Πώς να «καθυστερήσεις» τον χρόνο: Tips για ένα θέμα που απασχολεί όλους μας

Γιατί κάποιοι καλοκαιρινοί μήνες περνάνε γρήγορα, ενώ ο Φεβρουάριος μοιάζει πάντα να κρατάει αιώνες; Γιατί οι αναμνήσεις μας από ορισμένες εβδομάδες μοιάζουν μεγαλύτερες από άλλες; Γιατί οι καλύτερες διακοπές κάνουν τον χρόνο να μοιάζει σαν να μετριέται διαφορετικά από εκείνον που βρισκόμαστε στην καθημερινή μας κατοικία;

Μερικοί απλοί τρόποι για να γίνεις διάσημη σε έναν χρόνο

Ο γνωστικός νευροεπιστήμονας Martin Wiener, PhD, ο οποίος μελετά τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλός μας αντιλαμβάνεται τον χρόνο και τον χώρο, εξηγεί ότι ενώ βιώνουμε τον χρόνο ως κάτι συνεχές - γραμμικό, με αρχή, μέση και τέλος, δεν αντιλαμβανόμαστε πάντα τον χρόνο με τον ίδιο ρυθμό. Ανάλογα με το σε τίεστιάζουμε, τον φυσικό χώρο στον οποίο βρισκόμαστε ή την οικειότητα της εμπειρίας, σε κάποιες στιγμές τον αισθανόμαστε επιταχυνόμενο και σε άλλες επιβραδυνόμενο.

Σύμφωνα με τον Wiener, υπάρχουν κάποιοι θεμελιώδεις (και απίστευτοι) τρόποι με τους οποίους ο εγκέφαλός μας διαστρεβλώνει τον χρόνο:

1. Η εστίαση στον χρόνο, τον επιβραδύνει. Αν έχεις κολλήσει ποτέ στην κίνηση, αν είχες καθυστέρηση σε μια πτήση ή αν προσπάθησες να παρακολουθήσεις μια κατσαρόλα με νερό να βράζει, έχεις ζήσει την πλήρη αίσθηση αυτού που λέμε «ο χρόνος σέρνεται». Οι έρευνες δείχνουν ότι όσο περισσότερο εστιάζουμε στον χρόνο, τόσο πιο αργά φαίνεται να περνάει, κάτι που συμβαίνει συνήθως όταν βαριόμαστε ή κάνουμε κάτι που θα προτιμούσαμε να μην κάνουμε.

2. Η απόσπαση της προσοχής από τον χρόνο, τον επιταχύνει. «Όσο περισσότερο αποσπάται η προσοχή σας από τον χρόνο, τόσο πιο γρήγορα φαίνεται να περνάει, επειδή ακριβώς δεν είστε συγκεντρωμένοι στο πόσος χρόνος περνάει», εξηγεί ο Wiener.

3. Οι αναμνήσεις «παραμορφώνουν» τον χρόνο. Όταν κοιτάμε πίσω στον χρόνο, τον αντιλαμβανόμαστε διαφορετικά. «Όταν ανακαλείτε μια ανάμνηση όπου συνέβησαν πολλά πράγματα, παρόλο που μπορεί να αισθάνεστε ότι πέρασε γρήγορα, αισθάνεστε ότι διήρκεσε περισσότερο απ' ό, τι αρχικά είχατε βιώσει», λέει ο Wiener. Είναι σαν εκείνες τις διακοπές που πέρασαν γρήγορα, αλλά όταν τις θυμάσαι, φαίνεται ότι διήρκεσαν περισσότερο, σχεδόν σαν να διευρύνεται η ανάμνηση.

Το αντίθετο ισχύει όταν πρόκειται για αναμνήσεις από στιγμές που δεν συνέβησαν πολλά πράγματα, όπως η αναμονή στην κίνηση ή σε ένα αεροπλάνο. Όταν αναπολείς αυτές τις εμπειρίες, πιθανότατα νιώθεις ότι ήταν σχετικά σύντομες.

4. Η ντοπαμίνη μπορεί να επηρεάσει τον χρόνο. Οι επιστήμονες δεν έχουν κατανοήσει ακόμα πραγματικά πώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τον χρόνο, αλλά έρευνες δείχνουν ότι η ντοπαμίνη, ο νευροδιαβιβαστής που διεγείρεται όταν νιώθουμε ευχαρίστηση, μπορεί να παίζει κάποιο ρόλο. «Οτιδήποτε αυξάνει την ντοπαμίνητείνει να επιταχύνει την αίσθηση του χρόνου», λέει ο Wiener. «Αντίθετα, τα πράγματα που μειώνουν τη ντοπαμίνη επιβραδύνουν την αίσθηση του χρόνου».

5. Ο χώρος επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο. «Όσο μεγαλύτερος είναι ο χώρος, τόσο πιο αργά φαίνεται να περνάει ο χρόνος», εξηγεί ο Wiener. Αυτό ισχύει για τον χώρο στον οποίο βρισκόμαστε ή την απόσταση που διανύουμε. Η έλλειψη κίνησης στον χώρο (και η εστίαση στον χρόνο) κάνει τον χρόνο να φαίνεται πως κυλά πιο αργά. Παρομοίως, ο τρόπος με τον οποίο κινούμε το σώμα μας στον χώρο αλλάζει επίσης την αντίληψή μας για τον χρόνο: Μπορεί να αισθανόμαστε για παράδειγμα ότι κυλά πιο γρήγορα αν χορεύουμε σε σύγκριση με το να καθόμαστε ακίνητοι.

6. Η εξοικείωση διευρύνει τον χώρο και συστέλλει τον χρόνο. Όσο πιο εξοικειωμένοι είμαστε με κάτι, όπως η διαδρομή προς τη δουλειά ή ο περίπατος προς το αγαπημένο μας καφέ, τόσο συντομότερος φαίνεται να είναι ο χρόνος που χρειάζεται για να φτάσουμε εκεί, αλλά τόσο μεγαλύτερη φαίνεται να είναι η απαιτούμενη απόσταση.

«Την πρώτη φορά που κάνετε μια διαδρομή, μπορεί να φαίνεται ότι χρειάζεται πολύς χρόνος, αλλά ότι δεν ήταν τόσο μακριά, από άποψη απόστασης», λέει ο Wiener. «Αφού κάνετε επανειλημμένα αυτή τη διαδρομή και εξοικειωθείτε με αυτήν, τελικά ο χρόνος που χρειάζεται θα φαίνεται να είναι μικρότερος, αλλά η απόσταση για να φτάσετε εκεί θα φαίνεται μεγαλύτερη».

12 Λόγοι για να σταματήσεις να κάνεις photoshop στη ζωή σου

Οι ερευνητές εξακολουθούν να μελετούν πώς επεξεργάζεται ο εγκέφαλος τον χρόνο: Ποιες περιοχές του εγκεφάλου ενεργοποιούνται, ποιοι μηχανισμοί απαιτούνται, ποιοι νευροδιαβιβαστές και ορμόνεςεμπλέκονται και πολλά άλλα.

Ωστόσο, η αντίληψή μας για τον χρόνο είναι ακριβώς αυτό: Η αντίληψή μας. «Παίζοντας» με μερικές από αυτές τις ιδέες για τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο, μπορεί ακόμη και να βρούμε τρόπους να κάνουμε τον χρόνο να «κυλά» πιο γρήγορα όταν βαριόμαστε ή το αντίστροφο.