Η σκηνοθέτιδα του «Multimedea», Όλγα Τζωρτζ, μάς μιλά για την μητρότητα και τις αληθινές Μήδειες

Όταν γίνεις μητέρα, θα καταλάβεις, είναι μία από τις φράσεις που ακούμε συχνά να λένε οι μητέρες στα παιδιά. Η αγάπη της μάνας δεν αμφισβητείται, δεν συγκρίνεται, δεν αντικαθίσταται. Όλα αυτά μοιάζουν δεδομένα, σίγουρα και απαραίτητα για κάθε πλάσμα που έρχεται στη Γη αλλά στην πραγματικότητα ακόμα και αυτή η αγάπη δεν είναι δεδομένη.

Πόσο πιθανό είναι ο άνθρωπος που καλείται να δημιουργήσει ένα περιβάλλον ασφάλειας, σιγουριάς και εμπιστοσύνης για ένα παιδί να καταλήξει να το ξεχνά ή ακόμα και να το σκοτώνει;

Το απόγευμα της 14ης Απριλίου παρακολούθησα στο Θέατρο Άβατον την παράσταση «Multimedea» της Pamela Prather σε σκηνοθεσία Όλγας Τζώρτζ και κατάλαβα με την βοήθεια των Ειρήνης Τσώλη, Ιωάννας Μαρίας Μπατή και Βασιλικής Βλάχου πως μία γυναίκα μπορεί να φτάσει στα άκρα για έναν αρρωστημένο έρωτα και ναι, να ξεχάσει τον ρόλο της μητρότητας.

Έγινα ένορκος και έκρινα το μέλλον του Πολυδερόπουλου στην παράσταση «Μάρτυρας Κατηγορίας»

Ποια η υπόθεση του έργου «Multimedea»

Θέτοντας στο επίκεντρο την ιστορία της Μήδειας (Ιωάννα Μαρία Μπατή), η οποία σκότωσε τα παιδιά της για να εκδικηθεί τον Ιάσωνα, που την εγκατέλειψε για την Γλαύκη (κόρη του Κρέοντα), το έργο της Prather μας μιλά για την αδύναμη πλευρά της μητρότητας, εκείνη την πλευρά που μας κάνει να αναρωτιόμαστε αν πράγματι υπάρχει ανιδιοτελής αγάπη και αν το βιολογικό ρολόι κάποιων γυναικών είναι ορθότερο να παραμένει ανενεργό.

Το έργο διηγείται τρεις παράλληλες ιστορίες. Η ιστορία της Μήδειας του Ευριπίδη μπλέκεται με δύο αληθινά γεγονότα, που επιβεβαιώνουν ότι η σκληρότητα δεν είναι προνόμιο της ελληνικής μυθολογίας. Η Susan Smith και η Fumiko Kimura είναι δύο γυναίκες που σκότωσαν τα παιδιά τους, αφότου οι σύζυγοί τους τις εγκατέλειψαν.

Σχολιάζοντας τις πράξεις του Ιάσωνα και τα συναισθήματα που δημιουργήθηκαν στη Μήδεια, η σκηνοθέτιδα της παράστασης, Όλγα Τζώρτζ αναφέρει στο queen.gr: «Δεν θεωρώ ότι στο κέντρο της Μήδειας είναι τόσο η παιδοκτονία, όσο η ισοτιμία στους ρόλους ενός άνδρα και μίας γυναίκας. Μία προσωπική σχέση. Ο Ιάσωνας ακύρωσε όλες τις σχέσεις που είχε με την ίδια τη Μήδεια και η ίδια θα έπρεπε για να νιώθει δίκαιη, να κάνει το ίδιο».

