«Eίδα το μουσείο-θέατρο Dali στη Figueres και είχα μία σουρεαλιστική εμπειρία»

Και νομίζω τα κατάφερε πολύ καλά

Το θέατρο-μουσείο του ιδιοφυούς αυτού καλλιτέχνη, το μεγαλύτερο σουρεαλιστικό μουσείο του κόσμου, ήταν η τελευταία στάση μας μετά από ένα μήνα στο γύρο της Ισπανίας. Αλλά πιστεύω ότι αποτελεί από μόνο του λόγο για να ταξιδέψει κάποιος μέχρι την μικρή πόλη Figueres, τη γενέτειρα του καλλιτέχνη, κοντά στα σύνορα με τη Γαλλία.

Στη δεκαετία του 1960, ο δήμαρχος της Figueres, ζήτησε από τον καλλιτέχνη να δωρίσει ένα από τα έργα του στο Μουσείο της πόλης.

Ο Νταλί αποφάσισε ότι η πόλη άξιζε πολλά περισσότερα από ένα μόνο από τα έργα του και ότι, αντ' αυτού, θα ήταν ο τόπος όπου θα ζούσε για πάντα η τέχνη του. Και αποφάσισε να φτιάξει το δικό του μουσείο. Ο καλλιτέχνης αγαπούσε πολύ το Δημοτικό Θέατρο της γενέτειράς του, επειδή το λόμπι του φιλοξένησε την πρώτη του έκθεση. Ωστόσο, το κτίριο είχε καταστραφεί κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου. Έτσι ο Νταλί επέλεξε να ξαναχτίσει το θέατρο για να στεγάσει το μουσείο του.

Από το 60 έως το 74 αφοσιώθηκε ψυχή τε και σώματι στη δημιουργία του.

Και ήταν παρών σε κάθε στάδιο της κατασκευής του, φροντίζοντας μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια, ώστε το κτίριο και η διακόσμηση να αντικατοπτρίζουν πιστά την εκκεντρική προσωπικότητά του.

Και χρησιμοποίησε σχεδόν όλες τις προσωπικές αποταμιεύσεις του, καθώς και δωρεές από φίλους και κυβερνητικές επιχορηγήσεις για αυτό το ξεχωριστό έργο.

Στις 28 Σεπτεμβρίου 1974, οι πόρτες του σουρεαλιστικού μουσείου άνοιξαν και το κοινό προσκλήθηκε να βυθιστεί στο σύμπαν του Νταλί.

Το κτίριο εντυπωσιάζει ήδη από έξω με τον κόκκινο τοίχο με τα μικρά ψωμιά και τα διάσημα αυγά στην κορυφή του.

Το εξωτερικό σε προδιαθέτει για το τί θα αντικρίσει ο επισκέπτης μέσα του. Αλλά οφείλω να ομολογήσω ότι το στήσιμο και τα έργα με εντυπωσίασαν βαθιά. Στις 22 δαιδαλώδεις αίθουσές του μουσείου υπάρχουν πάνω από 1500 έργα, τα οποία καλύπτουν όλες τις πρώιμες καλλιτεχνικές εκφάνσεις του Νταλί (ιμπρεσιονισμός, φουτουρισμός, κυβισμός κ.ά), και φυσικά τις σουρεαλιστικές δημιουργίες του των τελευταίων χρόνων της ζωής του.

Γλυπτά, πίνακες, κοσμήματα, έπιπλα, φωτογραφίες, σχέδια, σκίτσα, ολογράμματα και πολλά άλλα, μόνα τους η σε installations, μας έκοψαν την ανάσα και ενώ υπολογίζαμε 2 ώρες μείναμε πολύ περισσότερο χαζεύοντας.

Ο τεράστιος διαφανής θόλος έχει γίνει το πιο εμβληματικό χαρακτηριστικό του μουσείου. Ενώ οι επισκέπτες αισθάνονται σαν να βρίσκονταν πραγματικά μέσα σε έναν από τους πίνακες του Νταλί. Ο χώρος δίνει συχνά την αίσθηση λαβυρίνθου, καθώς κινείσαι σε μια σπείρα σε 4 επίπεδα και βρίσκεσαι από τη μία αίθουσα στην άλλη, πολλές φορές χωρίς να το καταλάβεις. Όλα “γυρίζουν” γύρω από την σκηνή του παλιού θεάτρου, κάτω από την οποία βρίσκεται και ο τάφος του Νταλί , η κρύπτη του οποίου έχει ενταχθεί στο μουσείο.

