Το κενό της Φώφης δεν καλύπτεται όμως η Ημέρα του Πατέρα έχει τεράστια αξία για τον Αντρέα Τσούνη

Όταν μιλάς για τη Φώφη Γεννηματά είναι δύσκολο να χρησιμοποιήσεις παρελθοντικό χρόνο. Και εκείνη δεν τα πήγαινε ποτέ καλά με τον Αόριστο. Εκτός από την πολιτική της πορεία στην οποία ήταν πάντα παρούσα, το ίδιο υπήρξε και στην προσωπική της ζωή. Δεν είναι τυχαίο που αποτέλεσε πρότυπο για κάθε γυναίκα. Με βεβαιότητα θα πούμε πως η μεγαλύτερη μάχη που έδωσε -και στην οποία βγήκε συντριπτικά νικήτρια, ήταν στις αξίες της στις οποίες όχι απλώς δεν έκανε ποτέ έκπτωση αλλά τις κληροδότησε και στα παιδιά της.

Δυστυχώς, η Φώφη «έφυγε» νέα. Έφυγε όμως δυνατή και περήφανη. Αντιλαμβάνεται κανείς πως το κενό που άφησε πίσω της είναι τεράστιο και για την οικογένειά της δεν καλύπτεται. Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο πως το εκτόπισμά της ήταν τέτοιο που για τους δικούς της ανθρώπους η απουσία της είναι πιο «ηχηρή» από την παρουσία της.

Ο άντρας που στάθηκε σαν βράχος στο πλευρό της μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο είναι ο σύζυγός της, Αντρέας Τσούνης, με τον οποίο συμπορεύτηκε με τον ίδιο κώδικα αξιών. Με αφορμή την Ημέρα που τιμάται ο Πατέρας, ο γνωστός οδοντίατρος μάς μίλησε για το πώς είναι η ζωή του ως μονογονέας, για την επιρροή που συνεχίζει να ασκεί η Φώφη στην οικογένειά τους, τις αναμνήσεις, ενώ ένα πολύ σημαντικό μήνυμα που πρέπει όλοι να κρατήσουμε από αυτή τη συνέντευξη είναι πως «το να είσαι καλός πατέρας δεν είναι θέμα χρημάτων ή επαγγελματικής καταξίωσης και κοινωνικής ανέλιξης: είναι θέμα αρχών και αξιών».

Συνέντευξη με τον Αντρέα Τσούνη

Κύριε Τσούνη, πάνε 20 -σχεδόν- μήνες από τότε που το μόνο πιο «ηχηρό» από την παρουσία της Φώφης Γεννηματά είναι η απουσία της. Πώς είναι σήμερα η καθημερινότητα ενός πατέρα που κλήθηκε να θέσει σε εφαρμογή όλα όσα η μαμά, σύζυγος, πολιτικός, πρέσβευε και δίδαξε περί γενναιότητας; Υπήρξαν φορές που «λυγίσατε κρυφά» από τα παιδιά σας;

Στην αρχή όλα ήταν δύσκολα. Δεν ήταν μόνο τα θέματα της καθημερινότητας, όπως λέτε, δηλαδή τι φαγητό θα ετοιμάσουμε κάθε μέρα ή πως θα καθαριστεί το σπίτι κλπ. Σιγά σιγά όλα μπαίνουν σε μια σειρά, μαθαίνεις να τα διαχειρίζεσαι και με την βοήθεια των παιδιών βρίσκεις τα πατήματα σου και προχωράς. Προσπαθείς να μετατρέψεις τις «αγγαρείες» σε ομαδική δουλειά όσο είναι δυνατόν, αν και τα περισσότερα ζητήματα πρέπει αντικειμενικά να τα λύσεις μόνος. Δεν είναι όμως αυτό κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι στο τέλος της ημέρας, όταν θέλεις να μοιραστείς τις αγωνίες σου, τους προβληματισμούς σου. Το πρόβλημα είναι η μοναξιά.

Στις συνθήκες που «λυγίσατε φανερά» θα μπορούσαμε να πούμε πως μιλάμε για μια λογική συνέχεια της γενναιότητας και του θάρρους της Φώφης; Το να λυγίζουμε μπροστά στα παιδιά μας είναι πολλές φορές «ζητούμενο» προκειμένου να δυναμώσουν και να αναπτύξουν μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα;

Νομίζω αν είσαι ειλικρινής σαν άνθρωπος και έχεις αυτοπεποίθηση, δεν έχεις πρόβλημα να εξωτερικεύσεις τα αισθήματά σου, όποια κι αν είναι αυτά. Αυτό πιστεύω ότι εισπράττουν τα παιδιά και πιστεύω ότι το εκτιμούν.

