Τα οφέλη των φυτών εσωτερικού χώρου που πρέπει να πάρεις «χθες» αν θέλεις να ζήσεις πολλά χρόνια
Πώς να κάνεις τις σωστές επιλογές και τα λάθη της υπερβολικής φροντίδας και της παραμέλησης.
Τα φυτά εσωτερικού χώρου δεν αποτελούν μόνο μια όμορφη διακοσμητική επιλογή για το σπίτι ή το γραφείο, αλλά προσφέρουν και σημαντικά οφέλη για την υγεία και την ψυχική μας ευεξία. Η φροντίδα των φυτών έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ιδιαίτερα ανάμεσα στους νεότερους ενήλικες, καθώς πολλοί αναζητούσαν τρόπους για να κάνουν τους εσωτερικούς χώρους πιο ευχάριστους και φιλόξενους. Σύμφωνα με στοιχεία, οι Αμερικανοί ξόδεψαν 8,5 δισεκατομμύρια δολάρια περισσότερα σε είδη κηπουρικής το 2020 σε σχέση με το 2019, ενώ αναπτύχθηκαν νέες κοινότητες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που ενώνουν τους λάτρεις των φυτών, όπως η #PlantTok στο TikTok.
Παρακάτω θα δούμε έξι από τα σημαντικότερα επιστημονικά τεκμηριωμένα οφέλη των φυτών εσωτερικού χώρου, τα οποία καταδεικνύουν τη θετική επίδραση που μπορούν να έχουν στην ψυχολογία, την υγεία και τη γενική ευημερία μας.
1. Μείωση του άγχους και του στρες
Τα φυτά εσωτερικού χώρου μπορούν να συμβάλουν στη μείωση του άγχους και του στρες με φυσικό τρόπο. Σε μια μελέτη, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να μεταφυτεύσουν ένα φυτό ή να ολοκληρώσουν μια σύντομη εργασία στον υπολογιστή. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες που ασχολήθηκαν με το φυτό ανέφεραν αυξημένα επίπεδα άνεσης και ηρεμίας, ενώ παρουσίασαν και μείωση στην αρτηριακή τους πίεση. Αντίθετα, όσοι ασχολήθηκαν με την εργασία στον υπολογιστή ανέφεραν αρνητικά συναισθήματα και παρατηρήθηκε αύξηση στην πίεση και τη δραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος. Σύμφωνα με την Melinda Knuth, επίκουρη καθηγήτρια κηπουρικής στο Πανεπιστήμιο North Carolina State, η επαφή με τα φυτά μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα κορτιζόλης, μιας ορμόνης του στρες, στον οργανισμό μας.
Ακόμα και η απλή θέα εικόνων από φυτά μπορεί να έχει θετική επίδραση στα επίπεδα άγχους. Σε μια έρευνα, άτομα που περίμεναν σε αίθουσα αναμονής νοσοκομείου με πραγματικά φυτά ή αφίσες φυτών παρουσίασαν χαμηλότερα επίπεδα στρες σε σύγκριση με εκείνα που δεν είχαν καμία επαφή με στοιχεία της φύσης.
2. Βελτίωση της προσοχής και της συγκέντρωσης
Η ορατή βλάστηση αποκαθιστά την προσοχή και αυξάνει την ικανότητα συγκέντρωσης, ακόμα και στα παιδιά. Σε μια μελέτη, μαθητές δημοτικού που βρέθηκαν σε τάξεις με πραγματικό φυτό, πλαστικό φυτό, φωτογραφία φυτού ή χωρίς καθόλου φυτά, παρουσίασαν βελτιώσεις στην προσοχή και συγκέντρωση μόνο αν υπήρχε πραγματικό φυτό στην τάξη. Άλλη έρευνα διαπίστωσε ότι μαθητές σε τάξεις με «πράσινο τοίχο» από φυτά πέτυχαν υψηλότερες βαθμολογίες σε τεστ επιλεκτικής προσοχής, που μετρά την ικανότητα να επικεντρώνεσαι σε ένα αντικείμενο αγνοώντας τα ασήμαντα ερεθίσματα.
