Η πρόκληση του εορταστικού και «social φαγητού» σε εκδηλώσεις και πώς να μην ενδώσεις σε πειρασμούς

Πολλά έχουν γραφτεί για το πώς να παραμένεις σταθερή στα κιλά σου και να απολαμβάνεις τις γιορτές στο τέλος του έτους. Υπάρχουν πολλές συμβουλές, άλλες πιο χρήσιμες και άλλες λιγότερο.

Στον χώρο της υγείας και της φυσικής κατάστασης, προσφέρονται διάφορες μέθοδοι για να αποφύγεις την αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια των γιορτών και τις τύψεις που μπορεί να ακολουθήσουν. Υπάρχουν προκλήσεις, διαγωνισμοί, εντατικά προγράμματα και άλλοι τρόποι που σε παρακινούν να διατηρήσεις το βάρος σου. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχουν και βραβεία αν δεν σημειώσεις αύξηση βάρους.

Πρόκειται για εξωτερικά συστήματα ανταμοιβής, τα οποία μπορεί ή όχι να λειτουργήσουν, ακόμα και βραχυπρόθεσμα. Έρευνες δείχνουν επανειλημμένα ότι τα βραχυπρόθεσμα συστήματα ανταμοιβής δεν είναι αποτελεσματικά για βιώσιμη αλλαγή συμπεριφοράς. Στο τέλος της ημέρας, έχει αλλάξει κάτι που να κάνει την επόμενη κοινωνική περίσταση πιο εύκολη για σένα;

Παράγοντες που επηρεάζουν την κοινωνική διατροφή

Αυτό το άρθρο είναι μια ευκαιρία να εξετάσεις πιο προσεκτικά τις λεπτομέρειες της κοινωνικής διατροφής και να εφαρμόσεις μερικές αρχές που μπορούν να σου φανούν χρήσιμες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Τι επηρεάζει τον τρόπο που επιλέγεις να τρως σε κοινωνικές περιστάσεις;

• Οικογενειακό υπόβαθρο
• Γενετική
• Ικανότητα ελέγχου παρορμήσεων
• Κουλτούρα
• Διαφήμιση
• Παραδόσεις
• Τρόπος λήψης αποφάσεων
• Αξίες
• Γνώσεις για τη διατροφή
• Το υπάρχον σωματικό βάρος
• Η ηλικία σου
• Παρουσία άγχους ή κατάθλιψης
• Το επίπεδο στρες

Αυτά είναι μόνο κάποια παραδείγματα. Όπως πάντα, οτιδήποτε αφορά την ανθρώπινη συμπεριφορά και τις επιλογές μας είναι εξαιρετικά πολύπλοκο.

Τρόποι σκέψης για την κοινωνική διατροφή

Ας το απλοποιήσουμε λίγο περισσότερο, ώστε να προτείνουμε χρήσιμες στρατηγικές. Ο στόχος είναι να περνάς τις γιορτές και άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις νιώθοντας καλά με τον τρόπο που διαχειρίστηκες τη διατροφή σου.

Η κοινωνική διατροφή είναι στο DNA μας. Η επιστήμη δείχνει ότι οι πρώτοι άνθρωποι συγκεντρώνονταν γύρω από τη φωτιά, μοιράζονταν πληροφορίες, αντάλλασσαν ιστορίες, δεξιότητες και τρόφιμα. Ήταν ένας τρόπος να αναπτύσσουν την κοινότητά τους, να ενημερώνονται και να επωφελούνται από όσα μπορούσαν να προσφέρουν οι άλλοι. Ήταν επίσης βασικό για την επιβίωσή τους και την εξέλιξή τους ως είδος.

Σήμερα, οι συνθήκες έχουν αλλάξει, αλλά εξακολουθούμε να επηρεαζόμαστε από τους γύρω μας όσον αφορά τις διατροφικές μας επιλογές. Οι παιδικές αναμνήσεις, οι θρησκευτικές πρακτικές, οι προσωπικές αξίες, οι οικογενειακές παραδόσεις, ο πολιτισμός και τα μέσα ενημέρωσης καθοδηγούν το τι θεωρείται αποδεκτό ή κατάλληλο σε διαφορετικές περιστάσεις.

Ταυτόχρονα, η προσωπικότητά σου μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που τρως κοινωνικά. Αν, για παράδειγμα, είσαι «άνθρωπος που θέλει να ευχαριστεί τους άλλους», ίσως δυσκολεύεσαι να πεις «όχι» ή να καταλάβεις τι «απαιτείται» από την περίσταση. Αντίστοιχα, μπορεί να αντιμετωπίζεις δυσκολία στον έλεγχο των παρορμήσεων ή να μην αντιλαμβάνεσαι πάντα τα σήματα πείνας ή κορεσμού που σου στέλνει το σώμα σου.

Συμβουλές και στρατηγικές

Δεδομένης της πολυπλοκότητας του ζητήματος, οι απλοϊκές συμβουλές μπορεί να μην είναι επαρκείς. Παρ’ όλα αυτά, κάποιες στρατηγικές μπορεί να σου φανούν χρήσιμες:

Μην πηγαίνεις σε εκδηλώσεις πεινασμένη. Φάε ένα υγιεινό σνακ πριν φτάσεις, ώστε να μην ξεκινήσεις να τρως τα πάντα μόλις φτάσεις.

