Γιατί ο υπερτουρισμός αντί να ωφελεί, βλάπτει πολλούς δημοφιλείς προορισμούς

Όλοι συμφωνούμε πως δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να ταξιδεύει κανείς και να γνωρίζει νέους πολιτισμούς. Παρ' όλα αυτά και μετά την πανδημία και την παύση κάθε μετακίνησης το 2020 φαίνεται πως οι μετακινήσεις των τουριστών θα σπάσουν κάθε ρεκόρ φέτος και θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο μέσα στα επόμενα 10 χρόνια, όπως λένε οι ειδικοί.

Θα σκεφτεί κανείς μα γιατί αυτό είναι κακό;

Τι είναι ο υπερτουρισμός;

O υπερτουρισμός αφορά το σύγχρονο φαινόμενο της συμφόρησης που γίνεται σε ένα μέρος λόγω του υπερβολικά υψηλού αριθμού τουριστών - επισκεπτών, οι ανάγκες των οποίων δεν μπορούν να καλυφθούν και γι' αυτό δημιουργούνται πολλά προβλήματα κι εντάσεις.

Σίγουρα σου έχει τύχει να βρεθείς σε κάποιο νησί στην Ελλάδα και λόγω του ότι υπάρχουν πολλοί τουρίστες την ίδια περίοδο με εσένα να κόβεται το νερό τις βραδινές ώρες, καθώς δεν φτάνει για όλους.

Και αυτό να μην σου έχει συμβεί σίγουρα θα ήθελες κάποια στιγμή να ταξιδέψεις σε κάποιον δημοφιλή προορισμό αλλά η διαμονή θα ήταν απλησίαστη οικονομικά.

Αυτά είναι μόνο κάποια από τα προβλήματα που δημιουργεί ο υπερτουρισμός, «καταστρέφοντας» τελικά έναν προορισμό. Από τον υπερπληθυσμό και τους απογοητευμένους ντόπιους μέχρι τις προκλήσεις διαχείρισης απορριμμάτων και τις ζημιές σε ορόσημα, η κρίση που δημιουργείται σε διάφορες περιοχές από τον υπερμεγέθη αριθμό τουριστών είναι σοβαρή.

Στον χάρτη παρακάτω βλέπεις ποιες περιοχές στον πλανήτη επιβαρύνονται περισσότερο από τον υπερτουρισμό:

Οι 12 προορισμοί που πλήττονται περισσότερο αυτή τη στιγμή

Dubrovnik, Croatia

Η αρχαία πόλη του Dubrovnik αγωνίζεται να αντιμετωπίσει τον αυξημένο αριθμό τουριστών που την επισκέπτονται λόγω της ταχείας αύξησης της δημοτικότητας της Κροατίας. Η Παλιά Πόλη του Dubrovnik, φημισμένη για τα εντυπωσιακά τείχη της αρχαίας πόλης, τις πορτοκαλί κεραμιδένιες στέγες και τις τοποθεσίες γυρισμάτων του Game of Thrones, υποδέχεται περισσότερους από 1,4 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Παλιά Πόλη έχει πληθυσμό περίπου 1.550, υπάρχει σοβαρός λόγος ανησυχίας. Η αυξημένη συχνότητα με την οποία σταματούν οι κρουαζιέρες στο Dubrovnik δεν βοηθά επίσης. Ως αποτέλεσμα, πιστεύεται ότι ο μεγάλος όγκος τουριστών που περπατούν στα τείχη της πόλης και στους αρχαίους δρόμους θα προκαλέσει μη αναστρέψιμη ζημιά. Τα επίπεδα θορύβου στην πόλη έχουν επίσης κάνει τους ντόπιους να φύγουν, με τον πληθυσμό να μειώνεται σχεδόν κατά 3.500 τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.

Βενετία, Ιταλία

Η Βενετία αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα λόγω υπερτουρισμού. Αυτά περιλαμβάνουν συνωστισμό, ζημιές σε μνημεία και απροσδόκητες κατασκευές ξενοδοχείου. Για να κάνει τα πράγματα χειρότερα, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας προκαλεί βύθιση της πόλης. Τα τελευταία χρόνια, η UNESCO έχει προειδοποιήσει την πόλη ότι ο υπερτουρισμός μπορεί να προκαλέσει «μη αναστρέψιμη ζημιά» στο ιστορικό της κέντρο.

