Οι αφγανές γυναίκες υψώνουν τη φωνή τους ενώ οι Ταλιμπάν τις φιμώνουν. Για ποια ισότητα μιλάμε;

Η καταπίεση των Αφγανών γυναικών συνεχίζεται αμείωτη μπροστά στα μάτια της διεθνής κοινότητας και το μαρτύριο αυτών των ανθρώπων έγινε ακόμα χειρότερο φέτος το καλοκαίρι. Οι Ταλιμπάν επέβαλαν νέους αυστηρούς περιορισμούς, με τις γυναίκες όχι μόνο να είναι υποχρεωμένες να καλύπτουν το πρόσωπό τους, αλλά τώρα απαγορεύεται να υψώνουν τη φωνή τους, να τραγουδούν ή να διαβάζουν δυνατά δημοσίως.

Οι δυτικές χώρες -με επικεφαλής τις ΗΠΑ και την ΕΕ- έχουν επικρίνει τους νέους νόμους, αλλά φαίνεται επίσης να έχουν συμβιβαστεί με το καθεστώς των Ταλιμπάν, το οποίο προσφέρει κάποια σταθερότητα στην περιοχή.

Αόρατες, και τώρα σιωπηλές. Λίγα χρόνια μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία, οι Αφγανές γυναίκες εξακολουθούν να χάνουν τα λίγα δικαιώματα που τους έχουν απομείνει.

Οι νόμοι αποσκοπούν στον έλεγχο όλων των πτυχών της κοινωνικής και ιδιωτικής ζωής των Αφγανών, ιδίως των Αφγανών γυναικών.

Μεταξύ των κανόνων του 114σέλιδου κειμένου που δημοσιεύτηκε είναι απαιτητικό για τις γυναίκες να καλύπτουν πλήρως το σώμα και το πρόσωπό τους εάν βγαίνουν από το σπίτι, καθώς και απαγορεύεται να ακούγεται η φωνή τους δημοσίως.

Ο ΟΗΕ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αφγανικές οργανώσεις έχουν εκφράσει τις έντονες ανησυχίες τους για τη νέα σειρά νόμων, η οποία περιλαμβάνει ορισμένες διατάξεις που ισχύουν ήδη ανεπίσημα από τότε που οι Ταλιμπάν κατέλαβαν και πάλι την εξουσία τον Αύγουστο του 2021.

Ολυμπιακοί: Αφγανή σπρίντερ στέλνει ηχηρό μήνυμα στους Ταλιμπάν για τα δικαιώματα των γυναικών

Πού χάθηκε η ελπίδα;

«Μετά από δεκαετίες πολέμου και εν μέσω μιας τρομερής ανθρωπιστικής κρίσης, ο αφγανικός λαός αξίζει κάτι πολύ καλύτερο από το να απειλείται ή να φυλακίζεται αν τύχει να αργήσει για την προσευχή, να κοιτάξει ένα μέλος του αντίθετου φύλου που δεν είναι μέλος της οικογένειας ή να έχει στην κατοχή του μια φωτογραφία ενός αγαπημένου του προσώπου», δήλωσε η Roza Otunbayeva, επικεφαλής της Αποστολής Βοήθειας του ΟΗΕ στο Αφγανιστάν, σε δήλωση της 25ης Αυγούστου στην οποία ανέφερε ότι οι νόμοι προκαλούν «μια ανησυχητική εικόνα για το μέλλον του Αφγανιστάν». Ο ΟΗΕ ζήτησε την άμεση κατάργηση αυτού του κειμένου.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέφερε ότι οι νέοι νόμοι δημιουργούν «ένα ακόμη εμπόδιο στην εξομάλυνση των σχέσεων» με το Αφγανιστάν, σηματοδοτώντας ότι η ευρωπαϊκή αναγνώριση του καθεστώτος των Ταλιμπάν μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν η Καμπούλ «σέβεται πλήρως τις διεθνείς υποχρεώσεις της και [αυτές] έναντι του λαού του Αφγανιστάν».

Από την άλλη πλευρά, οι Ταλιμπάν κατήγγειλαν σε αντίποινα την «αλαζονεία» της Δύσης στην καταδίκη των περιορισμών για τις γυναίκες.

