Για την Ελεωνόρα Ζουγανέλη η λέξη «πατέρας» δε χωράει στο λεξικό

Η Eλεωνόρα Ζουγανέλη είναι από τις ερμηνεύτριες που συγκινεί απλά και μόνο με τη χροιά της φωνής της. Αρκεί να μιλήσει και νομίζεις πως βλέπεις τις πιο δυνατές, τις πιο συγκινησιακά φορτισμένες στιγμές της ζωής σου να περνούν μπροστά από τα μάτια σου. Όταν όμως μιλάει για τον Γιάννη Ζουγανέλη, τον πατέρα της, η φωνή της γίνεται πιο παιχνιδιάρικη, πιο ζεστή, η τονικότητά ανεβοκατεβαίνει και το τέμπο που διατηρεί στον λόγο της είναι σταθερό, είναι αυτό της αγάπης και της ευτυχίας. Ελεωνόρα, πώς βιώνεις εσύ τη Γιορτή του Πατέρα;

Κάνουμε αυτή τη συνέντευξη με αφορμή τη Γιορτή του Πατέρα και θέλω να μου πεις ποιες λέξεις σου έρχονται γρήγορα στο μυαλό όταν σου ζητούν να μιλήσεις για τον μπαμπά σου, να τον περιγράψεις.

Σίγουρα μου έρχεται στο μυαλό η λέξη «Πατέρας» έτσι όπως την έχω εγώ στην καρδιά μου. Ο πατέρας μου έχει ορίσει πάρα πολύ την έννοια της λέξη πέρα από αυτήν που υπάρχει στο λεξικό. Είναι ένας άνθρωπος τρυφερός, υποστηρικτικός, «προχωρημένος», δοτικός, έχει μια δύναμη που δεν την βροντοφωνάζει αλλά ξέρεις ότι πάντα υπάρχει η παρουσία του και η παρουσία του μπορεί να είναι πολύ δραστική για τη ζωή μου.

Σε ηλικία 4 ετών συμμετέχεις στον παιδικό του δίσκο που είχε βγάλει, το «Γύρω γύρω όλοι». Συνειδητοποιείς από τόσο νωρίς ότι με αυτό θες να ασχοληθείς μεγαλώνοντας;

Όχι, όχι! Επειδή δεν υπήρχε πολύς ελεύθερος χρόνος τότε, οι γονείς μου εργάζονταν και οι δύο πολύ, η συμμετοχή μου σε αυτόν τον δίσκο ήταν ένας τρόπος να περάσω περισσότερο χρόνο μαζί του. Με έπαιρναν μαζί σε όλα όταν ήμουν μικρή, σε πρόβες, σε παραστάσεις, πόσο μάλλον σε αυτό που αφορούσε παιδιά και ήταν πολύ πιο εύκολο να το καταλάβω. Μου άρεσε πολύ η διαδικασία του studio. Μου φαινόταν εντυπωσιακή και παράλληλα πολύ οικεία. Δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι τραγουδούσα, έκανα απλά ό,τι μου έλεγε ο μπαμπάς μου. Ήταν πολύ φυσικό για εμάς το τραγούδι. Όλο το περιβάλλον που υπήρχε γύρω από την οικογένειά μου ήταν άνθρωποι που απλά άνοιγαν το στόμα τους και τραγουδούσαν οπότε για εμένα το να βρεθώ σε αυτό το studio ήταν μέρος της κανονικότητάς μου.

Όταν λες «μπαμπά εγώ θα γίνω μουσικός», τι σου λέει;

