Ένα μάθημα για τον ρατσισμό άλλαξε το πρόγραμμα Πανεπιστημίου της Λισαβόνας και υπήρξε βασικός λόγος

Είναι ο ρατσισμός θέμα στα πανεπιστήμια; Ναι είναι και μερικά εκπαιδευτικά ιδρύματα το παίρνουν πιο σοβαρά απ' ό,τι κανείς θα περιμένε - και αυτό είναι για καλό.

Το Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας αποφάσισε να αλλάξει τα πλάνα που είχε για μάθημα ρατσισμού κι ο λόγος είναι ένας. Οι καθηγητές. Το πρόγραμμα του πανεπιστημίου Nova επικρίνεται για το γεγονός ότι έχει μόνο λευκούς διδάσκοντες και για ορισμένα από τα περιεχόμενά του, όπως το μάθημα με θέμα «υπάρχει πραγματικά ρατσισμός;». Οι αντιδράσεις έφεραν αλλαγές και σίγουρα όχι αδίκως.

Πώς θα έπρεπε να διδάσκεται ένα μάθημα για τον ρατσισμό σ' ένα κορυφαίο πανεπιστήμιο;

Ένα πανεπιστήμιο στη Λισαβόνα ανέστειλε τα σχέδια για την έναρξη ενός μεταπτυχιακού προγράμματος γύρω από τον ρατσισμό και την ξενοφοβία, αφού το μάθημα επικρίθηκε για την πρόσληψη μόνο λευκών εκπαιδευτικών.

Το πρόγραμμα, το οποίο προσφέρεται από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Nova σε συνεργασία με το υποστηριζόμενο από την κυβέρνηση Παρατηρητήριο για τον Ρατσισμό και την Ξενοφοβία, κατακρίθηκε επίσης για ορισμένα από τα περιεχόμενά του, όπως ένα μάθημα με τίτλο «Υπάρχει πραγματικά ρατσισμός;».

Η ερώτηση είναι αν θα έπρεπε πράγματι αυτό το μάθημα να συνεχίσει να διδάσκεται, ανεξαρτήτως χρώματος των καθηγητών.

Μεταξύ των πρώτων που παραπονέθηκαν ήταν η Paula Cardoso, ιδρύτρια της διαδικτυακής πλατφόρμας Afrolink για τους έγχρωμους εργαζόμενους στην Πορτογαλία.

«Είναι παράλογο να υπάρχει ένα "μεταπτυχιακό μάθημα για τον ρατσισμό και την ξενοφοβία" που συντονίζεται εξ ολοκλήρου από λευκούς και, μέχρι στιγμής, διδάσκεται χωρίς ούτε ένα μη λευκό άτομο», έγραψε στο διαδίκτυο.

Η ίδια μίλησε, μάλιστα, στον Guardian και δήλωσε ότι το πρόγραμμα ήταν έτοιμο να προκαλέσει αμφιβολίες και παρεξηγήσεις γύρω από το φλέγον ζήτημα αντί να προσφέρει μια προσέγγιση βασισμένη στη γνώση με στόχο την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος.

Ως παράδειγμα ανέφερε τον τίτλο και το περιεχόμενο μαθήματος που αμφισβητούσε την ύπαρξη του ρατσισμού. «Το διαφημιστικό μήνυμα για το μάθημα ήταν φορτωμένο με ερωτήματα», είπε. «Λες και χρειάζεται ακόμη να υπερασπιστούμε την ύπαρξη του ρατσισμού και τις βαθιές επιπτώσεις του στη ζωή των μαύρων ατόμων και άλλων περιθωριοποιημένων κοινοτήτων».

Maya Angelou: Η πρώτη έγχρωμη γυναίκα που απεικονίζεται σε νόμισμα των ΗΠΑ- Αυτή είναι η ιστορία της

Άλλες πλατφόρμες που μάχονται κατά του ρατσισμού έχουν χαρακτηρίσει «απολύτως ακατανόητο» το γεγονός ότι κάποιος δεν αμφισβητεί την απουσία μαύρων ανθρώπων όταν πρόκειται για το διδακτικό προσωπικό ενός μεταπτυχιακού μαθήματος για τον ρατσισμό.

Ποια η αντίδραση του πανεπιστημίου;

Ύστερα από μερικές ημέρες αντιδράσεων, το Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας αφαίρεσε τη διαφήμιση του προγράμματος σπουδών από την ιστοσελίδα του, ενώ η κοσμήτορας της νομικής σχολής επιβεβαίωσε πως το μάθημα είχε ανασταλεί.

Ωστόσο, αρκεί αυτή η αντιμετώπιση;

Η Paula Cardoso περιέγραψε το ζήτημα ως πιο βαθιά ριζωμένο από το απλό πρόγραμμα, δεδομένου ότι και το υποστηριζόμενο από την κυβέρνηση Παρατηρητήριο για τον ρατσισμό και την ξενοφοβία δεν διοικείται από άτομα με διαφορετικό υπόβαθρο.

«Πώς μπορούμε να δεχτούμε ότι, αντί να καταργήσει την ανισότητα, το παρατηρητήριο μπορεί να ενισχύσει ακούσια ρατσιστικές πρακτικές;», αναρωτήθηκε. Για την ίδια, η αντίφαση αυτή δεν ήταν τίποτα λιγότερο από μια «έκκληση για δράση», η οποία αποσκοπούσε στο να διασφαλίσει ότι «οι φωνές των θιγόμενων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της ζωτικής σημασίας συζήτησης». Ωστόσο, κανείς δεν έχει σχολιάσει αυτά που εκείνη ζητά να μπουν στο επίκεντρο κουβέντας.

Η Margarida Lima Rego, κοσμήτορας της νομικής σχολής, δήλωσε στο πορτογαλικό πρακτορείο ειδήσεων Lusa ότι η σχολή είχε εργαστεί για την πρόσληψη καθηγητών με διαφορετικό υπόβαθρο, αλλά μέχρι τη στιγμή που το πρόγραμμα τέθηκε σε εφαρμογή, δεν υπήρχε κανείς διαθέσιμος.

«Αυτό ήταν μια εσωτερική αποτυχία και η νομική σχολή Nova λαμβάνει ήδη μέτρα για να διασφαλίσει ότι αυτό δεν θα επαναληφθεί», δήλωσε η ίδια. Πρόσθεσε ότι «η σχολή και το παρατηρητήριο δεν είχαν καμία πρόθεση να ελαχιστοποιήσουν θέματα που είναι σημαντικά και συναφή με κάθε κοινότητα, ούτε να κάνουν διακρίσεις σε βάρος ανθρώπων».