Τα δικαιώματα ενός πατέρα από τη γονική άδεια στις ειδικές παροχές: Οι απορίες & οι νέες ρυθμίσεις

Πέρασαν πολλές δεκαετίες μέχρι να καλυφθούν νομοθετικά πολύ σημαντικά ζητήματα που αφορούν τα δικαιώματα αλλά και οι παροχές σε μία γυναίκα από την πρώτη μέρα που θα φέρει στον κόσμο το παιδί της και θα γίνει μαμά, μέχρι και την ενηλικίωσή του. Δεν έχουν λυθεί φυσικά όλα τα ζητήματα, ειδικά όταν μία γυναίκα δεν θέλει και δεν μπορεί για οικονομικούς λόγους να εγκαταλείψει την εργασία της.

Ανάμεσα στις πολλαπλές αλλαγές στο οικογενειακό και εργατικό δίκαιο που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, οι πιο σημαντικές αφορούν και στα δικαιώματα του πατέρα. Για να υπάρχει η δυνατότητα οι γονείς να μοιραστούν εξίσου τις υποχρεώσεις στη φροντίδα ενός παιδιού. Σε γενικό αλλά και σε ειδικό πλαίσιο, για παιδιά που χρειάζονται λόγω ειδικών συνθηκών εντατικότερη φροντίδα και χρειάζονται για περισσότερο χρόνο την φυσική παρουσία των γονιών τους.

Ο γνωστός και έμπειρος εργατολόγος Γιάννης Καρούζος μας έλυσε κάποιες σημαντικές απορίες για αυτά τα δικαιώματα, ειδικά στον τομέα της εργασίας.

Καταρχάς στη χώρα μας έχουν γίνει πια σημαντικές αλλαγές στο νομικό πλαίσιο που αφορά στα δικαιώματα των γονέων;

Από το 2021 και έπειτα βελτιώθηκε το νομικό πλαίσιο προστασίας της μητρότητας, αλλά και της πατρότητας, στα πλαίσια της οικογένειας.

Από ποια χρονική περίοδο ξεκινούν τα δικαιώματα ενός νέου μπαμπά;

Από τη στιγμή της σύλληψης του τέκνου, προστατεύεται ο νέος μπαμπάς, σύμφωνα με το δίκαιο της απόλυσης. Έτσι, δεν μπορεί να γίνει καταγγελία της σύμβασης εργασίας του εν δυνάμει πατέρα, η σύντροφος- σύζυγος του οποίου κυοφορεί το τέκνο. Δεν μπορεί να απολυθεί λοιπόν για χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών, εκτός και αν υπάρξει σπουδαίος λόγος, κάτι το οποίο συμβαίνει και με την προστασία της κυοφορούσας συζύγου.

Τι ακριβώς σημαίνει πρακτικά η γονική άδεια;

Κάθε εργαζόμενος γονέας ή πρόσωπο που ασκεί τη γονική μέριμνα έχει ατομικό και αμεταβίβαστο δικαίωμα γονικής άδειας για την ανατροφή του παιδιού, διάρκειας τεσσάρων (4) μηνών, την οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει συνεχόμενα ή τμηματικά, μέχρι το παιδί να συμπληρώσει την ηλικία των οκτώ (8) ετών, με σκοπό την εκπλήρωση των ελάχιστων υποχρεώσεων ανατροφής προς αυτό. Για τους δύο (2) πρώτους μήνες της γονικής άδειας, ο Ο.Α.Ε.Δ. υποχρεούται να καταβάλλει επίδομα γονικής άδειας στον κάθε γονέα, μηνιαίως, ποσού ίσου με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό, όπως κάθε φορά καθορίζεται, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας με βάση το προαναφερόμενο ποσό. Η γονική άδεια αναρτάται στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ».

Και η άδεια πατρότητας;

Κάθε εργαζόμενος πατέρας, δικαιούται άδεια πατρότητας δεκατεσσάρων (14) εργάσιμων ημερών, με αποδοχές, η οποία πρέπει να λαμβάνεται κατά τη γέννηση του παιδιού του. Η άδεια χορηγείται συνολικά ή τμηματικά σύμφωνα με την αίτηση που θα κάνει ο εργαζόμενος. Όμως δεν προσαυξάνεται λόγω γέννησης διδύμων, τριδύμων ή περισσότερων πολύδυμων τέκνων. Το σημαντικό είναι πως χορηγείται επίσης και σε περίπτωση υιοθεσίας ή αναδοχής τέκνου, ηλικίας έως οκτώ (8) ετών, από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια.

Μπορεί πλέον ένας μπαμπάς να ζητήσει ειδικές συνθήκες λόγω της φροντίδας του παιδιού του και σε ποιες περιπτώσεις επιτρέπεται;

Όποιος έχει τουλάχιστον έξι μήνες απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη και έχει παιδί έως και δώδεκα ετών, μπορεί να ζητήσει για την εξισορρόπηση της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής ευέλικτες μορφές εργασίας όπως για παράδειγμα:

α) Tηλεργασία : Εφόσον βέβαια τα καθήκοντα μπορούν να ασκηθούν εξ’ αποστάσεως (π.χ. διοικητικά καθήκοντα).

β) Μερική Απασχόληση: Με αντίστοιχη βέβαια μείωση των αποδοχών.

γ) Διευθέτηση του χρόνου εργασίας: υπό την έννοια, ότι σε μία περίοδο αυξημένου φόρτου εργασίας μπορεί να παρέχει στην εργασία του κατά δύο ώρες παραπάνω την ημέρα, ενώ σε μία περίοδο μειωμένου φόρτου εργασίας να μπορεί να παρέχει την εργασία του αντίστοιχα μειωμένα κατά δύο ώρες, ημερησίως.

Υπάρχει κάποια ειδική μέριμνα αν το παιδί αντιμετωπίζει χρόνια νοσήματα ή αναπηρία και χρειάζεται κατά τακτά χρονικά διαστήματα ιατρική παρακολούθηση ή φροντίδα; Για να μην επιβαρύνεται μόνο η μητέρα με αυτό το καθήκον;

Εάν υπάρχει τέκνο με ποσοστό αναπηρίας μεγαλύτερο του 50%, δικαιούται ο γονέας 6ήμερη ειδική άδεια. Σε περίπτωση που αυτή δεν δοθεί, αποζημιώνεται με βάση την σχετική ισχύουσα νομοθεσία.

Η τηλεργασία μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κάποιες περιπτώσεις από τον πατέρα ως δικαίωμα ή ως επιλογή;

Ένας εργαζόμενος πατέρας αντιμετωπίζει ότι αντιμετωπίζει και μια μητέρα εργαζόμενη στη χώρα μας. Σε περιβάλλον που δεν είναι υγιές εργασιακά, δέχεται μία δυσμενής διάκριση και πόσο μάλλον που το δικαίωμα προστασίας του πατέρα και το να λαμβάνει τις καινούργιες άδειες, έχει επέλθει πρόσφατα νομοθετικά, ήδη από το 2021 και μετά. Επομένως όλα αυτά συνιστούν μία ρηξικέλευθη αλλαγή στον εργασιακό χώρο και γι αυτό η λήψη τέτοιων αδειών ή χρήση τέτοιων δικαιωμάτων έχουν προκαλέσει πάρα πολύ μεγάλο αρνητικό κλίμα και στους εργαζόμενους πατεράδες.