Τι είναι η «doula» και γιατί είναι απαραίτητη για μία νέα μητέρα

Η λέξη «doula», προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «δούλος» και «δουλεία», υπήρξε πεδίο διαμάχης τα τελευταία χρόνια, όταν η έννοια και η ανάγκη για την ύπαρξή της εμφανίστηκε και στη χώρα μας. Ο όρος doula όπως χρησιμοποιείται σήμερα πρωτοεμφανίστηκε στις ΗΠΑ στη δεκαετία του ’70 από τη Dana Rafael, στο βιβλίο της The Tender Gift: Breastfeeding και αναφερόταν σε μια ευαίσθητη γυναίκα που κλήθηκε να προσφέρει τη φροντίδα, τις γνώσεις και την εμπειρία της στη μητέρα, σαν μια μητρική φιγούρα, μια παραμάνα όπως την γνωρίζαμε στην Ελλάδα, μια γυναίκα δηλαδή που βρίσκεται «δίπλα στη μάνα» το πρώτο διάστημα μετά τη γέννηση του παιδιού.

Στη χώρα μας δραστηριοποιείται πια ένας επίσημος σύλλογος «βοηθών μητρότητας» -αυτή είναι η ελληνική απόδοση της doula- και μιλώνας μαζί τους προσπαθήσαμε να καταλάβουμε τι ακριβώς κάνουν υποστηρικτικά σε σχέση με τη νέα μητέρα και τις ανάγκες της. Η κουβέντα μας υπήρξε αρκετά διαφωτιστική και άκρως ενδιαφέρουσα.

Τι ακριβώς κάνει μια doula – βοηθός μητρότητας;

Παρέχει συναισθηματική και πρακτική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού και της λοχείας. Η βοηθός μητρότητας στέκεται δίπλα στην έγκυο, την επίτοκο, τη νέα μητέρα και την/τον σύντροφό της, ακούει τις ανάγκες και τους προβληματισμούς τους, προσφέρει πληροφόρηση, σέβεται τις επιλογές τους και στηρίζει τις αποφάσεις τους.

Το εύρος πρακτικής των βοηθών μητρότητας, όπως ορίζεται από τον Σύλλογο Βοηθών Μητρότητας Ελλάδος και υπογράφεται από όλα τα ενεργά μέλη του Συλλόγου, θέτει ξεκάθαρα όρια σύμφωνα με τα οποία ο ρόλος της βοηθού μητρότητας είναι αμιγώς υποστηρικτικός και φροντιστικός πράγμα που σημαίνει πως δεν διενεργεί ιατρικές πράξεις. Οι υπηρεσίες που παρέχουν οι βοηθοί μητρότητας ποικίλουν ανάλογα με τη φάση κατά την οποία υπάρχει ανάγκη, όπως είναι για παράδειγμα η εγκυμοσύνη, ο τοκετός, η λοχεία, το περιγεννητικό πένθος κ.ά.

Πώς μπορεί κανείς να επιλέξει μια βοηθό μητρότητας και πώς αυτή θα βοηθήσει τη νέα μαμά, πρακτικά;

Στη σελίδα Λίστα Βοηθών Μητρότητας του Συλλόγου μας, υπάρχουν πληροφορίες και στοιχεία επικοινωνίας των βοηθών μητρότητας / μελών του Συλλόγου. Μέσα από προσωπική επικοινωνία, η εκάστοτε μαμά επιλέγει τη βοηθό μητρότητας που της ταιριάζει.

Σε πρακτικό επίπεδο, η βοηθός μητρότητας εμψυχώνει τη γυναίκα και τονώνει την αυτοπεποίθησή της, προκειμένου να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του τοκετού και του νέου της ρόλου, φροντίζει τη γυναίκα και μπορεί να της προσφέρει σωματική ανακούφιση με διάφορους μη φαρμακευτικούς τρόπους (μασάζ, τεχνικές χαλάρωσης κ.ά.), προσφέρει πρακτική βοήθεια σε θέματα φροντίδας του μωρού και μοιράζεται γνώσεις που αφορούν στον θηλασμό.

