10 προτάσεις θετικής συμβίωσης όταν ο γάμος σας κινδυνεύει

1. Να αφουγκραστούν αμφότεροι το προσωπικό τους κάλεσμα, τι, δηλαδή, έχουν να επιλύσουν σαν προσωπικό ταξίδι μέσα από τις δυσκολίες που τους έχουν παρουσιαστεί.

2. Να αναλογιστούν σε βάθος μήπως αυτά που δεν αντέχουν ο ένας στον άλλο λένε περισσότερα για τον ίδιο παρά για τον άλλο.

3. Να ζητήσουν έγκαιρα βοήθεια μέσω ψυχοθεραπείας, ατομικής ή ζεύγους, που θα βοηθήσει να δουν και οι δύο τα τυφλά τους σημεία.

4. Να προσεγγίζουν το σύντροφό τους με την ίδια αγάπη και κατανόηση που έχουν ανάγκη οι ίδιοι, ασχέτως αν τελικά θα παραμείνουν ερωτικοί σύντροφοι.

5. Αν είναι γονείς, να προστατεύσουν και να φροντίσουν τα παιδιά τους ακριβώς όπως θα ήθελαν και εκείνοι να παραμείνουν προστατευμένοι και φροντισμένοι σε μια αντίστοιχη κατάσταση.

6. Να έχουν κατά νου πως ένα τέλος μπορεί να σημάνει μια νέα αρχή και να μην απελπίζονται γιατί η απελπισία και ο φόβος δεν είναι καλοί οδηγοί και σίγουρα όχι καλή συνεκτική ουσία γάμου.

7. Το «μαζί δεν κάνουμε και χώρια δεν μπορούμε» καλό είναι να γίνει «μαζί κάνουμε αλλά και χώρια, αν χρειαστεί, μπορούμε», γιατί μόνο ένα ζευγάρι που αντέχει την προοπτική και πιθανότητα του «χώρια» μπορεί και να καταφέρει όχι μόνο να συμβιώσει, αλλά και ουσιαστικά να συν-υπάρξει - δύο διαφορετικές οντότητες που σχετίζονται και εξελίσσονται μέσα από την συνύπαρξη. Ο φόβος της διαφοροποίησης και της αυτονόμησης μέσα στη σχέση υπονομεύει την ίδια τη σχέση.

8. Τους γονείς τους να τους «φέρνουν» στην ψυχοθεραπεία για να αντιληφθούν ο καθένας χωριστά πώς τους κουβαλάει μέσα του και τους αναπαράγει στη σχέση του με τον εαυτό του και τον σύντροφό του και όχι μέσα στο σπίτι τους με την έννοια της παρεμβατικότητας.

9. Να αποπειραθούν να είναι ειλικρινείς με τους εαυτούς τους, όσο μεγάλη πρόκληση και επίπονη κι αν είναι αυτή.

10. Τέλος, να μην ντρέπονται και να είναι το κατά δύναμην εξωστρεφείς! Όλοι οι άνθρωποι δοκιμάζουμε δυσκολίες στην πορεία της ζωής μας και γινόμαστε καλύτεροι μέσα από αυτό. Κανείς δεν είναι μόνος!

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των διαζυγίων και στην Ελλάδα. Στην κρίση οι άνθρωποι δεν θα έπρεπε να ενώσουν τις δυνάμεις τους;

Η οικονομική κρίση δεν έχει δημιουργήσει εκ νέου προβλήματα που δεν προϋπήρχαν στις ζωές των ανθρώπων όσον αφορά στον ψυχισμό τους. Είναι σαν να έχουμε ένα τραυματισμένο χέρι και από τη μία να έχουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε δυνατά παυσίπονα και έτσι να ξεχαστούμε από τον πόνο και να είμαστε πιο λειτουργικοί στην καθημερινότητά μας ή να στερούμαστε αυτής της δυνατότητας και άρα ο πόνος να πιέζει συνεχώς για εύρεση λύσης ίασης. Επί του πραγματικού, και στις δύο περιπτώσεις έχουμε ένα τραυματισμένο χέρι.