Η Όλγα Τζωρτζ. Φωτογραφία: Ολυμπία Βασιλείου

«Δεν μπορεί ο καθένας στη ζωή να κάνει ό,τι θέλει»

Η κα. Τζώρτζ μιλά με ενδιαφέρον για την Μήδεια και την ψυχοσύνθεσή της, όμως, δεν ήταν εκείνη ο λόγος που θέλησε να σκηνοθετήσει το «Multimedea», αφού όπως μου επισημαίνει οι δύο αληθινές ιστορίες ήταν αυτές που κέντρισαν σε μεγαλύτερο βαθμό το ενδιαφέρον της. «Το έργο το έχω στα χέρια μου από το 2003 και συνέχεια μελετούσα τις υποθέσεις. Ήθελα να καταλάβω γιατί η Pamela Prather ασχολήθηκε με αυτό και γιατί την ενέπνευσε», μου αναφέρει ενώ λίγο αργότερα προσθέτει θέλοντας να δείξει πόσο σημαντικό είναι να θέτουμε όρια στον εαυτό μας «Δεν μπορεί ο καθένας στη ζωή να κάνει ό,τι θέλει. Γιατί βλέπουμε που καταλήγουμε όταν κάνουμε ό,τι θέλουμε. Πρέπει να σεβόμαστε και τον άλλον και την επιθυμία του και την διαφορετικότητά του. Αλλά αυτό θέλει μία εκπαίδευση, εσωτερική, όχι κοινωνική. Θέλει και μία εσωτερική παιδεία του ανθρώπου, να έχει σχέση με τον εαυτό του, για να μπορεί να μην είναι θύμα μίας επίκλησης των συναισθημάτων από το περιβάλλον».

Η πρώτη αληθινή ιστορία είναι αυτή της Susan Smith (Βασιλική Βλάχου), μίας γυναίκας που βρέθηκε να κακοποιείται σεξουαλικά από τον πατριό της στην εφηβεία, να ερωτεύεται τον 20χρονο Ντέιβιντ σε ηλικία 19 ετών και να αποκτά μαζί του δύο παιδιά. Ο χωρισμός έρχεται γρήγορα και μαζί με αυτόν έρχεται το 1994 και ο θάνατος των παιδιών της, τα οποία άφησε να πέσουν μέσα στη λίμνη John D. Long. Τα δύο αγόρια, ήταν ηλικίας 3 ετών και 14 μηνών.

Η ερμηνεία της Βασιλικής σε παρασέρνει σε όσα η Susan βιώνει, καταφέρνοντας να σε πείσει να της δώσεις ελαφρυντικά και να «ρίξεις» τις ευθύνες των πράξεων της στις δυσκολίες της ζωής. Στον πατριό της που τη βιάζε, στην ανάγκη να γλυτώσει από αυτό επιλέγοντας να κάνει οικογένεια σε πολύ νεαρή ηλικία ή ακόμα και στον θάνατο του πατέρα της, ο οποίος έμεινε ως αγκάθι μέσα της. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, το γεγονός ότι κατά τη δολοφονία των παιδιών της λέει πως «τα στέλνει στον πατέρα της για να τα προσέχει».

Η δεύτερη αληθινή ιστορία είναι αυτή της Fumiko Kimura (Ειρήνη Τσώλη). Η Γιαπωνέζα Kimura, προφανώς προσπαθώντας να αυτοκτονήσει, μπήκε στον Ειρηνικό Ωκεανό κοντά στην Santa Monica με τα δύο της παιδιά ένα κρύο, ηλιόλουστο απόγευμα στις 29 Ιανουαρίου 1985, περίπου 10 ημέρες αφότου έμαθε ότι ο σύζυγός της είχε ερωμένη για τρία χρόνια. Εκείνη σώθηκε, αλλά τα παιδιά της, o 4χρονος Kazutaka και η 6 μηνών κόρη της, Yuri, έφυγαν από τη ζωή.

Όπως αναφέρει η Ειρήνη, μιλώντας στο queen.gr, η Kimura ήταν μετανάστρια και αυτό ήταν καταλυτικής σημασίας για την απόφασή της να αυτοκτονήσει. Μία Γιαπωνέζα στην Αμερική την δεκαετία του 1990, η οποία ακολουθώντας την γιαπωνέζική παράδοση, αποφάσισε να βάλει τέλος στη ζωή τόσο τη δική της όσο και των παιδιών της.