Η πρώτη εικόνα είναι μια εντυπωσιακή μαύρη Cadillac που είναι παρκαρισμένη στο αίθριο.

Μέσα της άνθρωποι «φυλακισμένοι» από ένα γιγαντιαίο κισσό και μια τεράστια γυμνή γυναίκα στέκεται στο καπό.

Ένα πλοίο κρέμεται από πάνω της ενώ τα πολύ χαρακτηριστικά χρυσά αρ ντεκό “μανεκέν”, σαν θεατές από το παρελθόν, χαιρετούν τους σημερινούς επισκέπτες από την εξωτερική μεριά των θεωρείων.

Αλλά ότι υπάρχει μέσα στο κτίριο είναι ακόμα πιο «τρελό».

Πάρτε για παράδειγμα τον επόμενο μεγάλο χώρο που το μέγεθος και η πολυπλοκότητα του με ανάγκασαν να σταματήσω και να κοιτάξω με προσοχή τις λεπτομέρειες. Το ταβάνι μια σαφής αναφορά στη Capella Sixtina του Μιχαήλ Αγγέλου.

Ο κεντρικός τοίχος ένας τεράστιος ανθρώπινος κορμός χωρίς πρόσωπο και παντού μοναδικά έργα τέχνης, πολλά με οπτικά εφέ που δείχνουν διαφορετικά ανάλογα με τη γωνία που τα κοιτάς, όπως η γυμνή Gala που μετατρέπεται στο πορτρέτο του Αβραάμ Λίνκολν!!!

Απίθανο σε αυτό το μοτίβο είναι και το σαλόνι της Mae West -με την οποία ο καλλιτέχνης είχε ψύχωση- και στο οποίο κάθε έπιπλο δεν είναι απλώς διακοσμητικό. Έχει επιλεγεί και τοποθετηθεί έτσι ώστε, όταν δεις το δωμάτιο ως σύνολο από συγκεκριμένη οπτική δημιουργείται το τρισδιάστατο πορτρέτο της ηθοποιού. Εξ ου και ο διάσημος καναπές σε σχήμα χειλιών.

Η γυναίκα του Gala ήταν η μούσα του, ο μεγάλος ερωτάς του, και η παρουσία της ήταν έντονη παντού.

Κι τα περισσότερα από τα υπέροχα κοσμήματα σχεδιάστηκαν για χάρη της. Ίσως όμως η προβληματική τους σχέση να είναι ο λόγος που η απεικόνιση των γυναικών στο έργο του είναι κατακερματισμένη. Βλέπετε εν γνώσει του η είχε νεότερους εραστές και έπρεπε να της ζητάει έγγραφη άδεια για να την επισκεφθεί στο δωμάτιο της

Αυτός ο χώρος δημιουργεί ένα συναίσθημα που δεν περιγράφεται αλλά πρέπει να τον βιώσει κανείς προσωπικά.

Τα έργα διάσπαρτα είναι συχνά γροθιά στο στομάχι. Δεν υπάρχει χρονολογική σειρά και έτσι όλη η καλλιτεχνική ιδιοφυΐα του Νταλί ανεξάρτητα από τεχνοτροπία σε διαπερνάει από το πάτωμα ως το ταβάνι. Το πορτρέτο του και το πορτρέτο του Πικάσο δείχνουν την εικόνα που έχει για τους καλλιτέχνες.

Και παντού τα αγαπημένα του σύμβολα. Το ψωμί σύμβολο Ζωής, τα αυγά σύμβολο Αναγέννησης , τα μυρμήγκι σύμβολο Φθοράς, οι ελέφαντες σύμβολο Δύναμης, τα κοσμήματα σύμβολα Αίγλης και τα περίφημα ρολόγια που λιώνουν μια υπενθύμιση του χρόνου που κυλάει και χάνεται και τη κυριαρχία του πάνω στον άνθρωπο.

Ένα χαοτικό μουσείο που αναδύθηκε από τα ερείπια ενός πρώην θεάτρου.

Ένας χώρος υπερβατικός στον οποίο κάθε λεπτομέρεια της δομής του μοιράζεται κάποια σχέση με τη ζωή, τη φιλοσοφία, τη φαντασία, τις εμμονές, τους φόβους και το πλούσιο έργο του εκκεντρικού δημιουργού του, καθιστώντας το κάτι περισσότερο από απλά τις αίθουσες στις οποίες ζουντα έργα του.

Είναι σαν να κάνεις μια βόλτα στο ναρκισιστικό αινιγματικό μυαλό του..

Highly recommended…