Εμβόλιο έναντι του HPV: To «δώρο» της επιστήμης στα παιδιά μας

Όπως μας εξηγεί ο κος Σιούλας, ο όποιος είναι Διευθυντής της Α’ Κλινικής Γυναικολογικής Ογκολογίας του Μητέρα, η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια των εμβολίων είναι πλέον πολλαπλώς τεκμηριωμένη από διαφορετικές μελέτες και βάσεις δεδομένων και όλα τα υπάρχοντα δεδομένα συνηγορούν σε ένα συμπέρασμα: το εμβόλιο έναντι του HPV είναι ένα ισχυρό όπλο στην ιατρική φαρέτρα στη μάχη κατά του καρκίνου, ένα πραγματικό δώρο της επιστήμης στα παιδιά μας!

Κε Σιούλα, τα πρώτα δεδομένα από τον πραγματικό κόσμο όσον αφορά την δράση του εμβολιασμού έναντι του HPV και τη συνακόλουθη προστασία από την εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, όπως καταγράφονται στη σχετική μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση Lancet, δείχνουν ότι είμαστε πολύ κοντά σε μια «ιστορική» νίκη με τη συγκεκριμένη νόσο. Μπορεί στο άμεσο μέλλον, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας να αποτελεί οριστικά παρελθόν;

Όπως είναι ευρέως γνωστό, η συντριπτική πλειονότητα των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου οφείλεται σε χρόνιες λοιμώξεις από επιθετικούς τύπους του ιού HPV. Τα θεαματικά αποτελέσματα της πρόσφατης μελέτης αποτυπώνουν με τον καλύτερο τρόπο την αξία των εμβολίων έναντι του HPV στην εξάλειψη της νόσου. Σας αναφέρω, χαρακτηριστικά, πως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει θέσει ως στόχο τον εμβολιασμό του 90% των κοριτσιών της κάθε χώρας μέχρι την ηλικία των 15 ετών. Όταν επιτευχθεί αυτό, σε συνδυασμό με τις αποτελεσματικές στρατηγικές προσυμπτωματικού ελέγχου και θεραπείας των προκαρκινικών αλλοιώσεων, η συχνότητα του καρκίνου του τραχήλου αναμένεται να συρρικνωθεί σε λιγότερο από 4 περιστατικά ανά 100.000 γυναίκες. Με άλλα λόγια, τότε θα έχουμε πετύχει την “ιστορική” νίκη που αναφέρατε.

Δεδομένης της επαγγελματικής σας εμπειρίας και στο εξωτερικό θεωρείτε ότι στην Ελλάδα υπάρχει ακόμη διστακτικότητα ως προς τον εμβολιασμό κατά του HPV;

Δυστυχώς, στη χώρα μας απέχουμε πολύ από το να εκπληρώσουμε το στόχο του ΠΟΥ ως προς το ποσοστό εμβολιασμού των νεότερων κοριτσιών. Η ελλιπής ενημέρωση για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου, οι παρανοήσεις ως προς την ασφάλειά του, ο εφησυχασμός ότι δήθεν αρκεί ο ετήσιος γυναικολογικός έλεγχος για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου και, ενίοτε, η απροθυμία των γονέων να συζητήσουν για μια σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη εξηγούν μεταξύ άλλων τη στασιμότητα που παρατηρούμε. Πρέπει να υπερβούμε αυτούς τους περιορισμούς. Να κατανοήσουμε τη σημασία του εμβολιασμού έναντι του HPV πριν την έναρξη της σεξουαλικής ζωής. Και να θυμόμαστε πως, πέρα από τον καρκίνο του τραχήλου, είναι απόλυτη ανάγκη να αποφεύγουμε και τις σοβαρές προκαρκινικές αλλοιώσεις, αφού η θεραπεία τους μπορεί να αυξήσει τους κινδύνους επιπλοκών σε μελλοντικές κυήσεις.

