«Mίλα, η σιωπή δεν είναι η λύση» - Ο Πάνος Σόμπολος μιλά για τον εφιάλτη της ενδοοικογενειακής βίας

Ο Πάνος Σόμπολος, είναι γνωστός σε όλους μας ως ο «πρύτανης» του αστυνομικού ρεπορτάζ, ο δάσκαλος της δημοσιογραφίας, κατέχοντας ένα μοναδικό ρεκόρ εδώ και 41 χρόνια, καλύπτοντας τα σημαντικότερα γεγονότα που συγκλόνισαν την κοινή γνώμη. Λόγω της φύσης της δουλειάς του, τα περισσότερα από αυτά τα εγκλήματα που κάλυψε στον τύπο αλλά και στην τηλεόραση, αφορούσαν στις γυναίκες.

Αφορούσαν στην μακροχρόνια επιβολή βίας που έφτανε στο έγκλημα από τον σύζυγο και τον σύντροφο. Αφορούσαν στην άσκηση βίας με μάρτυρες τα παιδιά μίας οικογένειας, με τις περισσότερες φορές να είναι και εκείνα θύματα.

Η εμπειρία του, οι γνώσεις του, είναι πολύτιμες, ειδικά σήμερα, στη Διεθνή Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών.

Ο Πάνος Σόμπολος μιλά στο Queen.gr για τα περιστατικά που συγκλόνισαν τον ίδιο ως ιστορίες ενδοοικογενειακής βίας, για προσπάθεια αλλαγής του νομοθετικού πλαισίου και την αστυνομικής μορφής προστασία που υπάρχει πλέον για αυτές τις γυναίκες, αλλά και για τα παιδιά τους και δίνει μήνυμα ενθάρρυνσης σε όλες αυτές τις γυναίκες που ζουν, το συνεχιζόμενο μαρτύριο, την μόνιμη απειλή κατά της ζωής τους.

Πώς και πού μπορεί να ζητήσει μία γυναίκα βοήθεια; Τι ευθύνη έχουμε ως αυτήκοοι αλλά και ως αυτόπτες μάρτυρες παρόμοιων περιστατικών και πως μπορούμε ακόμη και εμείς να βοηθήσουμε;

Στην πολύχρονη εμπειρία σας ως αστυνομικός ρεπόρτερ έχετε διαχειριστεί δημοσιογραφικά, πολλές περιπτώσεις γυναικοκτονιών και ενδοοικογενειακής βίας;

Πολλές και διαφορετικές υποθέσεις. Αυτής της φύσεως τα αδικήματα υπήρχαν και θα υπάρχουν δυστυχώς, δεν είναι τωρινό φαινόμενο. Έχω ασχοληθεί και με σοβαρούς τραυματισμούς αλλά και με επιθέσεις που κατέληξαν σε δολοφονίες. Υπήρξε περίπτωση δολοφονίας τα πρώτα χρόνια της καριέρας μου, με έναν σύζυγο – τύραννο, ο οποίος σε έναν από τους συνεχείς διαπληκτισμούς με την γυναίκα του, αφού την χτύπησε βάναυσα, στη συνέχεια την μαχαίρωσε. Μου έχει τύχει στο ρεπορτάζ και μία άλλη περίπτωση μίας άλλης άτυχης γυναίκας στον Πειραιά, η οποία δεχόταν τόσο εκείνη όσο και τα δύο ανήλικα παιδιά της, τις επιθέσεις βίας του συζύγου της, για πολλά χρόνια. Δεν το κατήγγειλε όμως ποτέ. Το αποτέλεσμα ήταν να την στραγγαλίσει, μέσα στο σπίτι, παρουσία των παιδιών τους. Φανταζόμαστε όλοι μας, τι σκληρές εικόνες αποτυπώθηκαν στην μνήμη αυτών των παιδιών και πόσο καθορίστηκε η μετέπειτα ζωή τους από αυτή την τραγωδία. Αυτές οι μνήμες δεν σβήνουν. Όσο καλή ψυχολογική υποστήριξη και αν λάβουν μετά.

Είχαμε όλοι μας μία ελπίδα, ότι στις σύγχρονες κοινωνίες με άντρες και γυναίκες σε υψηλότερο μορφωτικό και κοινωνικό επίπεδο, πως αυτά τα φαινόμενα θα είχαν μειωθεί.

Δυστυχώς και τα τελευταία χρόνια, η ενδοοικογενειακή βία, η κακοποίηση, ο βιασμός, ακόμη και η συναισθηματική κακοποίηση εκτός από την σωματική, ενδημούν και στις σύγχρονες κοινωνίες. Είναι στοιχεία κοινωνικής παθογένειας. Δυστυχώς μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό από αυτές τις περιπτώσεις γίνεται στη συνέχεια επίσημη καταγγελία στις αρχές και στην αστυνομία.

