Έλενα Μπάρλα: «Η αξία μας θα φανεί εάν μείνουμε προσηλωμένες και απερίσπαστες στους στόχους μας»

«Ασχολούμαι με δύο βασικά πεδία, τα οποία έχουν δύο κοινά: την τεχνολογία και την καινοτομία. Ως ιδρύτρια της Among Doctors βοηθώ τους γιατρούς διεθνώς να συνεργαστούν με ασφάλεια, για τη βελτίωση της φροντίδας του ασθενούς. Ως διευθύντρια τομέα σε συμβουλευτική εταιρεία, βοηθώ εταιρείες να μετασχηματιστούν τεχνολογικά και να αποκτήσουν ψηφιακή κουλτούρα και την ικανότητα να καινοτομούν», λέει στο Queen.gr η Έλενα Μπάρλα.

Η Έλενα Μπάρλα είναι μαμά και μια σύγχρονη εργαζόμενη γυναίκα με τις προκλήσεις, τις υποχρεώσεις, τα άγχη, τις αγωνίες και τις χαρές που κάθε μία από εμάς έχει να αντιμετωπίσει στην καθημερινότητά της. Είναι Co-Founder & CEO Among Doctors, Sr. Director, Head of Digital Transformation & Innovation, Stanton Chase, ασχολείται, δηλαδή, με τις επιστήμες, την τεχνολογία και την καινοτομία από θέσεις μεγάλης ευθύνης, σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο. Και αυτό από μόνο του είναι ένα challenge. Που της αρέσει πολύ, όμως.

Παγκόσμια Ημέρα Γυναικών στην Επιστήμη: 3 Ελληνίδες επιστήμονες μας εμπνέουν

Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη, η ίδια μιλά στο Queen.gr για τις σπουδές της στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, για τον καθηγητή Πανεπιστημίου που ήθελε… να της μιλήσει για κουζίνες, για όλα εκείνα που πρέπει να αλλάξουν ώστε τα κορίτσια να μη θεωρούν τις επιστήμες «αντρικό» επαγγελματικό χώρο, αλλά και για το πώς προσπαθεί να ανοίξει τους ορίζοντες στη μόλις 2.5 ετών κόρη της.

Είχατε από μικρή την επιθυμία να ασχοληθείτε με τις επιστήμες ή προέκυψε αργότερα;

Υπήρξα καλή μαθήτρια, αλλά ήμουν ακόμα καλύτερη στα μαθήματα που με ενδιέφεραν. Δηλαδή στα Μαθηματικά, τη Φυσική, τη Χημεία, που είχαν ασκήσεις και στις οποίες έπρεπε να λύσω ένα πρόβλημα. Ήξερα ότι μου αρέσουν, λοιπόν, τα μαθήματα της τότε 1ης δέσμης, γνώριζα ότι η ανώτερη σχολή της συγκεκριμένης κατεύθυνσης είναι το Πολυτεχνείο, και κάπως έτσι βρέθηκα εκεί.

Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο όπου και σπουδάσατε, αλλά και γενικότερα ο χώρος των επιστημών, είναι ανδροκρατούμενος. Ήρθατε ποτέ σε δύσκολη θέση; Βιώσατε σεξιστικές συμπεριφορές;

Ναι. Ειδικά όσο σπούδαζα στο ΕΜΠ, η δική μου σχολή, των μηχανολόγων μηχανικών, ήταν όχι απλώς ανδροκρατούμενη, αλλά η παρουσία των γυναικών ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Οι συμφοιτητές μου, ωστόσο, δεν με έκαναν ποτέ να αισθανθώ άβολα. Σεξιστική συμπεριφορά βίωσα από ορισμένους καθηγητές. Κι ενώ κατάφερα και αποφοίτησα στα 4.5 χρόνια- έναντι των 5 που διαρκεί η σχολή, επίτευγμα σπάνιο-, υπήρξαν στιγμές που αντιμετωπίστηκα με ειρωνεία και με υποτιμητικά σχόλια, σαν να μην ανήκω στη σχολή, σαν η θέση μου να έπρεπε να είναι στο σπίτι.

Σήμερα είστε διευθύνουσα σύμβουλος της Among Doctors, μιας διεθνούς, βραβευμένης πλατφόρμας στον χώρο της ψηφιακής υγείας. Σας έχει συμβεί, όταν έρχεστε σε επαφή για πρώτη φορά με συνεργάτες, να διακρίνετε μια απορία στο βλέμμα, για το ότι η θέση αυτή κατέχεται από γυναίκα;

Η «γυναίκα μηχανικός» ή η «γυναίκα CEO» είναι έννοιες που ακόμα συγκρούονται με τα κοινωνικά στερεότυπα. Πολλές startups, για παράδειγμα, που είναι και εξαιρετικά επιτυχημένες, έχουν στο τιμόνι τους γυναίκες.

Ευτυχώς, όμως, οι κοινωνίες ωριμάζουν, άλλες πιο γρήγορα, άλλες πιο αργά. Και είναι αισιόδοξο ότι στον χώρο της τεχνολογίας και της επιστήμης, εκτός από πολύ περισσότερες γυναίκες, βλέπουμε ολοένα και αυξανόμενους θερμούς υποστηρικτές της γυναικείας ενσωμάτωσης και ενδυνάμωσης. Το πλεονέκτημα είναι ότι στο οικοσύστημα των τεχνολογικών startups, τα περισσότερα μυαλά είναι εκπαιδευμένα και ανοιχτά, οπότε και οι διακρίσεις σε βάρος των γυναικών είναι πολύ λιγότερες απ’ όσο συναντάμε σε άλλα περιβάλλοντα.

