Παγκόσμια Ημέρα Γυναικών στην Επιστήμη: 3 Ελληνίδες επιστήμονες μας εμπνέουν

Η Παγκόσμια Ημέρα Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη είναι μια γιορτή στη γυναικεία προσφορά, μια αφορμή για έμπνευση, για να αφυπνίσουμε τα κρυμμένα όνειρά μας και να στοχεύσουμε σε ένα καλύτερο μέλλον, τόσο για τις γυναίκες όσο και για την ανθρωπότητα. Η εξέλιξη δημιουργεί ανάγκες και οι ανάγκες αυτές δεν είναι πάντα αρνητικές (όπως πολλοί θέλουν να πιστεύουν). Ας πολεμήσουμε τις διακρίσεις που κρατούν πίσω τις γυναίκες και τα κορίτσια μακριά από την Επιστήμη, την Τεχνολογία, την Μηχανική και τα Μαθηματικά και ας υιοθετήσουμε μια στάση ζωής και πνεύματος που θα μας πηγαίνει πιο κοντά στα όνειρά μας.

Η επιστήμη είναι γυναίκα! Η ανάπτυξη είναι γένους θηλυκού, όμως αυτό δε σημαίνει πως εμείς οι ίδιες πρέπει να υψώνουμε και να ζούμε μέσα σε τείχη. Αντρες και γυναίκες μαζί, μπορούν να συμβάλλουν και να προσφέρουν στην Επιστήμη, στην Έρευνα και στην Τεχνολογία δημιουργώντας επιτεύγματα που θα κάνουν τον κόσμο μας καλύτερο.

Παγκόσμια ημέρα ανθρωπίνων δικαιωμάτων - Εσύ ξέρεις τους 30 κανόνες που προστατεύουν τη ζωή σου;

Γυναίκες επιστήμονες, γυναίκες καριέρας, γυναίκες που έχουν αφιερώσει τη ζωή στο έργο τους, γυναίκες με πολύπλευρους ρόλους στην επαγγελματική και προσωπική τους ζωή, μητέρες, μέντορες, σύντροφοι, leaders, ηρωίδες, γυναίκες της διπλανής πόρτας με μεγαλείο ψυχής, όλες έχουν τη δική τους δύναμη να κάνουν τον κόσμο μας καλύτερο.

Τα στατιστικά

Τα τελευταία 15 χρόνια η παγκόσμια κοινότητα έχει καταβάλει μεγάλη προσπάθεια να εμπνεύσει και να συμπεριλάβει κορίτσια και γυναίκες στην επιστήμη. Ωστόσο οι γυναίκες συνεχίζουν να αποκλείονται από την πλήρη συμμετοχή τους σε όλους τους επιστημονικούς τομείς. Προς το παρόν, λιγότερο από το 30% των ερευνητών παγκοσμίως είναι γυναίκες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Unesco (2014-2016), μόνο το 30% όλων των φοιτητών επιλέγουν τομείς που σχετίζονται με το STEM στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σε παγκόσμιο επίπεδο η εγγραφή των γυναικών είναι ιδιαίτερα χαμηλή στις ΤΠΕ (3%) στις φυσικές επιστήμες, στα μαθηματικά, και στη στατιστική (5%), στη μηχανική και τους κατασκευαστικούς τομείς (8%).

Προκειμένου να επιτευχθεί πλήρης, ισότιμη πρόσβαση και συμμετοχή των γυναικών στις επιστήμες, όπως και περαιτέρω ισότητα των φύλων και χειραφέτηση των γυναικών και των κοριτσιών, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε την απόφαση A/RES/70/212 που εγκαθιδρύει την 11η Φεβρουαρίου ως Παγκόσμια Ημέρα των Γυναικών στην Επιστήμη.

3 γυναίκες μιλούν για την Επιστήμη τους και μας εμπνέουν

Μιλάμε για γυναίκες στην Επιστήμη και πιστεύουμε πως είναι γυναίκες απρόσιτες, κρυμμένες μέσα στα γραφεία και στα εργαστήρια. Η γυναίκες επιστήμονες ζουν το σήμερα, διαπρέπουν σε κάθε τομέα και αναζητούν με τις έρευνές τους έναν καλύτερο κόσμο, με ίσες ευκαιρίες, με πρόσβαση στην υγεία, την τεχνολογία, στη μάθηση και σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους. Τρεις σπουδαίες γυναίκες με εξαιρετική πορεία στον χώρο τους η καθεμία, μιλούν για την Επιστήμη και το μέλλον των γυναικών σ' έναν χώρο που έχει ανάγκη από την γυναικεία δύναμη και προσέγγιση.