Οι διεθνείς κατηγορίες ενάντια στο καθεστώς των Ταλιμπάν δεν φαίνεται να έχουν τελικά κανένα αποτέλεσμα.

Οι Ταλιμπάν θεωρούν τη γυναικεία φωνή ως πιθανό όργανο κακίας την ώρα που οι γυναίκες παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους

Οι αφγανές γυναίκες αντιδρούν στο νέο νόμο που περιορίζει τις φωνές τους και αναρτούν βίντεο με τις ίδιες να τραγουδούν. Μπορεί οι Ταλιμπάν να προσπαθούν να κάνουν τα πάντα για να εξαλείψουν όσο μπορούν την παρουσία του γυναικείου φύλου, όμως ευτυχώς δεν τα έχουν καταφέρει ακόμα αρκετά καλά.

Καθώς οι ακτιβιστές για τα δικαιώματα αντιδρούσαν με τρόμο, οι Αφγανές γυναίκες άρχισαν να αντιδρούν. Σε ολόκληρη τη χώρα, οι γυναίκες ξεκίνησαν να ανεβάζουν βίντεο με τις ίδιες να τραγουδούν, αψηφώντας τις συστηματικές προσπάθειες των Ταλιμπάν να τις διαγράψουν από τη δημόσια σφαίρα.

«Καμία εντολή, κανένα σύστημα ή άνδρας δεν μπορεί να κλείσει το στόμα μιας αφγανής γυναίκας», δήλωσε μια 23χρονη αφού ανέβασε το δικό της βίντεο.

Το βίντεο διάρκειας 39 δευτερολέπτων την έδειχνε να τραγουδάει σε εξωτερικό χώρο. Το τραγούδι είχε επιλεγεί προσεκτικά για τους στίχους του, οι οποίοι μιλούσαν για διαμαρτυρία και δύναμη. «Δεν είμαι αυτή η αδύναμη ιτιά που τρέμει σε κάθε άνεμο. Είμαι από το Αφγανιστάν», έλεγαν οι στίχοι μεταξύ άλλων.

Σε ένα άλλο βίντεο, που φέρεται να έχει καταγραφεί στην Καμπούλ, εμφανίζεται μια γυναίκα να τραγουδάει ενώ είναι ντυμένη από την κορυφή ως τα νύχια στα μαύρα. «Έχετε φιμώσει τη φωνή μου για το άμεσο μέλλον. Με φυλακίσατε στο σπίτι μου για το έγκλημα ότι είμαι γυναίκα».

Άλλα βίντεο έδειχναν γυναίκες στο Αφγανιστάν να τραγουδούν μόνες τους ή σε μικρές ομάδες, χρησιμοποιώντας hashtags όπως #Ηφωνήμουδεναπαγορεύεται και #ΌχιστουςΤαλιμπάν.

Με αυτόν τον τρόπο οι γυναίκες υψώνουν τη φωνή τους ενάντια σε αυτό που αξιωματούχοι του ΟΗΕ έχουν περιγράψει ως «φυλετικός διαχωρισμός» ή «απαρτχάιντ με βάση το φύλο».

Σύντομα πολλά άτομα και εκτός της χώρας, Αφγανές που ζουν σε άλλα μέρη του κόσμου, δημιούργησαν παρόμοια βίντεο. Κάτι τέτοιο έκανε η Hoda Khamosh, μια Αφγανή που ζει στη Νορβηγία, που δημοσίευσε το δικό της βίντεο σε μια προσπάθεια να δείξει «ότι εμείς οι γυναίκες δεν είμαστε μόνο μερικά άτομα που μπορούν να εξαλειφθούν».

Από τότε που οι Ταλιμπάν επέστρεψαν στην εξουσία το 2021, υπονομεύουν σταθερά τα δικαιώματα των γυναικών. Οι γυναίκες και τα κορίτσια έχουν αποκλειστεί από τη φοίτηση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, έχουν απαγορευτεί από όλες σχεδόν τις μορφές αμειβόμενης απασχόλησης και έχουν αποκλειστεί από τα δημόσια πάρκα και γυμναστήρια.

Νωρίτερα φέτος, οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν επίσης ότι θα επαναλάβουν την πρακτική του λιθοβολισμού των γυναικών για μοιχεία. Για ποιον 21ο αιώνα μιλάμε;