Έχε ένα σχέδιο. Αν γνωρίζεις περίπου τι να περιμένεις, οραματίσου τον εαυτό σου να κάνει συγκεκριμένες επιλογές και να αποφεύγει τα υπόλοιπα.

Φάε συνειδητά. Δώσε προσοχή στο πόσο γεμάτη νιώθεις, ποια φαγητά σε ικανοποιούν πραγματικά, και σταμάτα όταν αισθάνεσαι ότι έχεις χορτάσει. Φάε αργά.

Μην αισθάνεσαι υποχρεωμένη να τρως όπως οι άλλοι. Εστίασε στις δικές σου ανάγκες και επιλογές.

Δώσε έμφαση στην κοινωνική συναναστροφή, όχι στο φαγητό. Αυτό μπορεί να απαιτεί λίγη προετοιμασία και οραματισμό εκ των προτέρων.

Αυτές οι στρατηγικές μπορεί να λειτουργήσουν για σένα, αλλά για να είναι πραγματικά αποτελεσματικές, χρειάζεται μια βαθύτερη προσέγγιση.

Πέρα από τις συμβουλές και στρατηγικές

Το ερώτημα είναι: Ποια νοοτροπία χρειάζεται για να εφαρμόσεις αυτές τις στρατηγικές; Μπορούν οι στρατηγικές να σταθούν αυτόνομες, ή απαιτείται κάτι βαθύτερο που να υποστηρίζει τη συμπεριφορά σου;

Καθόρισε το «Γιατί». Αναρωτήσου γιατί θέλεις να μετριάσεις την πρόσληψη τροφής σε μια κοινωνική περίσταση. Το να συνδέσεις την απόφασή σου με τις αξίες σου και αυτό που εκτιμάς στον εαυτό σου μπορεί να αποτελέσει ισχυρό κίνητρο. Το «Γιατί» μπορεί επίσης να σε βοηθήσει να ζυγίσεις τις συνέπειες κάθε επιλογής.

Εκπαιδεύσου στη διατροφή. Μάθε βασικές αρχές διατροφής, ώστε οι επιλογές σου να βασίζονται σε πραγματικά δεδομένα και στόχους υγείας.

Όταν συνδυάσεις αυτές τις αρχές με εξάσκηση και ενσυνειδητότητα, μπορείς να αντιμετωπίσεις τις γιορτές και τις κοινωνικές περιστάσεις χωρίς να νιώθεις τύψεις, αλλά με αυτοπεποίθηση και ικανοποίηση. Η διαδικασία αυτή απαιτεί χρόνο, αλλά αξίζει τον κόπο για τη σωματική και ψυχική σου ευεξία.

Μακροπρόθεσμος στόχος

Ο στόχος σου δεν είναι μόνο να περάσεις την περίοδο των γιορτών χωρίς να πάρεις βάρος ή να νιώσεις τύψεις. Είναι να αποκτήσεις τα απαραίτητα εργαλεία και δεξιότητες για να απολαμβάνεις τις κοινωνικές εκδηλώσεις χωρίς να νιώθεις πίεση ή ενοχές. Αυτό απαιτεί:

1.Ενσυνειδητότητα (Mindfulness): Να παραμένεις παρών/ούσα στη στιγμή, να παρατηρείς πώς αισθάνεσαι και να αναγνωρίζεις τι πραγματικά χρειάζεσαι.

2.Αυτογνωσία: Να κατανοήσεις τις αξίες σου, τις προτεραιότητές σου και τους περιορισμούς σου.

3.Αυτοσυμπόνια: Να αποδεχτείς ότι δεν είναι απαραίτητο να είσαι τέλειος/α στις διατροφικές σου επιλογές. Αν κάνεις μια επιλογή που δεν ήταν η καλύτερη, δείξε κατανόηση στον εαυτό σου και συνέχισε χωρίς ενοχές.

4.Εκπαίδευση: Να κατανοείς τη θρεπτική αξία των τροφίμων και πώς επηρεάζουν την υγεία και την ευεξία σου.

Με την υιοθέτηση αυτών των αρχών, οι κοινωνικές περιστάσεις μπορούν να μετατραπούν σε ευκαιρίες για σύνδεση και χαρά, αντί για λόγους ανησυχίας σχετικά με τη διατροφή σου.

Εξάσκηση και εφαρμογή

Η αλλαγή της σχέσης σου με το φαγητό σε κοινωνικές περιστάσεις δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Είναι μια διαδικασία που απαιτεί εξάσκηση.

Ακολουθώντας έναν συνδυασμό στρατηγικών και νοοτροπίας, μπορείς να:

Μάθεις να αναγνωρίζεις τα σήματα πείνας και κορεσμού του σώματός σου.

Διαχειρίζεσαι τις κοινωνικές πιέσεις γύρω από το φαγητό με περισσότερη αυτοπεποίθηση.

Βρίσκεις χαρά στις γιορτές και στις κοινωνικές εκδηλώσεις χωρίς να αισθάνεσαι τύψεις.

Μην ξεχνάς πως κάθε προσπάθεια μετράει. Ακόμη και αν δεν εφαρμόσεις όλα τα παραπάνω με απόλυτη συνέπεια, κάθε βήμα προς την κατεύθυνση μιας πιο υγιούς και συνειδητής διατροφής είναι σημαντικό. Με τον χρόνο, οι δεξιότητες που θα αναπτύξεις θα σου προσφέρουν ισορροπία και αυτοπεποίθηση όχι μόνο στις γιορτές, αλλά σε κάθε κοινωνική περίσταση.