Πελαγία Αλεξανδρίδου

Ηλεκτρολόγος μηχανικός και Μηχανικός Η/Υ, Industrial Lithium Technical Development - Supervisor στην εταιρία Sunlight Group

Πώς αποφασίσατε να ακολουθήσετε αυτό το επάγγελμα;

Αγαπούσα τα μαθηματικά, τη φυσική και την τεχνολογία. Το αντικείμενο του ηλεκτρολόγου μηχανικού και μηχανικού Η/Υ πάντα με γοήτευε επειδή είναι πολύπλευρο και αναπτύσσεται διαρκώς – ταυτόχρονα με τις τεχνολογικές εξελίξεις. Ειδικά ο τομέας των μπαταριών λιθίου, στην ανάπτυξη και δημιουργία των οποίων εργάζομαι τα τελευταία έξι χρόνια, παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον. Διότι αφενός συνδυάζουν πολλές επιστήμες μαζί (ηλεκτρολόγου, χημικού, μηχανολόγου κλπ.) και αφετέρου έχουν εφαρμογή τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη βιομηχανία, με πράσινο αποτύπωμα στο περιβάλλον.

Πώς νιώθει μια γυναίκα όταν εργάζεται σ΄ έναν ανδροκρατούμενο κλάδο;

Δυστυχώς και ειδικά στην Ελλάδα, εξακολουθεί να είναι ανδροκρατούμενος ο επιστημονικός (και όχι μόνο) κλάδος. Αυτό για μια νέα μηχανικό είναι εμφανές από τα χρόνια του πανεπιστημίου (ήμασταν 10 κορίτσια σε τμήμα 120 ατόμων). Συχνά η εξέλιξη μιας γυναίκας στον επιστημονικό κλάδο απαιτεί μεγαλύτερη αφοσίωση και σκληρότερη δουλειά. Χρειάζεται δηλαδή να εργαστούμε διπλά για να αποδείξουμε τις ικανότητες μας, ειδικά σε τεχνικούς τομείς. Προσωπικά, νιώθω σίγουρα τυχερή που εργάζομαι σε μια εταιρεία που δίνει ίσες ευκαιρίες και λόγο σε όλους τους εργαζομένους της – ασχέτως φύλου, ηλικίας, εθνικότητας ή οποιουδήποτε άλλου στοιχείου.

Όταν λέτε στους άλλους πού εργάζεστε, οι περισσότεροι πώς αντιδρούν; Δεν είναι συνηθισμένο να ακούν πως μια γυναίκα ασχολείται με τη βαριά βιομηχανία…

Η επόμενη ερώτηση είναι αν εργάζομαι τουλάχιστον «στα γραφεία». Υπάρχει δηλαδή ακόμα η πεποίθηση πως η βιομηχανία ή η έρευνα και ανάπτυξη είναι ανδρική υπόθεση. Πως μια γυναίκα δεν μπορεί να ανταπεξέλθει εύκολα και είναι καλύτερο να εργάζεται σε θέσεις σε κλάδους πιο θεωρητικούς, σε πιο φιλικό περιβάλλον (από αυτό της βιομηχανίας) με πιο ευνοϊκά ωράρια κλπ. Ευτυχώς, όσο περνάνε τα χρόνια αυτό φαίνεται να υποχωρεί και οι περιπτώσεις διακρίσεων είναι μεμονωμένες, δεν αποτελούν κανόνα.

Γυναίκα και επιστήμη: Πόσο δύσκολα μπορούν να συνδυαστούν δεδομένου πως μια γυναίκα έχει να ανταπεξέλθει σε πολλούς ρόλους (σε επαγγελματικό αλλά και σε προσωπικό επίπεδο);

Η αλήθεια είναι ότι οι ρόλοι για μια γυναίκα είναι πολλοί και εξίσου απαιτητικοί. Η επιστήμη απαιτεί δουλειά και αφοσίωση. Από την άλλη, δεν είναι καλό να εγκλωβιζόμαστε σε στερεοτυπικές αντιλήψεις που θέλουν τη γυναίκα περισσότερο στο σπίτι κλπ. Μια σύγχρονη γυναίκα μπορεί σίγουρα να συνδυάσει δουλειά, προσωπική ζωή και οικογένεια όπως και ακριβώς και ένας άντρας. Η ισορροπία ανάμεσα σε επαγγελματική και προσωπική ζωή θα πρέπει να είναι προνόμιο όλων μας.