Δεν το ανακοίνωσα ποτέ αυτό. Το πρώτο πράγμα που ανακοίνωσα ήταν ότι θα πάω σε δραματική σχολή. Όταν τελείωσα το σχολείο και μετά από μια προσωπική έρευνα και συζήτηση που έκανα με τους δικούς μου ανθρώπους -και με τους γονείς μου, φυσικά- αποφάσισα να σπουδάσω θέατρο. Όλοι χάρηκαν με την επιλογή μου. Όλοι μας στο σπίτι μου νιώθαμε πως είναι ένα μεγάλο εφόδιο για τη ζωή, είτε ακολουθήσεις αυτόν τον δρόμο είτε όχι, το να μυηθείς στον χώρο του θεάτρου. Ήμουν σίγουρη πως θα το δεχόντουσαν θετικά και εγώ αν είχα παιδί και μου έλεγε πως θα ασχοληθεί με τη μουσική το ίδιο θα έκανα, δεν θα του έλεγα «όχι Παναγία μου», γιατί πιστεύω ότι είναι ένα μονοπάτι που σε καλλιεργεί ουσιαστικά, σε όλα τα επίπεδα. Εγώ στο σχολείο δεν κατάφερα να βρω κάτι να ερωτευθώ, κάτι να με συνεπάρει. Το βρήκα μετά, στην τέχνη. Η δραματική σχολή ήταν το «σχολείο μου». Εκεί αποφάσισα πως θέλω να ασχοληθώ με τον λόγο και θέλω να εκφράζω τους άλλους, να τους κάνω να γελάσουν, να κλάψουν, να συγκινηθούν, να αγαπήσουν.

Ο μπαμπάς σου είχε τα στερεοτυπικά κολλήματα που έχουν πολλοί μπαμπάδες, το να σου πει, παραδείγματος χάριν, «θα κάνεις ό,τι θες στη ζωή σου αφού πρώτα σπουδάσεις»;

Δεν τα είχε, όχι. Επειδή όμως έχει πολύ εμπιστοσύνη σε μένα και πιστεύει πως μπορώ να τα κάνω όλα -άσχετα αν αυτό δεν ισχύει αλλά ο ίδιος το πιστεύει- ακόμα και σήμερα μου λέει «γιατί δεν κάνεις αυτό, γιατί δεν κάνεις εκείνο». Σε μερικά έχει δίκιο και σκέφτομαι συχνά πως καμιά φορά και η λίγη πίεση μπορεί να είναι χρήσιμη.

Πώς είναι να μεγαλώνεις σε ένα τόσο καλλιτεχνικό και δημιουργικό περιβάλλον;

Καταλάβαινα πως έκανα τελείως διαφορετική ζωή με τις συμμαθήτριές μου αλλά για εμένα ήταν αυτό το μόνο δεδομένο, δεν μου φαινόταν «αλλόκοτο». Ακόμα και οι φίλοι που είχα εκτός σχολείου ήταν και αυτοί παιδιά καλλιτεχνών οπότε βιώναμε μαζί την ίδια πραγματικότητα. Με την κόρη του Γιάννη του Κούτρα είμαστε παιδικές κολλητές και είχαμε προσαρμοστεί σε αυτόν τον τρόπο ζωής. Σήμερα που το αντιλαμβάνομαι όλο αυτό ως ενήλικας πιστεύω πως σε εμένα προσωπικά έκανε πολύ καλό γιατί στο τέλος της ημέρας έχω να θυμάμαι μόνο όμορφα πράγματα και μου έχει δώσει μεγάλη ελευθερία στο πνεύμα. Δεν έκανα ποτέ σύγκριση, εκείνη την περίοδο, με το τι κάνουν τα άλλα παιδιά και αυτό με ακολουθεί μέχρι και σήμερα, δεν νιώθω ποτέ την ανάγκη να κάνω ό,τι κάνουν και οι άλλοι. Δεν έχω καθόλου «πρέπει» στη ζωή μου. «Πρέπει να γιορτάσω τα γενέθλια, πρέπει να φάμε όλοι μαζί»… οι γύρω μου μπορεί να δυσκολεύονται με αυτό αλλά για εμένα είναι απελευθερωτικό.

Πιστεύεις ότι του μοιάζεις;

Του μοιάζω στο σύνολο, έχω κοινά στοιχεία και στον χαρακτήρα και στην ευαισθησία. Και μοιάζουμε πολύ στη δυσκολία έκφρασης αυτής της ευαισθησίας. Θα μιλήσω για τον εαυτό μου, αλλά πιστεύω ότι θα συμφωνήσει και ο μπαμπάς μου μαζί μου, είμαι ευτυχής που υπάρχει η σκηνή και μπορώ να εκφραστώ γιατί στη ζωή δυσκολεύομαι πολύ. Επίσης είναι ένας άνθρωπος αρκετά υποχωρητικός, όπως είμαι και εγώ. Θα βάλει πίσω τον εαυτό του αρκετές φορές προκειμένου να είναι οι γύρω του καλά. Έχουμε πολλά κοινά, έχουμε χιούμορ, νευρικότητα, μας αρέσει η ταχύτητα και έχουμε και πάρα πολλές διαφορές.