3. Επιτάχυνση της ανάρρωσης
Τα φυτά μπορεί να παίξουν ρόλο στην ταχύτερη ανάρρωση από ασθένειες ή τραυματισμούς. Έρευνες δείχνουν ότι οι ασθενείς που είχαν θέα σε φυτά ή δέντρα από το νοσοκομειακό τους δωμάτιο ανέφεραν ηρεμία και είχαν καλύτερα κλινικά αποτελέσματα. Μεταξύ αυτών παρατηρήθηκε μειωμένη ανάγκη για παυσίπονα και μικρότερη διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο. Σύμφωνα με τον Derrick Stowell, παλιό πρόεδρο της Αμερικανικής Ένωσης Θεραπείας μέσω Κηπουρικής, η απλή θέα των φυτών μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα.
Η θεραπευτική κηπουρική χρησιμοποιείται ως μορφή αποκατάστασης για άτομα με διάφορα προβλήματα υγείας. Για παράδειγμα, ένα άτομο με σοβαρό τραυματισμό του εγκεφάλου μπορεί να μάθει να διαχειρίζεται την παρορμητικότητά του κάνοντας επιλογές για το τι θα φυτέψει στον κήπο του. Για τους ανθρώπους που βρίσκονται στη διαδικασία αποκατάστασης από διαταραχές χρήσης ουσιών, η κηπουρική βοηθάει στην εκμάθηση δεξιοτήτων, όπως η σωστή διατροφή.
4. Αύξηση της ευτυχίας και της ικανοποίησης από τη ζωή
Οι φίλοι των φυτών συχνά λένε ότι «τα φυτά κάνουν τους ανθρώπους ευτυχισμένους» και φαίνεται πως αυτό ισχύει. Σε ένα πείραμα, συμμετέχοντες που πέρασαν πέντε έως δέκα λεπτά σε ένα δωμάτιο με φυτά ανέφεραν αυξημένα επίπεδα χαράς σε σύγκριση με όσους βρέθηκαν σε δωμάτιο χωρίς φυτά. Τα επίπεδα άνεσης και θετικών συναισθημάτων αυξάνονταν όσο μεγαλύτερη ήταν η έκθεση στα φυτά, με τα μωβ και πράσινα φυτά να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στη μείωση των αρνητικών συναισθημάτων.
Η ύπαρξη φυτών στο περιβάλλον μας προσφέρει ένα αίσθημα σταθερότητας και ασφάλειας σε καιρούς αβεβαιότητας. Η επαφή με τη φύση δημιουργεί ένα είδος καταφυγίου που μπορεί να μειώσει τα συναισθήματα φόβου και άγχους και, ακόμη και αν κάποιος νιώθει θυμό, τα φυτά μπορούν να προσφέρουν ηρεμία.
5. Αύξηση της παραγωγικότητας
Έρευνες δείχνουν ότι τα φυτά μπορούν να ενισχύσουν την παραγωγικότητα στον εργασιακό χώρο. Σε μια μελέτη, μετά την προσθήκη φυτών σε ένα εργαστήριο υπολογιστών χωρίς παράθυρα, οι φοιτητές εργάστηκαν 12% ταχύτερα. Άλλη έρευνα που επικεντρώθηκε σε εργαζόμενους σε τηλεφωνικό κέντρο διαπίστωσε ότι οι εργαζόμενοι που είχαν θέα σε φυτά έκαναν έως και 7% περισσότερες κλήσεις ανά ώρα σε σχέση με εκείνους που δεν είχαν θέα σε φυτά.
6. Κάνει τη ζωή στο σπίτι πιο ευχάριστη
Υπάρχουν βάσιμα επιχειρήματα που εξηγούν γιατί το ενδιαφέρον για τα φυτά αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Σύμφωνα με μια μελέτη, όσοι είχαν φυτά στο σπίτι ή έναν μικρό κήπο κατά τη διάρκεια του lockdown παρουσίασαν λιγότερα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν. Τα φυτά δημιούργησαν αίσθηση «απόδρασης» από την πραγματικότητα του εγκλεισμού και βοήθησαν τους ανθρώπους να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους.