Ποια γυναίκα αποτελεί έμπνευση για εσάς;

Έμπνευση για μένα αποτελούν η μητέρα μου, η αδερφή μου και κάθε γυναίκα αυτού του κόσμου η οποία καθημερινά προσφέρει, δημιουργεί και καινοτομεί, στην πρώτη ή στη δεύτερη γραμμή, στο σπίτι ή στο γραφείο, σε αντίξοες ή όχι συνθήκες.

Τι θα συμβουλεύατε ένα κορίτσι που θέλει ν’ ασχοληθεί με το επάγγελμά σας;

Ένα κορίτσι που θα ήθελε να ασχοληθεί με την επιστήμη του ηλεκτρολόγου μηχανικού, θα το συμβούλευα να κάνει αυτό που αγαπά και την ενδιαφέρει, χωρίς φόβο και με πολύ πάθος. Χωρίς εκπτώσεις στα όνειρα της. Να πιστέψει στις δυνατότητες της και να διεκδικήσει κι αυτή έναν κόσμο χωρίς διακρίσεις.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, λιγότερο από το 30% των ερευνητών παγκοσμίως είναι γυναίκες με βάση τα στοιχεία της UNESCO. Πώς οραματίζεστε τον κλάδο σας μετά από 20 χρόνια;

Οραματίζομαι κάποια στιγμή να μην παρουσιάζουν ενδιαφέρον τέτοιου είδους στατιστικά. Δηλαδή η συμμετοχή σε όλους τους κλάδους, επιστημονικό, επιχειρηματικό, καλλιτεχνικό κλπ. να μπορεί να γίνει από όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, οικονομικής κατάστασης κλπ, να γίνεται κατά βούληση και με ίσες ευκαιρίες εξέλιξης.

Μαριλένα Ανδρούτσου

Head of R&D στην εταιρία BIANEΞ

Πώς αποφασίσατε ν’ ασχοληθείτε με τον τομέα της επιστήμης; Ήταν παιδικό όνειρο;

Από τα εφηβικά μου χρόνια είχα μία έφεση στις θετικές επιστήμες, συνεπώς η ενασχόλησή μου με τον τομέα της επιστήμης και συγκεκριμένα με την Χημεία ήταν φυσικό επακόλουθο.

Υπάρχουν προβλήματα που αντιμετωπίζει μια γυναίκα σ’ ένα ανδροκρατούμενο χώρο ή αυτές οι «τακτικές» έχουν εκλείψει;

Έχω την τύχη, στην εταιρεία που εργάζομαι η αναλογία ανδρών - γυναικών να είναι περίπου ίδια. Οι γυναίκες διεκδικούν θέσεις ευθύνης και αντιμετωπίζονται ισότιμα με τους άνδρες.

Τι αγαπάτε περισσότερο στη δουλειά σας;

Εργάζομαι στον τομέα της Έρευνας και Ανάπτυξης, που είναι ένα ταξίδι γνώσης και νέων εμπειριών. Συνεχώς βρίσκομαι αντιμέτωπη με νέες προκλήσεις που στην συνέχεια οδηγούν σε ερευνητικά αποτελέσματα, μετά από επιμονή, υπομονή και σκληρή δουλειά. Η έκβαση των πειραμάτων και η προοπτική που ανοίγεται μέσω αυτών, με οδηγεί να αντλώ δύναμη και να αγαπάω περισσότερο την δουλειά μου.

Πώς θα θέλατε να εμπνεύσετε άλλες γυναίκες με το έργο σας;

Η επιτυχία δεν γίνεται σε μία μέρα, αλλά χτίζεται καθημερινά με μικρές κατακτήσεις. Θα ήθελα να παροτρύνω όλες τις αναγνώστριες να θέτουν στόχους, ακόμα και φαινομενικά υψηλούς, να εργάζονται συστηματικά και να μην απογοητεύονται με την πρώτη δυσκολία.