Όπως -ιδανικά- στην πολιτική θα πρέπει ο ανώτερος στο εκάστοτε αξίωμα να αναλαμβάνει την ευθύνη έτσι και σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας με την αρχή να γίνεται σαφέστατα από την οικογένειά μας. Ποια είναι η μεγαλύτερη ευθύνη που μπορεί να αναλάβει ένας πατέρας όταν εκ των πραγμάτων δεν γίνεται να καλύψει το κενό της μαμάς;

Τον πρώτο καιρό, μετά τον αδόκητο χαμό της Φώφης, δεν ήθελα να μιλήσω σε άνθρωπο. Είχα πάρει και άδεια από την εργασία μου και είχα κλειστεί στον εαυτό μου. Γρήγορα κατάλαβα ότι αυτό δεν οδηγεί πουθενά. Ανέλαβα τις ευθύνες μου απέναντι στα παιδιά μας. Σχολεία, φροντιστήρια, σούπερ μάρκετ, μετακινήσεις. Νομίζω όμως ότι το δυσκολότερο ήταν, όπως πολύ σωστά λέτε, να καλύψω και το κενό της μητέρας, πέραν από τον πιο γνωστό μου ρόλο, του πατέρα. Κι αυτό γίνεται μόνο μέσα από τον διάλογο, τη συζήτηση. Είναι μια αμφίδρομη διαδικασία. Μαθαίνω κι εγώ με αυτόν τον τρόπο πιο πολλά πράγματα για τα παιδιά μας κι αυτά πιο πολλά πράγματα για εμένα.

Αισθάνεστε ότι η απουσία της κατάφερε κατά κάποιον τόπο να σας κάνει καλύτερο πατέρα; Τίνι τρόπω;

Ναι, επειδή αναγκαστικά πέφτουν όλες οι ευθύνες επάνω σου αναγκάζεσαι να γίνεις πιο αποτελεσματικός, να τα προβλέπεις όλα, ακόμα και τα θεωρητικά πιο ασήμαντα.

Το να φροντίζετε την υγεία σας αποτελεί πλέον την απόλυτη προτεραιότητα τώρα που είστε μονογονέας;

Όχι, δεν μπορώ να πω ότι στην περίπτωση μου συνέβη κάτι τέτοιο, δεν έχω πολύ χρόνο να ασχοληθώ με τον εαυτό μου.

Τι θα λέγατε σε έναν πατέρα που έχει να διαχειριστεί μία αντίστοιχη με εσάς συνθήκη και που αισθάνεται αδύναμος σε μια κοινωνία που παραδοσιακά περιμένει από τον πατέρα να είναι ο δυνατός;

Ότι θα ανακαλύψει πτυχές του εαυτού του που δεν τις ήξερε ούτε ο ίδιος, η γυναίκα του μπορεί να ήξερε καλύτερα από αυτόν. Τώρα θα τις μάθει κι ο ίδιος. Κυρίως θα εντυπωσιαστεί από το μέγεθος και τον όγκο των ψυχικών και συναισθηματικών αποθεμάτων που έχουμε κρυμμένα βαθιά μέσα μας.

Είθισται οι άνθρωποι να μην λέμε «Σ' αγαπάω» στους ανθρώπους που λατρεύουμε όσο τίποτα.

Ναι. Λέξεις όπως το σ’ αγαπάω βγαίνουν δύσκολα από το στόμα ενός άντρα που μετράει τα λόγια του, αλλά πρέπει να βρει τρόπο να το δείχνει στα παιδιά του.

Αναρωτιέμαι ποια είναι η ερώτηση των παιδιών σας που σάς δυσκόλεψε περισσότερο. Και γιατί.

Η ερώτηση «γιατί;». «Γιατί συνέβη αυτό σε μας»; Η απάντηση δεν είναι εύκολη, δεν έχω τις απαντήσεις για όλα.

Ποιες αξίες που πήρατε από τον δικό σας μπαμπά κληροδοτήσατε με τη σειρά σας στα παιδιά σας;

Σταθερότητα, συνέπεια λόγων και έργων, ασφάλεια, εμπιστοσύνη αλλά και άνεση να μπορώ να μιλάω με τον πατέρα μου για πράγματα που πίστευα ότι μπορεί να με συμβουλεύσει. Νομίζω ότι και τα παιδιά μας έχουν πάρει τέτοιες βάσεις.

20 χρόνια από τον γάμο σας με τη γυναίκα που έγραψε τη δική της ιστορία στο ΠΑΣΟΚ και που το όνομά της ήταν έτσι και αλλιώς συνδεδεμένο με το Κόμμα και την πολιτική. Το γεγονός πως η μαμά της 26χρονης σήμερα Αιμιλίας, επέλεξε ως πατέρα της 17χρονης σήμερα Κατερίνας και του 19χρονου σήμερα Γιώργου, εσάς, ποια συναισθήματα σάς δημιούργησε; Για τις γυναίκες ο άνθρωπος που θα επιλέξουν για πατέρα των παιδιών τους είναι πολύ σημαντικός. Τι είδε σε εσάς, τι είδατε εσείς σε εκείνη και πώς αυτό το «μαζί» γέννησε ό,τι πιο όμορφο; Τα παιδιά σας.