Αντίστοιχα λοιπόν και με τους γάμους. Είτε ένας γάμος είναι στην ουσία του υγιής και άρα στην διάρκεια της όποιας κρίσης - οικονομικής ή άλλης - όχι μόνο θα επιβιώσει, αλλά θα ενισχυθεί όσον αφορά στις ποιότητές του, είτε ένας ήδη προβληματικός γάμος, με τον κλονισμό θα οδηγηθεί ισως και στην πλήρη κατάρρευση. Άρα η ερώτησή σας αφορά τελικά σχέσεις που είναι εκ πρωιμίου υγιής ή έχουν το λιγότερο μια τέτοια προοπτική και δυναμική - ναι, σε αυτές η κρίση ενδέχεται να λειτουργήσει συσπειρωτικά και όχι διασπαστικά.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία που συνέλεξε το Εθνικό Ληξιαρχείο για το 2014, στις πόλεις μετράμε εκατοντάδες διαζύγια ενώ στα περισσότερα χωριά τα διαζύγια είναι μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού. Πέρα από τον προφανή λόγο της πληθυσμιακής συγκέντρωσης, εντοπίζετε άλλες αιτίες;

Εκτός από τον όντως προφανή λόγο της πληθυσμιακής συγκέντρωσης, πιστεύω πως τα διαζύγια στην επαρχία και στα χωριά είναι περισσότερο ηθικά κατακριτέα, οι επιλογές όσον αφορά τη συνέχιση του βίου των μελών του ζεύγους πιο περιορισμένες, ίσως και η οικονομική εξάρτηση της συζύγου από τον σύζυγο συνηθέστερη και άρα περισσότερο ανασταλτική ως παράγοντας αυτονόμησης του ενός συντρόφου από τον άλλο. Στον αντίποδα βέβαια, ενδέχεται το ζευγάρι της επαρχίας να δέχεται περισσότερη στήριξη από τον ευρύτερο οικογενειακό κύκλο, αλλά το τελευταίο δεν ξέρουμε αν λειτουργεί περισσότερο αναλγητικά, στηρίζοντας μια κατάσταση που ούτως ή άλλως νοσεί. Το ίδιο αναλγητικά μπορεί να λειτουργούν και οι πιο χαλαροί ρυθμοί της επαρχίας. Αυτό θα έπρεπε να ερευνηθεί κατά περίπτωση ή από μια ενδελεχώς συστηματική έρευνα που θα υπολόγιζε όλες αυτές τις διαφορετικές παραμέτρους. Δεν θα έσπευδα να βγάλω γενικευμένα συμπεράσματα βάσει αυτών των στατιστικών στοιχείων.

Για μια σχέση που δεν είναι πια βιώσιμη ως συζυγική, είναι ο γάμος αυτοσκοπός;

Ενίοτε ένας γάμος μπορεί να είναι καλύτερο να διαλυθεί από το να συνεχίσει. Η ουσία παραμένει στην επένδυση που καλό είναι να γίνει στην ανθρώπινη σχέση. Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις ζευγαριών που σχετίζονται καλύτερα αφού έχουν χωρίσει και που έχουν καταφέρει να δουν ο ένας τον άλλον αλλά και τους εαυτούς τους πιο καθαρά. Αυτό σίγουρα θα βοηθήσει και τα παιδιά που εμπλέκονται. Αυτοσκοπός δεν οφείλει να είναι η καταναγκαστική προσκόλληση σε έναν γάμο για τους λάθος λόγους, ακόμα και ηθικούς, με την έννοια ότι η ηθική έρχεται μόνο να συμπληρώσει τα ελλείμματα της αγάπης που όλοι έχουμε, λειτουργεί δηλαδή και αυτή αναλγητικά μέσα από ένα κανονιστικό πλαίσιο. Αυτοσκοπός είναι προτιμότερο να είναι η καθαρότητα της ματιάς μας στις ανθρώπινες σχέσεις, το ανθρώπινο προσωπικό αλλά και πανανθρώπινο δράμα και βέβαια το πώς η βαθιά ενσυναίσθηση για αυτή τη συνθήκη θα οδηγήσει στην αγάπη.