Πώς το ασυνείδητο καθοδηγεί την καθημερινή μας συμπεριφορά
Οι κρυμμένες αναμνήσεις, τα βιώματα του παρελθόντος και τα καταπιεσμένα συναισθήματα διαμορφώνουν τον τρόπο που βλέπουμε τον εαυτό μας και τους άλλους.
Το ασυνείδητο παρομοιάζεται συχνά με το κρυφό κομμάτι ενός παγόβουνου που, αν και αθέατο, ασκεί τεράστια επιρροή στην καθημερινή μας ζωή. Η εικόνα αυτή περιγράφει ακριβώς την επίδραση του ασυνείδητου στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και αλληλεπιδρούμε με τους άλλους. Παρότι για ορισμένους η έννοια του ασυνείδητου συνδέεται αποκλειστικά με την ψυχανάλυση και τη δουλειά του Φρόιντ, η σύγχρονη ψυχολογία έχει αποδείξει πως το ασυνείδητο επηρεάζει όλες τις πτυχές της ζωής μας -από τις σχέσεις μας μέχρι τη μνήμη μας.
Χρωματοθεραπεία: Τα χρώματα στα ρούχα που προσελκύουν τύχη, έρωτα, αγάπη, γονιμότητα, ισχύ
Η σημασία του ασυνείδητου είναι ιδιαίτερα εμφανής στον τρόπο που επηρεάζει τις συναισθηματικές μας αντιδράσεις. Παρελθοντικές εμπειρίες και κρυφές πεποιθήσεις σχηματίζουν τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις μας σε καθημερινές καταστάσεις. Οι ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως η ψυχανάλυση και η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, στηρίζονται ακριβώς σε αυτή την παραδοχή, δείχνοντας πως άλυτες συναισθηματικές συγκρούσεις, όπως θυμός ή φόβος, μπορούν να εμφανίζονται με διαφορετικές μορφές στο παρόν, χωρίς το άτομο να αντιλαμβάνεται την προέλευσή τους.
Παράλληλα, το ασυνείδητο μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις μας με τους άλλους. Όπως διαβάζουμε στο Psychology Today, ο ψυχολόγος Drew Westen εξηγεί πως ο εγκέφαλός μας συνδέει νέες εμπειρίες με παλαιότερες, ακόμα κι όταν αυτές βρίσκονται εκτός συνειδητής μνήμης. Για παράδειγμα, κάποιος που ένιωσε προδοσία από ένα κοντινό του πρόσωπο στο παρελθόν, μπορεί να μεταφέρει αυτό το αίσθημα σε νέες σχέσεις, καχύποπτος απέναντι σε άτομα που δεν έχουν καμία σχέση με την αρχική εμπειρία. Έτσι, το ασυνείδητο επηρεάζει την ποιότητα και τη σταθερότητα των σχέσεων μας.
Εκτός από τις σχέσεις, το ασυνείδητο επιδρά και στη μνήμη μας. Πειράματα σε ασθενείς με αμνησία δείχνουν πως, παρότι δεν θυμούνται γεγονότα της ζωής τους, συχνά βιώνουν τα συναισθηματικά κατάλοιπα αυτών των εμπειριών. Για παράδειγμα, ένας ασθενής μπορεί να μη θυμάται το γεγονός της επίσκεψής του σε κάποιον άρρωστο συγγενή, αλλά να παραμένει με την αίσθηση θλίψης που είχε βιώσει. Αυτή η διατήρηση του συναισθηματικού αποτυπώματος είναι ένα ενδεικτικό στοιχείο της επίδρασης του ασυνείδητου, ακόμα και όταν η συνειδητή μνήμη δεν είναι παρούσα.
3 λόγοι που οι άνθρωποι με αυξημένη ευαισθησία χρειάζονται περισσότερο χρόνο μόνοι
Αναγνωρίζοντας την ύπαρξη του ασυνείδητου και την επιρροή του, μπορούμε να κατανοήσουμε βαθύτερα τον εαυτό μας και να κάνουμε πιο ουσιαστικές αλλαγές στη συμπεριφορά μας. Το ασυνείδητο δεν είναι απλώς ένα παλιό ψυχαναλυτικό εργαλείο αλλά ένα ενεργό και σημαντικό κομμάτι της ψυχικής μας λειτουργίας, που, όταν το αποδεχτούμε, μας βοηθά να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας, να μειώσουμε άσκοπες συγκρούσεις και να αποκτήσουμε μια πιο ρεαλιστική εικόνα για τον εαυτό μας.