«Τα έμαθες τα νέα;»: Γιατί το κουτσομπολιό δεν είναι καθόλου καλή ιδέα και τι δείχνει για εμάς

«Τα έμαθες τα νέα; Απείλησε να τον χωρίσει αν δεν παντρευτούν. Αλλά αναρωτιέμαι, εκείνος γιατί δεν το επισημοποιεί; Ίσως να φταίει κάτι από το παρελθόν της». Αυτή η ατελείωτη αναπαραγωγή κουτσομπολιού και φημών είναι κάτι που όλοι αναγνωρίζουμε. Είτε έχουμε εμπλακεί άμεσα σε τέτοιες συμπεριφορές, είτε έχουμε γίνει μάρτυρες άλλων που δημιουργούν σενάρια με την ελπίδα να ανακαλύψουν κάποια ζουμερή πληροφορία.

Ποιοι λόγοι, όμως, μας παρακινούν να πλάθουμε αυτές τις εναλλακτικές αφηγήσεις;

Το κουτσομπολιό και οι φήμες συνδέονται συχνά με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας, νοητικές διαδικασίες και ψυχολογικές επιθυμίες. Η ανάγκη για εξουσία, πόρους ή ακόμα και ηδονιστική ικανοποίηση μπορεί να ωθήσει κάποιον στη διάδοση φημών. Φαντάσου έναν εργαζόμενο που θεωρεί πως αξίζει προαγωγή και βλέπει έναν συνάδελφο ως απειλή για την αναβάθμισή του. Αντί να αντιμετωπίσει ευθέως το ζήτημα, διαδίδει φήμες για την προσωπική σχέση του συναδέλφου με τον προϊστάμενο. Απολαμβάνει να παρακολουθεί τις αντιδράσεις των άλλων καθώς το κλίμα επιβαρύνεται. Με αυτόν τον τρόπο, ο κουτσομπόλης αισθάνεται κυρίαρχος, ενώ επηρεάζει την κοινωνική δυναμική στο χώρο εργασίας.

Ωστόσο, το κουτσομπολιό δεν έχει πάντα κακοπροαίρετο σκοπό.

Μπορεί να προκύψει για την επιβεβαίωση ή τη συγκέντρωση πληροφοριών, τη δημιουργία σχέσεων, ακόμα και την κοινωνική απόλαυση. Στους χώρους εργασίας, το θετικό κουτσομπολιό συχνά αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών και την ανεπίσημη επικοινωνία, ενώ το αρνητικό μπορεί να γίνει εργαλείο εκφοβισμού ή εξιλασμού.

Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας παίζουν σημαντικό ρόλο. Για παράδειγμα, άτομα με ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά, αναζητώντας εξωτερική επιβεβαίωση, δημιουργούν συχνά κουτσομπολιά γύρω από τον εαυτό τους. Ταυτόχρονα, μερικές φορές το κουτσομπολιό είναι ένα μέσο ενίσχυσης των σχέσεων, όπως όταν δύο άνθρωποι ενώνονται με βάση τις απόψεις τους για κάποιον τρίτο.

Πόσο ειλικρινείς είμαστε όταν είμαστε μεθυσμένοι;

Κάποιες φορές, το κουτσομπολιό είναι απόρροια άμεσης ή έμμεσης επιθετικότητας, η οποία εκδηλώνεται διαφορετικά ανάμεσα σε γυναίκες και άνδρες. Για παράδειγμα, όταν δύο γυναίκες που ανήκουν στην ίδια ομάδα διαφωνούν, μπορεί να αρχίσουν να αποφεύγουν κοινωνικές καταστάσεις όπου συναντιούνται, ενώ μέσω φημών η μία μπορεί να χειραγωγεί την ομάδα εις βάρος της άλλης. Οι γυναίκες τείνουν να χρησιμοποιούν πιο έμμεσες και κοινωνικές μορφές επιθετικότητας, όπως οι φήμες, ενώ οι άνδρες συχνά εκδηλώνουν πιο άμεση, σωματική επιθετικότητα.

Εξετάζοντας προσωπικότητες με στοιχεία της «σκοτεινής τριάδας»*, τα άτομα με ψυχοπαθητικά ή μακιαβελικά χαρακτηριστικά εμφανίζουν συχνά κακόβουλη δημιουργικότητα, καθώς είναι περισσότερο χειριστικοί και λιγότερο ενσυναισθητικοί. Οι γυναίκες με μακιαβελικές τάσεις, για παράδειγμα, μπορεί να χρησιμοποιούν φήμες και σκάνδαλα για να επωφεληθούν, υπονομεύοντας τους γύρω τους.

Πώς να σταματήσεις να θέλεις να αποδεικνύεις ότι έχεις πάντα δίκιο (ακόμα κι όταν έχεις)

Αν και το κουτσομπολιό και οι φήμες φαντάζουν ως αθώες κουβέντες, μπορούν να διαταράξουν κοινωνικές σχέσεις και το επαγγελματικό περιβάλλον μέσω κακόβουλης χειραγώγησης. Στον εργασιακό χώρο, το κουτσομπολιό μπορεί να γίνει ένα στρατηγικό όπλο, θίγοντας τη φήμη ή την ψυχική ηρεμία κάποιου. Αν κατανοήσουμε τις λεπτές αποχρώσεις του, μπορούμε να προστατευτούμε και να αξιοποιήσουμε τη δύναμή του προς θετικά αποτελέσματα, τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο.

^{*Ο όρος «Σκοτεινή Τριάδα» αναφέρεται σε μια τριάδα αρνητικών χαρακτηριστικών προσωπικότητας — τον ναρκισσισμό, τον μακιαβελισμό και την ψυχοπάθεια — τα οποία μοιράζονται ορισμένα κοινά κακόβουλα στοιχεία. Ο όρος επινοήθηκε από τους ερευνητές Delroy L. Paulhus και Kevin M. Williams το 2002.}