Επιπλέον, η γη που παρέχεται για τη διευκόλυνση του τουρισμού και η κατασκευή νέων ξενοδοχείων συχνά καταστρέφει ενδιαιτήματα άγριας ζωής. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι η αύξηση της διάθεσης απορριμμάτων συνιστά επίσης περιβαλλοντική απειλή. Για την καταπολέμηση του υπερτουρισμού, η Βενετία έχει εισαγάγει ένα τέλος εισόδου για τους ημερήσιους ταξιδιώτες και ένα σύστημα έκδοσης εισιτηρίων που ελέγχει τον αριθμό των τουριστών στην πόλη. Πηγαίνοντας τα πράγματα ένα βήμα παραπέρα, ο Guardian αναφέρει ότι η Βενετία απαγόρευσε τα κρουαζιερόπλοια το 2021 μετά τη σύγκρουση ενός με μια αποβάθρα.

Σαντορίνη, Ελλάδα

Η Σαντορίνη μας είναι ένα παγκοσμίου φήμης νησί που αγαπιέται για τα όμορφα τοπία, τις παρθένες παραλίες, τα ασβεστωμένα σπίτια και τους ηφαιστειακούς λόφους. Ωστόσο, όσο φιλόξενο και αν ακούγεται το νησί, έχει θέμα με τον υπερτουρισμό ειδικά τον Αύγουστο. Ο υπερπληθυσμός έχει κάνει πολλά δημοφιλή τουριστικά αξιοθέατα να χρειάζονται βοήθεια για να αντεπεξέλθουν.

Η εμβληματική θέα της Οίας είναι συχνά γεμάτη με τουρίστες που προσπαθούν να τραβήξουν ονειρεμένες λήψεις στο Instagram από τα ασβεστωμένα σπίτια με τις μπλε στέγες. Το νησί έχει μόνο περίπου 15.000 κατοίκους, αλλά σύμφωνα με την Telegraph, περισσότεροι από 2 εκατομμύρια τουρίστες το επισκέπτονται ετησίως. Εκτός από τις μεγάλες ουρές και τους απογοητευμένους ντόπιους, το νησί αγωνίζεται επίσης να συμβαδίσει με την αυξημένη κατανάλωση ενέργειας και νερού και την αύξηση της διάθεσης απορριμμάτων.

Βαρκελώνη, Ισπανία

Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Τουρισμού της Βαρκελώνης, 15,6 εκατομμύρια τουρίστες επισκέφτηκαν την ισπανική πόλη μόνο το 2023. Ενώ ο τουρισμός αποφέρει εκατομμύρια δολάρια για την ισπανική οικονομία, ο υπερπληθυσμός έχει θέσει την πόλη υπό τεράστια πίεση.

Το λιμάνι της πόλης βγήκε ως το πιο μολυσμένο στην Ευρώπη αφού υποδέχτηκε περισσότερους από τρία εκατομμύρια επιβάτες κρουαζιέρας. Το φυσικό περιβάλλον της πόλης υποφέρει λόγω της αυξημένης παραγωγής απορριμμάτων, της χρήσης νερού και της κατανάλωσης ενέργειας, και η ζήτηση για καταλύματα έχει οδηγήσει τους κατοίκους να πλήττονται από τα υψηλά ενοίκια.

Για την καταπολέμηση του υπερτουρισμού, οι τοπικές αρχές έχουν θεσπίσει ορισμένα μέτρα. Αυτά περιλαμβάνουν την απαγόρευση νέων ξενοδοχείων στο κέντρο της πόλης, το κλείσιμο του τερματικού σταθμού του βόρειου λιμανιού και τη χρέωση στους τουρίστες με υψηλότερη «κρατική επιβάρυνση».

Hallstatt, Αυστρία

Το Hallstatt είναι ένα τέλειο παραλίμνιο χωριό για καρτ ποστάλ που βρίσκεται στις όχθες της λίμνης Hallstatt. Αναγνωρισμένη ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, η πόλη διαθέτει ζωντανά αλπικά σπίτια του 16ου αιώνα, πανοραμική θέα στο βουνό και τη λίμνη, μικρά καφέ και μια όμορφη Ευαγγελική εκκλησία. Το χωριό είναι τόσο γραφικό που συχνά συγκρίνεται με το φανταστικό βασίλειο του Arendale από την ταινία "Frozen".

Δυστυχώς, αυτό το χωριό με λίγο περισσότερους από 800 κατοίκους δεν απολαμβάνει τη δημοτικότητά του. Ο υπερπληθυσμός έχει απογοητεύσει τους ντόπιους, έτσι έχουν απομακρυνθεί από τις περιουσίες τους για να σταματήσουν την καταπάτηση.

Εν τω μεταξύ, έχουν τοποθετηθεί πινακίδες γύρω από το χωριό που λένε στους τουρίστες να μειώσουν τον θόρυβο και η κυβέρνηση είχε τοποθετήσει έναν ξύλινο φράχτη μπροστά από το εμβληματικό σημείο του χωριού στο Instagram. Ωστόσο, ο τοίχος έχει αφαιρεθεί από τότε λόγω κριτικής στα social media.