«Οι άνδρες είναι περισσότερο προβληματισμένοι με το έργο»

Η έννοια της μητρότητας τίθεται στο επίκεντρο της παράστασης, αλλά εκείνοι που συγκινούνται σε μεγαλύτερο βαθμό είναι οι άνδρες θεατές επισημαίνει η Όλγα Τζωρτζ.

Η γονεϊκότητα δεν έρχεται πάντα την κατάλληλη στιγμή και αυτό είναι πρόβλημα

Η γονεϊκότητα είναι αδιαμφισβήτητα μία «δύσκολη πίστα», στην οποία πολλοί φτάνουν, αλλά δεν καταφέρνουν όλοι να φέρουν εις πέρας στον ίδιο βαθμό. Κάποιοι σκοντάφτουν και ξανασηκώνονται, ενώ άλλοι δεν καταφέρνουν ποτέ να συνειδητοποιήσουν που έχουν βρεθεί.

Αν η γονεϊκότητα είναι η πέμπτη πίστα ενός παιχνιδιού, είναι απαραίτητο να έχεις περάσει τις προηγούμενες για να τη φτάσεις. Η ζωή όμως δεν είναι παιχνίδι και η απόκτηση παιδιών δεν έρχεται πάντα την κατάλληλη στιγμή. «Όταν κάποιος δεν έχει χορτάσει από τον παρτενέρ του και από τον άνθρωπο που επιλέγει ως σύντροφο και σύζυγο δεν μπορεί να μεταβεί στην επόμενη πίστα, στον επόμενο ρόλο, γιατί όλα αυτά έχουν μία ιεραρχία. Δεν μπορώ από εραστής να γίνω πατέρας», αναφέρει η Τζώρτζ σχολιάζοντας τον λάθος τρόπο με τον οποίο περνάνε πολλά ζευγάρια -αλλά και η Susan στο έργο- από τον έρωτα στην απόκτηση παιδιών.

Σε άλλο σημείο της συζήτησης μας, η κα. Τζωρτζ αναφέρθηκε ξανά στην μητρότητα και τις παραδόσεις, που ορισμένες φορές μας πιέζουν και καθοδηγούν τις αποφάσεις της ζωής μας. «Η παράδοση που είναι η "μητρότητα" και η κοινωνία που είναι η "καριέρα" δεν έχουν καταφέρει να παντρευτούν. Αυτή είναι η ιστορική μας σύγκρουση. Δεν είναι ότι μία γυναίκα δεν έχει το δικαίωμα να έχει την καριέρα της, αλλά δεν εκπαιδεύεται έτσι ώστε να το καταφέρει, ενώ είναι μητέρα. Η παράδοση έχει πάρα πολύ μεγάλη δύναμη και αυτή τη δύναμη δεν τη διαχειριζόμαστε εύκολα. Γιατί δεν θέλουμε να απογοητεύσουμε τους γονείς μας, δεν θέλουμε να απογοητεύσουμε το περιβάλλον μας, το σόι μας που μπορεί να μας επικρίνει. Δεν είναι μία απλή ιστορία το να γίνεις σύζυγος και μητέρα και δεν είναι μία απόφαση που μπορείς να την πάρεις εύκολα. Χρειάζεται ανάληψη προσωπικής ευθύνης»,τόνισε η σκηνοθέτιδα.