Γιατί οι γυναίκες φοβούνται;

Ελάχιστα από αυτά τα περιστατικά, τα μαθαίνουμε. Τώρα τελευταία, ανοίγουν τα στόματα. Αλλά και πάλι, δειλά – δειλά γίνονται οι αποκαλύψεις και οι γυναίκες ζητούν βοήθεια. Έχω ασχοληθεί με πάρα πολλές περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, τις περισσότερες φορές με οδυνηρά αποτελέσματα. Είναι όμως πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός, ότι αφυπνίστηκαν συνειδήσεις και ασχολούνται διάφορες υπηρεσίες με την ενδοοικογενειακή βία.

Ποιες είναι αυτές οι υπηρεσίες, στις οποίες μπορεί να απευθυνθεί μία γυναίκα η οποία ζει με την βία και το κυριότερο, προσπαθεί να σώσει τα παιδιά της από αυτό το αβάσταχτο οικογενειακό περιβάλλον;

Καταρχάς έχουμε την Γενική Γραμματεία Ισότητας των Δύο Φύλων. Αλλά από τον Νοέμβριο του 2019 ασχολούνται και ειδικές υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, οι οποίες συστάθηκαν για αυτό ακριβώς τον σκοπό, σε όλες τις αστυνομικές διευθύνσεις της χώρας. Έχουν συσταθεί επίσης αρκετές δομές, αλλά λείπουν αρκετές ακόμη, ειδικά στην επαρχία. Θα έπρεπε να έχουμε δομές σε όλους τους νομούς της χώρας μας, για να βοηθήσουν τις κακοποιημένες γυναίκες και τα παιδιά. Φυσικά θα έπρεπε να είχαν συσταθεί, πολλά χρόνια πιο πριν, αλλά κάλιο αργά παρά ποτέ.

Έχει αλλάξει το θεσμικό και νομικό πλαίσιο για να προστατευτούν αυτές οι γυναίκες; Αν ο σύζυγός τους βιαιοπραγεί συστηματικά, αλλά χρονικά προσέλθουν στις αρχές μεταγενέστερα, δίχως την κάλυψη μίας ιατροδικαστικής έκθεσης πιστοποίησης των τραυμάτων τους, μπορούν να δικαιωθούν;

Υπήρχε μία αλλαγή νομοθεσίας πριν από 15 χρόνια, αλλά το τελευταίο διάστημα, γίνεται μία προσπάθεια να αλλάξει ξανά το νομικό πλαίσιο. Αν δεν έβγαινε πριν από δύο χρόνια η Σοφία Μπεκατώρου και να ξεσπάσει το #Μetoo, αφυπνίζοντας συνειδήσεις – παρόλο που τα αδικήματα αυτά είναι διαφορετικά – δεν θα φτάναμε σε αυτό το σημείο. Αρχίζουν πλέον και ανοίγουν στόματα, έστω και όχι στον βαθμό που όλοι θα θέλαμε. Οι γυναίκες μιλούν και καταγγέλλουν. Οι γυναίκες ζητούν βοήθεια και προστασία. Παλαιότερα υφίσταντο τα πάνδεινα οι γυναίκες από τον τύραννο σύζυγο ή σύντροφο και δεν μιλούσαν. Τώρα πηγαίνουν στην αστυνομία και στις δομές. Και εδώ θέλω να σταθώ, στέλνοντας ένα μήνυμα προς αυτές τις γυναίκες:

Αυτό το ευρύ φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον των θυμάτων, παίζει σημαντικό ρόλο; Υπάρχει και εκεί ο φόβος να καταγγείλουμε ένα περιστατικό αν είμαστε μάρτυρες; Αν δούμε για παράδειγμα, ότι ο γείτονας μας ασκεί βία στην οικογένειά του, αν ακόμη και ένας δικός μας άνθρωπος βρίσκεται σε αυτή την δεινή θέση;

Οι γείτονες, οι φίλοι, τα συγγενικά πρόσωπα που μαθαίνουν ή βλέπουν με τα μάτια τους τέτοια περιστατικά θα πρέπει επίσης να μην φοβούνται και να καταγγέλλουν την ίδια στιγμή το γεγονός. Η αδιαφορία κοστίζει ζωές. Και έχει πολλαπλές επιπτώσεις, κυρίως στα παιδιά μίας οικογένειας και στα βιώματα που θα τους καθορίσουν τη ζωή τους. Πάει η εποχή του εμφυλίου πολέμου που έλεγαν «αυτός είναι καρφί της αστυνομίας». Έχουμε την υποχρέωση να μην σιωπήσουμε και εμείς.

Εκτός από τη σωματική βία και η λεκτική θα πρέπει να μπαίνει στο στόχαστρο;

Βέβαια γιατί και αυτή μία μορφή βίας. Πολλές φορές, είναι η αρχή για να φτάσουμε στη συνέχεια στην σωματική βία. Και οι δύο μορφές, αφορούν στα παιδιά.

Διάβασε όλο το αφιέρωμα του Queen.gr για τη Διεθνή Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών εδώ!