Το τι είδε σε εμένα δεν μπορώ να το απαντήσω με απόλυτο τρόπο. Πιστεύω, από αυτά που ανά καιρούς συζητάγαμε, ότι είδε έναν άνθρωπο που μπορούσε να εμπιστευθεί, έναν σύντροφο που μπορούσε να βασιστεί, για να έχει οικογένεια, έναν βράχο για να πιαστεί όπως είχε πει σε μια συνέντευξη της. Τώρα όσο αφορά εμένα, αυτό που μπορώ να πω είναι ότι το όνειρο κάθε άντρα είναι να βρει μια γυναίκα έξυπνη, όμορφη, δυναμική, πιστή σύντροφο, στοργική μητέρα. Εγώ υπήρξα πολύ τυχερός, γνωρίζοντας τη Φώφη.

Χωρίς να ακυρώνεται ποτέ ένας αξιοπρεπής και εξαιρετικός βιολογικός μπαμπάς, ποια είναι η μεγαλύτερη ευθύνη που φέρει ένας άνθρωπος ώστε να είναι δίπλα στο παιδί του ανθρώπου που επέλεξε για σύντροφο της ζωής του; Αγαπώ ό, τι αγαπάς, λέμε. Μέσα από τη δική σας πείρα, η Αιμιλία έπαιξε κομβικό ρόλο ώστε να αποφασίσετε να κάνετε και άλλα παιδιά;

Ναι σίγουρα, όπως έπαιξε τον ίδιο σημαντικό ρόλο και η στάση της κόρης μου από τον πρώτο μου γάμο, της Ναυσικάς. Τα πήγαιναν πάρα πολύ καλά μεταξύ τους αλλά και με εμάς κι έτσι ο Γιώργος και η Κατερίνα, όταν ήρθαν, έδεσε ακόμα πιο πολύ η οικογένεια μας. Περάσαμε πάρα πολύ όμορφα χρόνια όταν ήταν όλα μικρά. Θυμάμαι πολύ τρυφερές στιγμές όταν ήταν όλα μαζί και κάναμε μαζί διακοπές ή βγαίναμε βόλτες. Και στο σπίτι υπήρχε ένα διαρκές βουητό. Αφού λέγαμε με τη Φώφη ότι θα έρθει η στιγμή που θα μεγαλώσουν όλα και θα φύγουν για σπουδές ή θα κάνουν τις δικές τους οικογένειες και θα αναπολούμε τις στιγμές που ήταν μικρά και ήμασταν όλοι μαζί.

Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν άντρα που φοβάται να γίνει πατέρας σε μια εποχή που δυστυχώς δεν είναι καθόλου ευνοϊκή σε πάρα πολλά επίπεδα;

Θα του έλεγα ότι αναλαμβάνει μια ισόβια υποχρέωση και θα πρέπει να είναι πολύ σίγουρος γι' αυτό που κάνει. Αν όμως είναι βέβαιος, να προχωρήσει χωρίς δισταγμό. Το πότε θα έρθει αυτή η στιγμή θα το καταλάβει ο ίδιος καλύτερα από τον καθένα και μόνο εκείνος.

Το να προσπαθεί να είναι κάποιος καλός πατέρας δεν έχει χρώμα ούτε αριστερή ή δεξιά κατεύθυνση. Είναι μονόδρομος. Τι ακριβώς σημαίνει «προσπαθώ να είμαι καλός πατέρας»;

Να είσαι παράδειγμα για τα παιδιά σου. Καλός πατέρας δεν είναι θέμα χρημάτων ή επαγγελματικής καταξίωσης και κοινωνικής ανέλιξης, είναι θέμα αρχών και αξιών.

Τι ρόλο παίζει ο πατέρας ως προς τον σεβασμό των αγοριών στο γυναικείο φύλο;

Μεγάλο. Λογικά, το παράδειγμα που παίρνουν τα αγόρια από τον πατέρα τους είναι ο τρόπος που συμπεριφέρεται εκείνος στη μητέρα τους. Και σε άλλες γυναίκες προφανώς, αλλά κυρίως στη μητέρα τους. Αυτό πιστεύω ότι σημαδεύει τα αγόρια.

Ποιο είναι το σπουδαιότερο credit που σας έχουν δώσει τα παιδιά σας;

Ότι έμαθα να μαγειρεύω.

Κύριε Τσούνη, αισθάνεστε πως έχετε έναν φύλακα άγγελο -γένους θηλυκού- που είναι περήφανη για εσάς σε κάθε βήμα και απόφασή σας;

Ναι. Πιστεύω ότι η Φώφη μάς παρακολουθεί και ότι με κάποιο τρόπο μας προστατεύει και μας καθοδηγεί.

01

05