερευνήσει τις αποχρώσεις της ομορφιάς, του έρωτα, της απώλειας και του θανάτου, συναισθήματα που διαπερνούν όχι μόνο την πόλη, αλλά και την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη.

Η ταινία, μετά την πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Καννών τον περασμένο Μάιο, πραγματοποίησε την ελληνική της πρεμιέρα στο 13ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αιγαίου στην Πάτμο. Στη συνέχεια, πριν από την κυκλοφορία της στους ελληνικούς κινηματογράφους από την The Film Group, έγινε η avant-première σε ειδική εκδήλωση, ως μέρος της συνεργασίας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αιγαίου με την The Film Group.

«Η Παρθενόπη είναι μια ελεύθερη γυναίκα, πολύ αυθόρμητη, δεν κρίνει, όπως δεν κρίνει και η πόλη. Είναι ο καθρέφτης της πόλης όπου μεγάλωσα», είχε πει ο βραβευμένος με Όσκαρ σκηνοθέτης της «Τέλειας Ομορφιάς» σε συνέντευξη Τύπου στις Κάννες. Αυτή η δήλωση συνοψίζει το πνεύμα της ταινίας: η Νάπολη, όπως η Παρθενόπη, δεν θέτει ερωτήματα, δεν απαιτεί απαντήσεις, απλώς υπάρχει, και μέσα από την ύπαρξή της καλεί σε έναν στοχασμό.

Η ηρωίδα δεν εκμεταλλεύεται την ομορφιά της με τους όρους που επιβάλλει η κοινωνία, κι αυτό την κάνει σπάνια. Μέσα από το πρόσωπό της, ο Sorrentino αναδεικνύει έναν χαρακτήρα που αρνείται να ενδώσει στην επιφανειακή γοητεία, επιλέγοντας μια πιο αβυσσαλέα μορφή επιθυμίας, εκείνη που δεν χρειάζεται επιβεβαίωση, ούτε αξιοποίηση. Η Παρθενόπη, όπως και η Νάπολη, είναι όμορφη, αλλά και θλιμμένη, ελεύθερη αλλά και παγιδευμένη στις δικές της αντιφάσεις. Και στα δικά της κρυμμένα μυστικά.

Η ταινία είναι μια αισθητική εξερεύνηση, που προσπερνά τα όρια της τυπικής αφήγησης και εντρυφά στην «ανθρωπολογική» έννοια της ομορφιάς και του έρωτα ως μέσα αναζήτησης. Αυτή η προσέγγιση μεταφέρει τους θεατές σε μια ποιητική εσωτερική αναζήτηση, με έναν συμβολισμό που συνδέει τον έρωτα με την ίδια την επιβίωση. Ωστόσο, στη διαδρομή αυτή, ανακαλύπτουμε πως ο έρωτας, όταν γίνεται μόνο μέσο επιβίωσης, τελικά αποτυγχάνει. Ίσως και όχι.

Στην καρδιά της αφήγησης, ο Sorrentino μάς δίνει μια υπενθύμιση για το πώς η κοινωνία επιβάλλει πρότυπα και καταπιέζει την ανεξαρτησία μέσα από την εξιδανίκευση της ομορφιάς. Η ομορφιά που αποδίδει η ταινία είναι άλλοτε πηγή δύναμης και άλλοτε παγίδα, ενώ η Παρθενόπη προσπαθεί να διατηρήσει την ανεξαρτησία της απέναντι σε στερεότυπα που την απογυμνώνουν. Η Παρθενόπη είναι μια αντανάκλαση αυτής της πόλης, μια γυναίκα ελεύθερη, αποφασιστική και παράλληλα απαθής. Η ομορφιά της πόλης και της ηρωίδας της ταινίας δε χρειάζεται εξήγηση, ούτε απολογίες: απλώς υπάρχει, προσφέροντας στον θεατή έναν «καθρέφτη» που καθρεφτίζει τα δικά του υπαρξιακά διλήμματα.

Ποια είναι όμως η Παρθενόπη του σκηνοθέτη; Συνέντευξη με την πρωταγωνίστρια, Celeste Dalla Porta, με αφορμή την πρεμιέρα στους κινηματογράφους από τη The Film Group

Celeste, αντλώντας έμπνευση από διάλογο της ταινίας δεν θα σας κρίνω και δεν θα με κρίνετε. Ποια είστε;

Είμαι μια κοπέλα από το Μιλάνο, που τα τελευταία χρόνια βρέθηκα στη Ρώμη για να σπουδάσω την τέχνη της υποκριτικής και είχα την τεράστια τύχη να συμμετάσχω σε αυτή την ταινία του Paolo Sorrentino.