Μια γυναίκα επιστήμονας, ανάμεσα σε τόσους άνδρες συναδέλφους της, για τι πρέπει να «μάχεται» καθημερινά; Υπάρχουν ίσες ευκαιρίες;

Πιστεύω πως δεν χρειάζεται να μας γίνει εμμονή. Οι γυναίκες πρέπει να προσπαθούμε και να αγωνιζόμαστε στον εργασιακό ή ακαδημαϊκό στίβο για τη βελτίωση και την εξέλιξη του εαυτού μας και του έργου μας, και όχι για να αποδείξουμε την αξία μας στον οποιοδήποτε. Πάντα θα υπάρχει κάποιος είτε αδαής, είτε κακεντρεχής (και εννοώ και γυναίκες, καθώς ο σεξισμός δεν προέρχεται μόνο από άντρες), που θα προσπαθήσει να μας μειώσει ή να μας περιθωριοποιήσει. Η αξία μας, όμως, θα μπορεί να διαφαίνεται και να υπερισχύει, εάν μείνουμε προσηλωμένες και απερίσπαστες στους στόχους μας. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν απαντάμε σε σεξιστικές συμπεριφορές, αλλά αυτό που θέλω να πω είναι, ότι η ζωή μας είναι πολύ σημαντική και πολύ μικρή, για να αφήνουμε τέτοιους ανθρώπους να μας την «αποχρωματίζουν».

Τι πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει για να υπάρχει ισότητα και να μην υπάρχει χάσμα φύλου στον χώρο των επιστημών;

Η αρχή των πάντων είναι η παιδεία- στο σχολείο και στο σπίτι. Είναι σημαντικό τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία να τροφοδοτούνται με τα σωστά μηνύματα και να εκτίθενται σε υγιή πρότυπα. Έχω μια κορούλα 2.5 ετών και από τώρα, αλλά και πιο πριν, της δίνω τις επιλογές να παίξει και με κούκλες ή μαγειρικά, αλλά και με εργαλεία, αυτοκινητάκια και μπουλντόζες. Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί σπρώχνουμε τα παιδιά σε «αγορίστικα» ή «κοριτσίστικα» παιχνίδια. Όταν συμβαίνει αυτό, εύλογα, μεγαλώνοντας τα παιδιά θα μάθουν να κατηγοριοποιούν τα επαγγέλματα σε «αντρικά» ή «γυναικεία». Είναι σημαντικό, αργότερα στο σχολείο, να μην τα ωθούν οι γονείς ή οι καθηγητές -υποσυνείδητα ή μη- σε επαγγέλματα λόγω φύλου. Και ούτε φυσικά να αναπαράγουν αναληθή στερεότυπα ότι τα κορίτσια έχουν μεγαλύτερη κλίση στα θεωρητικά και λιγότερη στα θετικά μαθήματα. Ακόμα, είναι σημαντική η επαφή με γυναίκες (role models) από μικρή ηλικία -και στον χώρο των STEM σίγουρα βοηθά. Η γλώσσα των μαθημάτων χρειάζεται εφ’ όλης της ύλης διόρθωση, ώστε να μην τροφοδοτούνται στερεοτυπικές έννοιες. Όταν πια φτάσουν και αποφοιτήσουν οι γυναίκες από τις σχολές τους και θέλουν να εργαστούν στον χώρο του STEM, οφείλουν οι εταιρείες να τις συμπεριλάβουν και να τις βοηθήσουν να εξελιχθούν. Αυτό προϋποθέτει παρουσία γυναικών σε διευθυντικές θέσεις και σε διοικητικά συμβούλια, καθώς και ουσιαστική πολιτική και κουλτούρα DEIB (diversity, empowerment, inclusion & belonging), με μετρήσιμο αντίκτυπο στην καθημερινότητα και την εξέλιξη όλων των εργαζομένων.

Ο κόσμος της επιστήμης απαιτεί διαρκή μελέτη, δια βίου μάθηση και είναι αρκετά απαιτητικός. Πόσο εύκολο είναι να συνδυαστεί με τη μητρότητα;

Όταν ο άνθρωπος γίνεται γονιός, είτε μητέρα, είτε πατέρας, φέρει την ίδια ευθύνη για το παιδί που έφερε στον κόσμο ή που υιοθέτησε. Δεν είναι μεγαλύτερη η ευθύνη της μητέρας. Όσο δύσκολο είναι να τα συνδυάσει ένας άντρας, άλλο τόσο είναι και για μια γυναίκα. Δεν είναι εύκολο, αλλά είναι και μοναδικά καταλυτικό. Μπορεί να μην υπάρχει ο πολύς ελεύθερος χρόνος, αλλά τα θετικά σε soft skills που αποκτά κάποιος γονέας, βοηθούν αποφασιστικά και στον επαγγελματικό του/της χώρο. Για παράδειγμα, αυξάνεται η ικανότητα διαχείρισης χρόνου (και συνεπώς η παραγωγικότητα), η ενσυναίσθηση (και άρα γίνεσαι καλύτερος συνεργάτης ή ηγέτης ομάδας), ξεκλειδώνεις τη δημιουργικότητά σου παίζοντας πάλι σαν παιδί. Με το παιδί, αυξάνεται η υπομονή σου και γίνεσαι πιο ανοιχτός σε άλλες απόψεις, αλλά και σε ικανότητα διαπραγμάτευσης (ο πιο σκληρός διαπραγματευτής είναι ένα 2χρονο σε tantrum που δεν σε ακούει ό,τι κι αν του πεις 😉).