Πώς να επιλέξεις τα σωστά φυτά
Μια καλή αρχή είναι να επισκεφτείς ένα κατάστημα κηπουρικής, όπου οι ειδικοί μπορούν να σε βοηθήσουν να επιλέξεις φυτά που θα ευδοκιμήσουν στο χώρο σου και να σου δώσουν χρήσιμες συμβουλές φροντίδας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα δύο πιο συχνά λάθη στη φροντίδα των φυτών είναι η υπερβολική φροντίδα και η παραμέληση.
Αν δεν είστε σίγουρη από ποιο φυτό να ξεκινήσεις, ακολουθούν κάποιες από τις top επιλογές:
1. Σανσιβέρια (Sansevieria)
Η σανσιβέρια είναι ένα παχύφυτο με μακριά, στενά φύλλα και θεωρείται ένα από τα πιο ανθεκτικά φυτά εσωτερικού χώρου. Χρειάζεται ελάχιστη φροντίδα και αντέχει ακόμα και σε χαμηλό φωτισμό. Επίσης, μπορεί να επιβιώσει με πολύ λίγο νερό, καθιστώντας το ιδανικό για αρχάριους ή για άτομα που ταξιδεύουν συχνά.
2. Μικρολαχανικά (Microgreens)
Τα μικρολαχανικά, όπως το μπρόκολο, το λάχανο και το kale (κέιλ), είναι εξαιρετικές επιλογές για εσωτερικούς χώρους, καθώς αναπτύσσονται γρήγορα και μπορούν να συγκομιστούν μέσα σε περίπου μια εβδομάδα. Παρέχουν μια άμεση αίσθηση επιτυχίας, αφού βλέπετε την ανάπτυξή τους πολύ γρήγορα, ενώ είναι και βρώσιμα, προσφέροντας επιπλέον θρεπτική αξία στη διατροφή σας.
3. Ορχιδέες (Orchidaceae)
Οι ορχιδέες είναι φυτό με κομψή εμφάνιση και έχουν υπέροχα άνθη. Αν και θεωρούνται πιο απαιτητικές στη φροντίδα, η μαγευτική τους όψη και η διάρκεια των ανθών τους είναι πολύ ελκυστική. Απαιτούν καλά στραγγιζόμενη γλάστρα, έμμεσο φωτισμό και ελαφρά υγρασία. Οι μυρωδιές ορισμένων ποικιλιών είναι επίσης αναζωογονητικές και ενισχύουν τη διάθεση.
4. Φυτό Αράχνη (Chlorophytum comosum)
Γνωστό και ως «φυτό αράχνη» λόγω των μακριών, κρεμαστών φύλλων του, είναι εύκολο στη φροντίδα και μπορεί να αναπτυχθεί σε ποικίλες συνθήκες. Το φυτό αράχνη έχει την ικανότητα να καθαρίζει τον αέρα, απορροφώντας βλαβερά χημικά στοιχεία, και είναι επίσης εύκολο να πολλαπλασιαστεί, καθιστώντας το ιδανικό για να μοιραστείτε «μωρά» φυτά με φίλους και συγγενείς, προάγοντας την αίσθηση της σύνδεσης.
5. Πεπερόμια (Peperomia)
Η πεπερόμια είναι ένα μικρό φυτό με πυκνά, σαρκώδη φύλλα, και είναι κατάλληλη για εσωτερικούς χώρους λόγω της αντοχής της σε χαμηλό φωτισμό. Μια ιδιαίτερα ελκυστική ποικιλία είναι η πεπερόμια «καρπούζι» (Peperomia argyreia), η οποία πήρε το όνομά της λόγω των φύλλων της που μοιάζουν με καρπούζι. Αγαπά τη ζέστη και είναι αρκετά ανθεκτική, προσφέροντας έναν όμορφο αισθητικό τόνο στον χώρο.