Αν έπρεπε να διαλέξω ένα αγαπημένο βιβλίο, αυθόρμητα θα έλεγα Το Μπλε Δωμάτιο του Georges Simenon, το οποίο θέτει πολλά ερωτήματα, όπως το πόσο παρόντες είμαστε στη στιγμή.

Στη ζωή νιώθω τυχερή, αν και σίγουρα είμαι ένα άτομο με αρκετές ανασφάλειες. Αν έπρεπε να πω ένα συνώνυμο της ομορφιάς, θα επέλεγα την απλότητα. Δεν είμαι άνθρωπος που μετανιώνει τα λάθη του.

Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι η εγκατάλειψη. Υπό συνθήκες θα μπορούσα να γίνω εκδικητική, αλλά με έναν πιο καλλιτεχνικό τρόπο –μέσω της τέχνης, όπου, τελικά, δεν χρειάζεται να κάνεις τίποτα.

Τι είναι επαναστατικό στις μέρες μας; Είστε επαναστάτρια;

Η αλήθεια είναι επαναστατική. Ωστόσο, η αλήθεια και η επανάσταση δεν φέρνουν πάντα την ευτυχία.

Δεν μπορώ να θεωρήσω τον εαυτό μου ακριβώς επαναστάτρια, καθώς δεν έχω σώσει ζωές, οπότε δεν μπορώ να ισχυριστώ κάτι τέτοιο. Ωστόσο, μέσα από τον χαρακτήρα της Παρθενόπης, η οποία είναι επαναστάτρια λόγω των επιλογών της, ειδικά για την εποχή της, εύχομαι ειλικρινά να μπορέσω να μεταδώσω ένα σημαντικό μήνυμα. Ένα μήνυμα που μπορεί να θεωρηθεί επαναστατικό.

Δεν μπορώ να ξεχάσω το «Οι νέοι επιλέγουν ξεδιάντροπα την απελπισία» που ακούγεται στην ταινία. Ποια είναι η γνώμη σας;

Δεν θα έλεγα ακριβώς ότι οι νέοι επιλέγουν συνειδητά να είναι απροκάλυπτα απελπισμένοι. Η δυστυχία είναι σίγουρα ένα συναίσθημα που υπάρχει έντονα ανάμεσά τους, ίσως επειδή, μεγαλώνοντας, η πραγματικότητα παύει να μοιάζει με παραμύθι. Οι νέοι έρχονται αντιμέτωποι με δυστυχία και δύσκολες καταστάσεις.

Αλλά συχνά μέσα από την απελπισία μπορούμε να φτάσουμε στην ποίηση: να εκφραστούμε μέσω της απελπισίας μας. Ίσως ο Sorrentino να χρησιμοποίησε αυτή την εσωτερική κατάσταση στην ταινία του, επιλέγοντας στιγμές άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε γεμάτες απελπισία, ακριβώς για αυτόν τον λόγο.

Για να δημιουργήσει μια μορφή ποίησης.

Η πολυπλοκότητα της ομορφιάς και του εσωτερικού βάθους μέσα από τη Νάπολη και την Παρθενόπη;

Η ομορφιά αποτελεί κεντρικό στοιχείο στη σκηνοθεσία του Sorrentino και εδώ συγκεκριμένα παρουσιάζεται με τη διττή της όψη.

Υπάρχει η ομορφιά που αφορά το αισθητικά όμορφο, αυτό που μας ικανοποιεί οπτικά, υπάρχει το πολύ εσωτερικό βάθος της, αλλά υπάρχει και το αντίθετο. Η Νάπολη είναι ακριβώς αυτό το παράδοξο.

Διαθέτει απίστευτη ομορφιά, αλλά κρύβει μέσα της πολλά μυστικά και μυστήριο. Έτσι, μέσα από την ταινία, αυτές οι δύο έννοιες έρχονται αντιμέτωπες, αναδεικνύοντας την πολυπλοκότητα της πόλης και της ίδιας της ομορφιάς.

Τι ήταν αυτό που σας φόβισε περισσότερο στην Παρθενόπη καθώς έγινε ο καθρέφτης σας;

Αυτό που με φόβισε περισσότερο ήταν ο ίδιος ο χαρακτήρας. Η πρόκληση ήταν να μπορέσω, ως ηθοποιός, να αποτυπώσω τον ρόλο με ακρίβεια, κάτι που φαντάζει δύσκολο όταν μέσα μας υπάρχει ένας αυστηρός εσωτερικός κριτής.