Amsterdam, Ολλανδία

Το Amsterdam, η πρωτεύουσα της Ολλανδίας, είναι μια διάσημη πόλη που αγαπιέται πολύ για την ιστορική αρχιτεκτονική, τα συναρπαστικά αξιοθέατα, το σύστημα καναλιών και τα έντονα χρωματιστά σπίτια. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή η πόλη δίνει μάχη ενάντια στον υπερπληθυσμό. Η Statista διαπίστωσε ότι σχεδόν 20 εκατομμύρια τουρίστες επισκέπτονται το Amsterdam ετησίως, παρόλο που η πόλη έχει πληθυσμό περίπου 800.000 κατοίκων.

Δημοφιλείς περιοχές όπως η περιοχή με τα Κόκκινα Φανάρια και η Συνοικία των Μουσείων βρίσκονται υπό τεράστια πίεση. Εκτός από τον συνωστισμό, η δυσάρεστη συμπεριφορά των τουριστών σε περιοχές όπως η περιοχή με τα Red Light έχει ενοχλήσει τους ντόπιους.

Ευτυχώς, η κυβέρνηση έχει θέσει σε εφαρμογή σχέδια για τον περιορισμό του υπερτουρισμού. Αυτό περιλαμβάνει την απαγόρευση νέων τουριστικών καταστημάτων, την εκτροπή του πλήθους σε λιγότερο πολυσύχναστα σημεία της πόλης και τον περιορισμό του αριθμού των ενοικιαζόμενων διακοπών.

Budelli Island, Σαρδηνία, Ιταλία

Το νησί Budelli είναι ένα καλό παράδειγμα του πώς ο υπερτουρισμός μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το περιβάλλον. Βρίσκεται στο αρχιπέλαγος Maddalena στη βόρεια Σαρδηνία, αυτό το νησί είναι περισσότερο γνωστό για την εκπληκτική ροζ παραλία του, Spiaggia Rosa. Η ροζ απόχρωση στην παραλία προκαλείται από έναν μικροοργανισμό που αφήνει πίσω του το ροζ κέλυφος του.

Δυστυχώς, η δημοτικότητα της παραλίας σχεδόν την κατέστρεψε όταν τέθηκαν σε κίνδυνο οι ροζ μικροοργανισμοί που ζούσαν στην ακτή. Πάρα πολλοί τουρίστες που περπατούσαν κατά μήκος της παραλίας την προκάλεσαν υποβάθμιση, μειώνοντας τη ροζ απόχρωση της. Τόσο πολύ η παραλία βρίσκεται υπό αυστηρό έλεγχο τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Οι τουρίστες δεν επιτρέπεται πλέον να περπατούν στην παραλία και αντιμετωπίζουν πρόστιμα αν το κάνουν.

Ακρόπολη, Αθήνα

Η Ακρόπολη μας επίσης, είναι μια παγκοσμίου φήμης ακρόπολη που στέκεται περήφανα πάνω από την πρωτεύουσα σε μια ψηλή βραχώδη κορυφή. Αυτή η εμβληματική αρχαία ακρόπολη φιλοξενεί πολλά ερείπια που έχουν μεγάλη αρχιτεκτονική και ιστορική σημασία. Μερικά από τα πιο διάσημα ορόσημα της Ακρόπολης περιλαμβάνουν τον Παρθενώνα, τον Ναό της Αθηνάς Νίκης και το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού.

Λόγω της δημοτικότητάς της, η Ακρόπολη είναι ένα από τα πιο δημοφιλή τουριστικά αξιοθέατα της Ευρώπης, γεγονός που προκαλεί ανησυχίες. Ο υπερπληθυσμός έχει οδηγήσει σε ανησυχίες για την ασφάλεια των τουριστών και ανησυχίες για την ευημερία των ερειπίων. Ο τεράστιος όγκος των τουριστών θα μπορούσε να βλάψει τη δομική του ακεραιότητα. Ένα σύστημα κρατήσεων έχει εφαρμοστεί για να περιορίσει τους ημερήσιους επισκέπτες σε 20.000 για να αποφευχθούν περαιτέρω ζημιές.

Snowdonia National Park, Ουαλία, Ηνωμένο Βασίλειο

Το Εθνικό Πάρκο Snowdonia είναι μια περιοχή εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς κρυμμένη στα βουνά και τις παγετώδεις ομορφιές της βορειοδυτικής Ουαλίας. Ωστόσο, παρά το εντυπωσιακό σκηνικό του, το πάρκο γίνεται ένα δυσάρεστο μέρος για επίσκεψη, και όλα αυτά οφείλονται στον υπερτουρισμό. Από την πανδημία του Covid-19, οι τουρίστες έχουν συρρέει στη Snowdonia, κυρίως για να σκαρφαλώσουν στο όρος Snowdon (την υψηλότερη κορυφή της Ουαλίας).