6. Κρασούλα (Crassula ovata) ή Φυτό «Jade»
Η κρασούλα είναι ένα ανθεκτικό παχύφυτο που χρειάζεται λίγο πότισμα και αντέχει σε σχετικά χαμηλό φωτισμό. Με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να αναπτυχθεί και να γίνει ένας μικρός θάμνος. Ένα από τα προτερήματα της κρασούλας είναι ότι πολλαπλασιάζεται εύκολα· αν κάποιος βλαστός σπάσει, μπορείτε να τον φυτέψετε και να δημιουργήσετε ένα νέο φυτό.
7. Φίκος Ελαστικός (Ficus elastica)
Ο φίκος ελαστικός είναι ένα φυτό με γυαλιστερά, μεγάλα φύλλα και είναι κατάλληλο για εσωτερικούς χώρους με έμμεσο φωτισμό. Πρόκειται για φυτό μεσαίου μεγέθους που μπορεί να προσθέσει μια αίσθηση φυσικής ομορφιάς στον χώρο σας. Χρειάζεται περιορισμένο πότισμα και καλή αποστράγγιση.
8. Πόθος (Epipremnum aureum)
Ο πόθος είναι ένα ανθεκτικό αναρριχώμενο φυτό που προσαρμόζεται εύκολα σε διαφορετικά περιβάλλοντα και δεν απαιτεί συχνό πότισμα. Τα χαρακτηριστικά φύλλα του σε σχήμα καρδιάς είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά και ο πόθος είναι γνωστός για τις ιδιότητές του στον καθαρισμό του αέρα. Αναπτύσσεται εύκολα και γρήγορα, καθιστώντας τον ιδανικό για αρχάριους.
9. Φιλόδεντρο (Philodendron)
Το φιλόδεντρο είναι ιδιαίτερα δημοφιλές λόγω της εύκολης φροντίδας του και των όμορφων φύλλων του. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες, όπως το «Imperial Red» και το «Prince of Orange», με μοναδικές αποχρώσεις που προσδίδουν χρώμα στο χώρο σας. Αναπτύσσεται καλά σε έμμεσο φωτισμό και χρειάζεται περιορισμένο πότισμα.
10. Σπαθίφυλλο (Spathiphyllum) ή Κρίνος της Ειρήνης
Το σπαθίφυλλο είναι γνωστό για τα λευκά του άνθη και είναι ιδανικό για καθαρισμό του αέρα. Μπορεί να αναπτυχθεί και σε χαμηλό φωτισμό, ενώ δεν απαιτεί συχνό πότισμα. Πρόκειται για ένα κομψό φυτό που προσδίδει ηρεμία και φινέτσα σε οποιοδήποτε δωμάτιο.
Συμβουλές για τη φροντίδα των φυτών
Η φροντίδα των φυτών εσωτερικού χώρου μπορεί να γίνει μια εξαιρετικά ευχάριστη και χαλαρωτική δραστηριότητα. Ακολουθούν μερικές βασικές συμβουλές για να διασφαλίσεις ότι τα φυτά σου θα αναπτυχθούν και θα παραμείνουν υγιή:
Επιλογή του σωστού φωτισμού: Κάθε φυτό έχει τις δικές του ανάγκες φωτισμού. Ενημερώσου για το αν το φυτό σου προτιμά έντονο, έμμεσο ή χαμηλό φωτισμό και τοποθέτησέ το ανάλογα.
Πότισμα με μέτρο: Τα φυτά συχνά υποφέρουν περισσότερο από υπερβολικό πότισμα παρά από έλλειψη νερού. Έλεγξε το χώμα με το δάχτυλό σου· αν είναι ακόμα υγρό, μην ποτίσεις.
Καλή αποστράγγιση: Χρησιμοποίησε γλάστρες με τρύπες αποστράγγισης, για να αποφύγεις τη συσσώρευση νερού και να διατηρήσεις το ριζικό σύστημα υγιές.
Περιοδική λίπανση: Τα φυτά χρειάζονται θρεπτικά συστατικά, ιδιαίτερα την άνοιξη και το καλοκαίρι. Διάλεξε ένα κατάλληλο λίπασμα για το κάθε είδος.
Τακτικός καθαρισμός των φύλλων: Σκούπισε τα φύλλα για να απομακρύνεις τη σκόνη και να διευκολύνεις τη φωτοσύνθεση.