Καθώς έχουν περάσει αρκετά χρόνια από την χορήγηση του εμβολίου σε παγκόσμια κλίμακα, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι το εμβόλιο εναντίον του HPV είναι απολύτως ασφαλές;

Σε ό,τι αφορά στην ασφάλεια του εμβολίου, υπάρχει, πλέον, η εμπειρία πολυετών, διεθνών μελετών με τη συμμετοχή δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων. Επιπρόσθετα, υπάρχουν και τα δεδομένα από τις βάσεις καταγραφής των ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων μετά την κυκλοφορία τους. Συνεπώς, μπορούμε να ισχυριστούμε με βεβαιότητα ότι το εμβόλιο, όχι μόνο είναι αποτελεσματικό, αλλά και δεν συνδέεται με μείζονες ή μακροχρόνιες επιπλοκές. Οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες που καταγράφονται είναι ήπιες και περικλείουν το άλγος και οίδημα (πρήξιμο) στο σημείο του εμβολιασμού, τη ναυτία, τη ζάλη και, σε λίγες περιπτώσεις, τη χαμηλή πυρετική κίνηση.

Ποιους τύπους του ιού HPV καλύπτουν τα εμβόλια;

Το πιο σύγχρονο εμβόλιο κατά του HPV, το οποίο κυκλοφορεί και στη χώρα μας, είναι το εννιαδύναμο Gardasil 9. Αυτό προστατεύει από τους τύπους 6 και 11, οι οποίοι θεωρούνται χαμηλής επιθετικότητας, και από τους ογκογόνους τύπους 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58. Αξίζει να αναφερθεί πως οι τύποι 6 και 11 ευθύνονται για το 90% των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων, ενώ οι τύποι 16 και 18 ανευρίσκονται στο 70% των γυναικών με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

Σε ποια ηλικία πρέπει να γίνεται το εμβόλιο εναντίον του HPV;

Σύμφωνα με το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού στη χώρα μας, το εμβόλιο κατά του HPV θα πρέπει, ιδανικά, να γίνεται σε κορίτσια ηλικίας 11-12 ετών. Σε αυτές τις ηλικίες, παρατηρείται η μέγιστη ανοσιακή απάντηση των κοριτσιών, ενώ εξασφαλίζεται πως δεν έχουν εκτεθεί, ήδη, στον ιό HPV, όπως μπορεί να συμβεί μετά την έναρξη της σεξουαλικής ζωής. Σε μεγαλύτερα κορίτσια, προτείνεται ο εμβολιασμός μέχρι την ηλικία των 18 ετών, ενώ, αν ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου (π.χ. ανοσοκατεσταλμένες), επεκτείνεται το όριο του εμβολιασμού στην ηλικία των 26 ετών. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι σε πολλές προηγμένες χώρες, ο εμβολιασμός κατά του HPV συστήνεται και για τα αγόρια. Τέλος, στις ΗΠΑ, πρόσφατα εγκρίθηκε η χορήγηση του αντίστοιχου εμβολίου και σε γυναίκες ηλικίας 27-45 ετών.

Σε μια μητέρα η οποία έχει επιφυλάξεις στο να φέρει την έφηβη κόρη της να εμβολιαστεί, τι θα της απαντούσατε;

Η κοινωνική πραγματικότητα είναι, πλέον, διαφορετική και οφείλουμε ως γονείς να προετοιμάσουμε τα παιδιά μας για αυτό. Σωστή ενημέρωση για τους κινδύνους, έμφαση στις ασφαλείς πρακτικές της σεξουαλικής ζωής, εμβολιασμός έναντι του HPV. Όλα τα, μέχρι σήμερα, δεδομένα δείχνουν ότι πρόκειται για ένα ασφαλές εμβόλιο, το οποίο με επιτυχία προστατεύει από τα πιο συχνά επιθετικά στελέχη του ιού HPV. Ας θυμόμαστε πως, εκτός από τον καρκίνο του τραχήλου, ο HPV ενοχοποιείται και για άλλες νεοπλασίες (π.χ. αιδοίου, κόλπου, πρωκτού, στοματοφάρυγγα, πέους) και, συνεπώς, η εν δυνάμει ευεργετική δράση του εμβολίου μπορεί να αποδειχθεί πολλαπλάσια. Ας δούμε, λοιπόν, το εμβόλιο έναντι του HPV ως ένα ισχυρό όπλο στη μάχη κατά του καρκίνου, ως ένα πραγματικό δώρο της επιστήμης στα παιδιά μας!

Eυχαριστούμε θερμά για τις πολύτιμες πληροφορίες τον Χειρουργό Γυναικολόγο και Πρόεδρο του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΜΗΤΕΡΑ, κ. Βασίλη Σιούλα.

Για περισσότερες συμβουλές και νέα στην γυναικολογική ογκολογία επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.sioulas-gyn.gr ή καλέστε στο 210 3006818.