Το να μπω στον ρόλο της Παρθενόπης σήμαινε ακριβώς αυτό: να καταφέρω να «σπάσω» αυτόν τον αυστηρό κριτή μέσα μου και να απελευθερωθώ. Να είμαι το ίδιο ελεύθερη με την Παρθενόπη στην ταινία.

Η Παρθενόπη ψάχνει το νόημα. Ποιο είναι το νόημα Celeste;

Σίγουρα, είναι μια ταινία που θέτει πολλά ερωτήματα, αλλά δεν δίνει σαφείς απαντήσεις. Γι' αυτό και εγώ δεν μπορώ να μιλήσω για κάποιο ξεκάθαρο συμπέρασμα της ταινίας, καθώς πρόκειται για κάτι εσωτερικό και σύνθετο.

Αυτό που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι έμαθα να αγαπώ την αβεβαιότητα. Να αγαπώ τη συνθήκη όπου ίσως να μην υπάρχει μια καθοριστική, συγκεκριμένη απάντηση.

Ο έρωτας ως μέσο επιβίωσης υπήρξε μια αποτυχία. Ίσως και όχι;

Ίσως και όχι. Όντως, η ταινία αφήνει το υπονοούμενο ότι ίσως δεν ήταν. Εγώ προσωπικά πιστεύω πολύ στον έρωτα και στην αγάπη. Στην αγάπη ως μέσο για να λυθούν συγκρούσεις. Πιστεύω ότι ο έρωτας και η αγάπη μεταφέρουν ένα επαναστατικό μήνυμα.

Ποιοι άνθρωποι θα πρέπει να δούνε οπωσδήποτε αυτή την ταινία;

Δεν ξέρω ποιοι ακριβώς, αλλά σίγουρα άνθρωποι που έχουν τραυματιστεί πολύ θα είχαν μεγαλύτερη ευκολία στο να μπουν και οι ίδιοι στον ρόλο. Θα αναγνωρίσουν περισσότερα στοιχεία μέσα σε αυτή την ταινία.

Η Παρθενόπη αναρωτιέται συνεχώς το είναι ανθρωπολογία. Τι σημαίνει τελικά;

Το να βλέπεις. Να παρακολουθείς. Να παρατηρείς.

Αν έπρεπε να κάνετε μία ερώτηση στον σκηνοθέτη ποια θα ήταν αυτή;

Είσαι ευτυχισμένος;

Εσείς, Celeste: είστε;

Ναι.

01

07

^{Ευχαριστούμε το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών και τον Jacopo Noventa Menin για την πολύτιμη βοήθεια στο μεταφραστικό σκέλος.}

^{Η λήψη των φωτογραφιών έγινε στο ξενοδοχείο Titania Hotel Athens του Ομίλου «Η Hotels Collection».}

^{Το μακιγιάζ της Celeste Dalla Porta επιμελήθηκε η Sissi Petropoulou.}

Parthenope: Από 7 Νοεμβρίου στους κινηματογράφους

Στην πολύβουη Νάπολη, γινόμαστε μάρτυρες της ιστορίας της Παρθενόπης. Μια δύναμη της φύσης, της οποίας η ιστορία ξεκινά από τα μεταπολεμικά χρόνια και φτάνει στο σήμερα. Μια ιστορία για την αδιάκοπη αναζήτηση της ελευθερίας, της αχόρταγης αγάπης για την πόλη με τα αμέτρητα πρόσωπα και τις μυριάδες μορφές που μπορεί να πάρει η αγάπη.

Φωτογραφίες από την Αβάν πρεμιέρ της ταινίας Παρθενόπη του Σορεντίνο: Η παρουσία της πρωταγωνίστριας

Ένα επικό ταξίδι μιας ολόκληρης κοινότητας, ένας στοχασμός για το πώς ο χρόνος καθορίζει το πεπρωμένο, και μια γιορτή της ίδιας της ζωής ενάντια σε όλες τις χαρές και τις λύπες της.

Από τον βραβευμένο με Όσκαρ σκηνοθέτη Πάολο Σορεντίνο («Η Τέλεια Ομορφιά», «Το Χέρι του Θεού») με τους Γκάρι Όλντμαν, Στεφανία Σαντρέλι και την Σελέστ Ντάλα Πόρτα στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Γυρισμένη στη Νάπολη και το Κάπρι και σε συμπαραγωγή Ιταλίας και Γαλλίας, η ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ των Καννών.

Σκηνοθεσία: Πάολο Σορεντίνο

Ηθοποιοί: Σελέστ Ντάλα Πόρτα, Γκάρι Όλντμαν, Στεφανία Σαντρέλι