Ποια γυναίκα θαυμάζετε για το έργο της και έχει αποτελέσει έμπνευση για εσάς;

H Maria Curie, Φυσικός και Χημικός είναι μια σημαντική επιστήμονας και πρότυπο για εμένα. Είναι δυο φορές βραβευμένη με βραβείο Νόμπελ για την προφορά της στην Επιστήμη. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι οι βλαβερές επιπτώσεις της ιονίζουσας ακτινοβολίας, άγνωστες την εποχή εκείνη, της δημιουργήσαν μη αναστρέψιμες συνέπειες στην υγεία της, οδηγώντας την στον θάνατο.

Καριέρα και προσωπική ζωή μπορούν να συνδυαστούν;

Είναι σαφώς ένα δύσκολο ισοζύγιο. Ο χώρος της έρευνας απαιτεί δέσμευση και συνεχή προσήλωση. Παρ’ όλα αυτά μπορεί να υπάρξει μια χρυσή τομή. Στην δική μου περίπτωση η οικογένεια αντιλαμβάνεται τις απαιτήσεις της δουλείας και εγώ από την πλευρά μου προσπαθώ ο χρόνος που τους αφιερώνω να είναι ουσιαστικός.

Μαρία Αντωνοπούλου

Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Πατρών. Το ερευνητικό της έργο εστιάζεται στον Έλεγχο Ρύπανσης, τις Τεχνολογίες Προστασίας Περιβάλλοντος και των επιπτώσεων της ρύπανσης στους οργανισμούς και στον άνθρωπο.

Πώς αποφασίσατε ν' ασχοληθείτε με τον συγκεκριμένο κλάδο; Υπήρξε κάποιο συγκεκριμένο ερέθισμα;

H ικανοποίηση της ανακάλυψης ήταν και συνεχίζει να είναι μεγάλη. Με ενθουσίασε το ‘’ταξίδι της έρευνας”, η παραγωγή νέας γνώσης καθώς και η δυνατότητα να υλοποιείς τις ερευνητικές ιδέες σου και να τις εφαρμόζεις στην πράξη. Αυτό το ταξίδι ήθελα πραγματικά να το ζήσω και να το απολαύσω!

Μια γυναίκα μπορεί να ξεχωρίσει σ΄ έναν χώρο που αποτελείται περισσότερο από άντρες;

Σήμερα, η γυναίκα έχει διεκδικήσει τη θέση της και έχει καταξιωθεί στο χώρο της Επιστήμης και της Έρευνας σε σχέση με το παρελθόν, αλλά για να φθάσει σε αυτή την καταξίωση έχει περάσει από πολλά στάδια και αμφισβητήσεις. Η ενθάρρυνση της ενασχόλησης των γυναικών με την έρευνα και κατ’ επέκταση η γεφύρωση του παρατηρούμενου χάσματος των δύο φύλων στην επιστήμη προϋποθέτει μία συνολική αλλαγή νοοτροπίας καθώς και τη λήψη μέτρων, έτσι ώστε όλο και περισσότερες γυναίκες να ανελιχθούν επιστημονικά.

Όταν λέτε στους άλλους πού εργάζεστε, οι περισσότεροι πώς αντιδρούν; Δεν είναι συνηθισμένο να ακούν πως μια γυναίκα ασχολείται ερευνητικά με τον έλεγχο ρύπανσης και τις τεχνολογίες προστασίας Περιβάλλοντος καθώς και των επιπτώσεων της ρύπανσης στους οργανισμούς και στον άνθρωπο.

Μερικές φορές, νομίζω ότι εκπλήσσονται. Και εγώ με τη σειρά μου εκπλήσσομαι που εκπλήσσονται!

Γυναίκα και επιστήμη: Πόσο δύσκολα μπορούν να συνδυαστούν δεδομένου πως μια γυναίκα έχει να ανταπεξέλθει σε πολλούς ρόλους (σε επαγγελματικό αλλά και σε προσωπικό επίπεδο);

Σίγουρα χρειάζεται πολλή δύναμη, υπομονή και επιμονή! Η γυναίκα από τη φύση της, διαθέτει ισχυρή θέληση και δυναμική, που τη βοηθούν να ανταπεξέλθει επιτυχώς! Η παρότρυνση, η ενθάρρυνση και η υποστήριξη είναι αυτά που χρειάζεται κάθε άνθρωπος, κάθε γυναίκα! Από το οικογενειακό περιβάλλον, από την πολιτεία, από όλη την κοινωνία!