Αυτό έχει οδηγήσει σε υπερτουρισμό στο εθνικό πάρκο, προκαλώντας μεγάλες ουρές, καθυστερήσεις στην κυκλοφορία και αυξημένα σκουπίδια. Σύμφωνα με την Express, οι ντόπιοι κατηγορούν τους τουρίστες ότι «κατέστρεψαν τα σπίτια τους». Οι τουρίστες συχνά μπλοκάρουν τους δρόμους, αφήνουν σκουπίδια στο πάτωμα, ακόμη και βεβηλώνουν στο εθνικό πάρκο.

Bruges, Bέλγιο

Η διαθεσιμότητα φθηνών ευρωπαϊκών πτήσεων, η άφιξη κρουαζιερόπλοιων και το ευρύ φάσμα τουριστικών αξιοθέατων στη Bruges έχουν δει τον αριθμό των τουριστών να αυξάνεται σε εντυπωσιακά οκτώ εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως. Ωστόσο, η Μπριζ στο κέντρο της πόλης έχει μόνο περίπου 20.000 ανθρώπους, επομένως η πόλη αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα υπερτουρισμού.

Οι τουρίστες επισκέπτονται τη Bruges για να γνωρίσουν την εκπληκτική αρχιτεκτονική της πόλης, τα όμορφα κανάλια, τα μοναδικά μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO και τα μουσεία. Δυστυχώς, όμως, η πόλη δεν μπορεί να ανταποκριθεί στη ζήτηση. Οι δρόμοι είναι συχνά πυκνοί από τουρίστες, ενώ φιλικές προς τους τουρίστες αλυσίδες γρήγορου φαγητού βρίσκονται πλέον ανάμεσα σε μεσαιωνικά κτίρια με ιστορική αξία. Σύμφωνα με το ET Travel World, οι ντόπιοι ανησυχούν ότι η πόλη θα μπορούσε να γίνει «θεματικό πάρκο» εάν δεν ελέγχεται ο τουρισμός.

Fjaðrárgljúfur Canyon, Iσλανδία

Το φαράγγι Fjaðrárgljúfur είναι ένα εντυπωσιακό φυσικό ορόσημο στη νοτιοανατολική Ισλανδία. Ανέκαθεν ήταν καταφύγιο για ταξιδιώτες, αλλά ανέβηκε στο αστέρι όταν εμφανίστηκε σε ένα μουσικό βίντεο του Justin Bieber και στο Game of Thrones. Η αύξηση των επισκεπτών έκανε τον ιστότοπο να υποφέρει.

Η αυξημένη κυκλοφορία των πεζών άρχισε να καταστρέφει την εύθραυστη βλάστηση του φαραγγιού, ωθώντας την Περιβαλλοντική Υπηρεσία της Ισλανδίας να αναλάβει δράση. Για να αποφευχθούν περαιτέρω ζημιές, εφαρμόστηκε τουριστική απαγόρευση για ένα μήνα. Στο φαράγγι δόθηκε χρόνος να ανακάμψει πριν ανοίξει ξανά. Παρ' όλα αυτά, κάποιοι τουρίστες μπήκαν κρυφά στο φαράγγι τη νύχτα.

Πράγα, Τσεχία

Η Πράγα, η πρωτεύουσα της Τσεχικής Δημοκρατίας, είναι μια συναρπαστική πόλη γεμάτη με ιστορική αρχιτεκτονική, μοναδικό πολιτισμό και νόστιμο παραδοσιακό φαγητό. Όταν δεν επισκέπτεστε ένα από τα πολλά αρχαία κάστρα της πόλης, πιθανότατα θα βρεθείτε να εξερευνήσετε την πλατεία της Παλιάς Πόλης. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι προσφέρει τόσα πολλά όμορφα αξιοθέατα, η Πράγα αντιμετωπίζει ένα διαφορετικό πρόβλημα υπερτουρισμού που σχετίζεται με την οικονομική προσιτότητα της πόλης.

Όσον αφορά τις τιμές των φαγητών και των ποτών, η Πράγα είναι εξαιρετικά φθηνή, καθιστώντας την έναν δημοφιλή προορισμό για τους πάρτι. Αυτό οδήγησε τους θορυβώδεις τουρίστες να φτάνουν στην Πράγα έχοντας μόνο ένα πράγμα στο μυαλό τους: να κάνουν πάρτι μέχρι να ικανοποιηθούν. Γι' αυτό όμως και οι τοπικοί αξιωματούχοι εφάρμοσαν μια «νυχτερινή ήσυχη ώρα» σε όλη την πόλη στις 10:00 μ.μ..