Ποια δουλειά του μπαμπά σου σε έχει συγκινήσει περισσότερο όλα αυτά τα χρόνια; Ποιος ρόλος, ποια ερμηνεία;

Μου αρέσει πολύ ως μουσικός ο μπαμπάς μου. Τον θαυμάζω όταν αυτοσχεδιάζει με το κοινό χρησιμοποιώντας τις σπάνιες μουσικές του δυνατότητες. Παίζει πάρα πολλά όργανα και έχει τη δυνατότητα μέσα σε πέντε λεπτά να συνθέσει ένα κομμάτι ώστε να «παίξει» με τον κόσμο. Θαυμάζω τη δημιουργικότητά του και την ελευθερία του πάνω στη σκηνή. Επίσης έχω θαυμάσει και πολλές ερμηνείες του ως ηθοποιός. Πριν από χρόνια μου άρεσε πολύ ο ρόλος του στο «Φιόρε του Λεβάντε». Ήταν πολύ γλυκός και πολύ ζεστός.

Πέρασες τη φάση της αμφισβήτησης απέναντί του;

Φυσικά! Και μάλιστα ίσως ήμουν πιο σκληρή απέναντι στον πατέρα μου, από ό,τι ήμουν με τη μαμά μου. Ίσως γιατί μοιάζαμε αρκετά, ίσως γιατί μου έλειπε πολύ… το έχω μετανιώσει αλλά ευτυχώς τον έχω στη ζωή μου -είμαι ευγνώμων για αυτό- και έχω τον χρόνο να του εξηγήσω γιατί ήμουν τόσο επικριτική.

Σου ασκεί κριτική για τη δουλειά σου; Toν εντυπωσιάζεις;

Του αρέσει αυτό που κάνω, ακόμα και αν διαφωνούμε στην προσέγγιση κάποιων πραγμάτων. O μπαμπάς μου είναι πιο αυθόρμητος, έχει περισσότερη εμπιστοσύνη στον εαυτό του. Δεν μπορεί να καταλάβει γιατί εγώ περνάω φρίκες αλλά όσο περνάνε τα χρόνια το εκτιμάει και αυτό. Του αρέσει το ότι εμφανίζομαι πάνω στη σκηνή με απόλυτη ειλικρίνεια, κουβαλάω τη ψυχή μου, τον εαυτό μου, τις ανασφάλειες μου, δεν προσποιούμαι ότι είμαι κάτι άλλο από αυτό που είμαι πραγματικά.

Ποια συμβουλή του ακολουθείς μέχρι σήμερα;

Μακάρι να ακολουθούσα κάποια! Οι συμβουλές του όμως απευθύνονται σε έναν άνθρωπο πιο δυναμικό από εμένα και θα μου έκανε καλό να μπορούσα να τον ακούσω, αλλά εγώ πάω με τους δικούς μου ρυθμούς, έχω το δικό μου mindset και είναι διαφορετικό από του πατέρα μου.

Στην παρουσίαση του νέου σου δίσκου, «Τι να λέμε τώρα», που έγραψε για εσένα ο Σταμάτης Κραουνάκης, ήταν από κάτω οι γονείς σου, όπως είναι πάντα σε κάθε σου σημαντική επαγγελματική στιγμή. Ποιο από τα νέα σου τραγούδια τους αφιερώνεις;

To «Πονάω» γιατί εμπεριέχει πολλά πράγματα από τον τρόπο που με διαπαιδαγώγησαν, έχει συναισθήματα και τρυφερότητα.

Mετράει 4 δεκαετίες η σχέση σου με τον μπαμπά σου, ποιον τίτλο τραγουδιού θα έβαζες σε κάθε δεκαετία από αυτές;

Πρώτη δεκαετία: Μ’ αγαπούσες κι άνθιζε
Δεύτερη δεκαετία: Μετακόμιση τώρα
Τρίτη δεκαετία: Nα φυλάγεσαι
Τέταρτη δεκαετία: ‘Ετσι είναι φίλε μου η ζωή