Ποια γυναίκα αποτελεί έμπνευση για εσάς;

Κάθε γυναίκα που θέτει στόχους... που κυνηγά τα όνειρα της!

Τι θα συμβουλεύατε ένα κορίτσι που θέλει ν’ ασχοληθεί με το επάγγελμά σας;

Τις νεαρές κοπέλες που ονειρεύονται να ακολουθήσουν επιστημονική καριέρα, θέλω να τις παροτρύνω να το κάνουν! Να θέτουν υψηλούς στόχους και να επιμένουν σε αυτούς! Να προσπεράσουν τις δυσκολίες που ενδεχομένως θα συναντήσουν, να κυνηγήσουν τα όνειρα τους! Να μην επιτρέψουν ποτέ στον εαυτό τους να τα παρατήσουν! Αν το θέλουν πραγματικά και το αγαπούν…..θα το πετύχουν! Η Επιστήμη είναι μεγάλη πρόκληση και οι προκλήσεις είναι ευκαιρίες εξέλιξης

Η επιστήμη είναι τελικά …γυναίκα;

Δεν γνωρίζω εάν η Επιστήμη έχει ...φύλο, αλλά αυτό που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι η Επιστήμη χρειάζεται Γυναίκες! Αναμφισβήτητα, οι Γυναίκες έχουν τη δύναμη να συμβάλλουν στην παραγωγή επιστημονικής γνώσης και στην πρόοδο της ανθρωπότητας!

Τα καλά νέα της ημέρας

Μια νέα Μονάδα ξεκινά στο Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά», που θα υλοποιεί τις στρατηγικές και δραστηριότητες του «Κέντρου Καινοτομίας για τις Γυναίκες» (#GIL4W). Το #GIL4W (Greek Innovation lab for Women – Κέντρο Καινοτομίας για τις Γυναίκες) που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδιας για θέματα Δημογραφικής Πολιτικής και Οικογένειας, Μαρίας Συρεγγέλα, στοχεύει στην υποστήριξη και προώθηση των θεμάτων έρευνας, καινοτομίας και επιχειρηματικότητας των γυναικών στην Ελλάδα.

Το «Κέντρο Καινοτομίας για τις Γυναίκες» αποτελεί μια σύμπραξη 20 φορέων, Υπουργείων, Ερευνητικών Κέντρων, Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων, Επιμελητηρίων και του ιδιωτικού τομέα. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και τον υφυπουργό Χρίστο Δήμα και υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας, η διακριτή Μονάδα στο Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά» έχει ως αποστολή την υποστήριξη και πραγμάτωση των στόχων και των στρατηγικών της σύμπραξης πανελλαδικά.

Μέσα από ένα ολοκληρωμένο Πλάνο Δράσης, που έχει δημιουργηθεί από όλους τους εταίρους της σύμπραξης, θα υλοποιηθεί μια σειρά παρεμβάσεων που θα βοηθήσουν τις γυναίκες στην Ελλάδα να επωφεληθούν από τις ευκαιρίες που δημιουργούνται από την 4η Βιομηχανική Επανάσταση. Ανάμεσα στις κύριες δράσεις του «Κέντρου Καινοτομίας για τις Γυναίκες» θα είναι η ενίσχυση των πεδίων STEM στην εκπαίδευση, ώστε να δίνονται στα νέα κορίτσια οι ευκαιρίες για να επιλέξουν επαγγέλματα που σχετίζονται με τους νέους τομείς υψηλής εξειδίκευσης, όπως της Τεχνητής Νοημοσύνης ή της Βιο-τεχνολογίας αλλά και η ανάδειξη ευκαιριών χρηματοδότησης επιχειρηματικών σχεδίων Ελληνίδων που καινοτομούν.

Το μοντέλο λειτουργίας του θα στηριχθεί επίσης σε παραδείγματα και καλές πρακτικές από χώρες με παράδοση στη γυναικεία καινοτομία και επιχειρηματικότητα, όπως η Νορβηγία και για το σκοπό αυτό έχουν ήδη εξασφαλιστεί διεθνείς συνεργασίες με φορείς, όπως το ECWT- European Centre for Women and Technology.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Πώς οι τρεις σωματοφύλακες του γυναικείου empowerment έγραψαν σήμερα ιστορία!

Κένυα: 4 ιστορίες γυναικών που παρόλες τις δυσκολίες συνεχίζουν να ονειρεύονται