Πότε πρέπει να ξεκινά η συνεργασία με τη doula και πώς καθορίζεται η ολοκλήρωση της συνεργασίας της μαμάς με τη doula;

Η συνεργασία μπορεί να ξεκινήσει από την εγκυμοσύνη ακόμη, αλλά και σε οποιοδήποτε στάδιο εγκυμοσύνης /τοκετού/ λοχείας το αποφασίσει η μαμά. Ομοίως καθορίζεται και η ολοκλήρωση της συνεργασίας, καθώς το πλαίσιο αυτής εξαρτάται από τις ανάγκες της κάθε γυναίκας.

Δεδομένου πως μιλάμε για ένα εξτρά κόστος μιας και στη χώρα μας δεν είναι στο πρόγραμμα η στήριξη της νέας μαμάς ή της εγκύου από μια βοηθό μητρότητας, είναι τελικά απαιραίτητη η βοήθεια μιας doula και αν ναι, γιατί;

Όπως έχουν δείξει οι έρευνες και οι μαρτυρίες σε παγκόσμιο επίπεδο, μέσα από τη φροντίδα και την υποστήριξη που παρέχουν οι βοηθοί μητρότητας, οι γυναίκες βιώνουν με μεγαλύτερη ικανοποίηση την εμπειρία του τοκετού τους, εμφανίζουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και λιγότερο άγχος, γεγονός που μειώνει τις πιθανότητες επιλόχειου κατάθλιψης, ενώ ταυτόχρονα η σχέση μητέρας και βρέφους αρχίζει ομαλά, με σεβασμό και τρυφερότητα. Επομένως θα λέγαμε ότι είναι πολύ σημαντική και καταλυτική η παρουσία μιας βοηθού μητρότητας στο πλάι της γυναίκας – και του ζευγαριού- για την ισορροπημένη και επιτυχή έναρξη και εδραίωση της σχέσης μητέρας-μωρού. Σε πολλές χώρες του εξωτερικού, υπάρχει κρατική μέριμνα για την παροχή υποστήριξης από βοηθούς μητρότητας στις νέες μαμάδες.

Ποιο είναι το πιο συχνό λάθος που κάνουν οι νέες μαμάδες και ποιο είναι το πιο συχνό πρόβλημα που καλείται να λύσει μια doula;

Ως βοηθοί μητρότητας, δεν θεωρούμε ότι οι νέες μαμάδες κάνουν λάθη. Σεβόμαστε τις επιθυμίες, τις πεποιθήσεις και τις επιλογές της κάθε μαμάς. Αν θα μπορούσαμε να επισημάνουμε κάτι που παρατηρείται έντονα στη χώρα μας, είναι η έλλειψη πληροφόρησης. Αυτή μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, από τους ταχύτατους ρυθμούς ζωής, την έλλειψη έγκυρων πηγών κ.ο.κ. Σε αυτό το σημείο, καλούμαστε οι βοηθοί μητρότητας να συμβάλλουμε και θα μπορούσαμε να πούμε ότι το θέτουμε ως στόχο. Να παρέχουμε ολοκληρωμένη κι έγκυρη πληροφόρηση στα ζευγάρια, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να πάρουν τις αποφάσεις τους έχοντας όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και να ακολουθήσουν το καθένα την πορεία που τους ταιριάζει.

Τι δεν γνωρίζει το κοινό για τον ρόλο των βοηθών μητρότητας; Για παράδειγμα, μπορούν να βρίσκονται στον τοκετό στο νοσοκομείο;

Στη χώρα μας, ο ρόλος της βοηθού μητρότητας ως επάγγελμα έλαβε υπόσταση τα τελευταία χρόνια και σταδιακά αρχίζει να διαδίδεται περισσότερο και να εδραιώνεται. Η παρουσία μας σε τοκετούς σε μαιευτήρια είναι ακόμη περιορισμένη, αλλά έχει αρχίσει να γίνεται όλο και πιο συχνή, καθώς δίνεται στη γυναίκα η δυνατότητα να ακουστεί και γίνονται σεβαστές οι επιθυμίες της. Η κοινωνία αρχίζει να αντιλαμβάνεται τη σημασία της ψυχοσυναισθηματικής ηρεμίας της γυναίκας στην εξέλιξη ενός τοκετού και η βοηθός μητρότητας συμβάλλει ενεργά και σημαντικά σε αυτό.

Ευχαριστούμε θερμά τον Σύλλογο Βοηθών Μητρότητας Ελλάδος

Πρώτη φορά μαμά; Δες ολόκληρο το αφιέρωμα εδώ