Χρύσα Παπά: «Χαίρομαι που το κοινό επέστρεψε στο θέατρο, βρήκε κάπου να ακουμπήσει η ψυχή του»

Το θέαμα στην Ελλάδα vs το θέαμα στις ΗΠΑ

Η κα. Τζωρτζ σπούδασε Δραματικές Τέχνες στην American Academy of Dramatic Arts της Νέας Υόρκης, Ορθοφωνία με την Susan Finch και την Pamela Prather στην Νέα Υόρκη, Κλασικό και Μοντέρνο Χορό στο American College of Greece και Κινησιολογία και Μιμική στο Atelier de Movement της Monika Pagneux και του Phillippe Gaulier στο Παρίσι. Το ακαδημαϊκό της υπόβαθρο και η επαφή της με τη νεότερη γενιά του χώρου του θεάματος μέσω της διδασκαλίας που ακολούθησε μεταξύ άλλων και στο «Θέατρο των Αλλαγών» με έκανε να αναρωτηθώ ποιες διαφορές εντοπίζει ανάμεσα σε Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες. Έχοντας κατά νου τις ΗΠΑ, όπου έζησε το μεγαλύτερο διάστημα, μου επισημαίνει: «Οι άνθρωποι είναι παντού ίδιοι. Αυτό που τους διαφοροποιεί είναι ο ανοιχτός δρόμος σε αυτό που θα επιλέξουν να καταρτιστούν. Στις ΗΠΑ και ιδιαίτερα στη Νέα Υόρκη υπάρχουν ευκολίες στο να γίνουν οι παραστάσεις, στο να γίνει κάποιος ηθοποιός, υπάρχει τεχνική, υπάρχει εκπαίδευση, δεν μεταβιβάζει κάποιος την εμπειρία του ή αυτό που νομίζει ότι είναι υποκριτική. Η υποκριτική από μόνη της δεν έχει την γνώμη του δασκάλου. Ο δάσκαλος δεν έχει γνώμη. Ο δάσκαλος έχει γνώση και εμπειρία και μπορεί να μεταφέρει, να μεταδώσει, να μεταγγίσει στον άνθρωπο που ενδιαφέρεται να μάθει την ίδια τέχνη.

Ο ανταγωνισμός επίσης υπάρχει παντού. Η διαφορά ανάμεσα σε εμάς και τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι το γεγονός ότι οι άνθρωποι εκεί έχουν μάθει να λειτουργούν ομαδικά. Υπάρχει η αξιοκρατία και αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να δημιουργούν πιο εύκολα».

Αυτή την ομαδικότητα, όμως, φαίνεται ότι η ίδια καταφέρνει να φέρει και στην Ελλάδα, αφού δεν παραλείπει να μου μιλήσει για τους συντελεστές της παράστασης, επισημαίνοντας την σπουδαιότητα του ρόλου του καθενός: «Αυτή η παράσταση στήθηκε διότι οι συντελεστές της ήταν όλοι άνθρωποι που την αγκάλιασαν, τους άρεσε πάρα πολύ η ιστορία. Του οφείλω ένα τεράστιο ευχαριστώ και τους ευγνωμονώ». Με αυτόν τον τρόπο θέλησε να δώσει έμφαση στο γεγονός ότι η ομαδικότητα είναι αυτή που κάνει τη διαφορά και ο Γιάννης Κρητικόπουλος που ανέλαβε τα σκηνικά και τα κοστούμια, η Καλλιρρόη Ραουζαίου στην εκπληκτική μουσική, η Κατερίνα Μαραγκουδάκη στον φωτισμό, οι Άρλα Φύτρου (μετάφραση), Μόσχα Μάρκου (έντυπα) και φυσικά οι τρεις ηθοποιοί Ειρήνη Τσώλη, Ιωάννα Μαρία Μπατή και Βασιλική Βλάχου είναι ο πραγματικός λόγος που η παράσταση καταφέρνει να αγγίζει τους θεατές.

Η παράσταση «Multimedea» είναι η πρότασή μας για αυτό το σαββατοκύριακο.

Σάββατο 20/4 στις 21:00 και Κυριακή 21/04 στις 19:00 στο Θέατρο Άβατον

Πηγή κεντρικής εικόνας: Τζένη Ντεμιράι/queen.gr