Σου πηγαίνουν όλα στραβά; «Καθάρισε» το κάρμα σου!

«Γιατί μου συμβαίνουν όλα τα άσχημα; Για πόσο ακόμα -και για τι ακριβώς- θα πληρώνω;». «Όλα εδώ πληρώνονται». «Από το κάρμα κανείς δεν γλιτώνει». Όλοι και όλες το έχουμε κατηγορήσει όταν για πολλοστή φορά βρισκόμαστε στο ίδιο αδιέξοδο. Όλοι και όλες όμως το έχουμε επικαλεστεί όταν νιώθουμε ότι κάποιος μας έχει αδικήσει. Έχει μια δύναμη που μας γοητεύει και μας φοβίζει ταυτόχρονα. Κι αυτό γιατί μοιάζει σαν να το καλύπτει ένα πέπλο μυστηρίου. Τι είναι, λοιπόν, το κάρμα; Και τελικά, αν νιώθουμε ότι μας κυνηγάει κάποιο κακό κάρμα, το οποίο ευθύνεται για όλα τα αρνητικά που μας συμβαίνουν, πώς μπορούμε να βγούμε από όλο αυτό;

Τα καλά νέα είναι ότι δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να φοβόμαστε το κάρμα. Και τα άλλα καλά νέα είναι πως, ναι, υπάρχει τρόπος να βγάλουμε από επάνω μας την ταμπέλα του «κακού κάρμα» - γιατί δεν είναι τίποτε άλλο από μια ακόμα ταμπέλα. Κακά νέα, όχι, δεν υπάρχουν – αρκεί βέβαια να συμπεριφερόμαστε στους άλλους και στον εαυτό μας πάντοτε με σεβασμό και καθαρότητα, χωρίς να παραβαίνουμε τους άγραφους κανόνες της ηθικής που μέσα μας γνωρίζουμε πολύ καλά!

ΤΙ ΑΜΑΡΤΙΕΣ ΠΛΗΡΩΝΩ;

Αν και διαφορετικές κουλτούρες και φιλοσοφίες της Ανατολής και της Δύσης έχουν χρησιμοποιήσει στο πέρασμα των αιώνων διάφορες έννοιες και λέξεις για να το περιγράψουν, το κάρμα είναι μια έκφραση του νόμου της αιτίας και του αποτελέσματος: για κάθε πράξη υπάρχει μια αντίδραση. Συμπεριφέρεσαι καλά, έρχονται μόνο καλά. Ή μήπως όχι; Τι συμβαίνει όταν ξέρουμε πως μολονότι εμείς τηρούμε το δικό μας μέρος της συμφωνίας και συμπεριφερόμαστε όμορφα στους γύρω μας, τελικά καταλήγουμε συνεχώς να βρισκόμαστε αντιμέτωπες με δύστροπους εργοδότες και προϊστάμενους, αδιέξοδες σχέσεις και φίλους που τελικά μόνο φίλοι δεν αποδεικνύεται ότι είναι; Οι οπαδοί της new age φιλοσοφίας υποστηρίζουν πως όλα αυτά δεν είναι παρά ο τρόπος που έχει το σύμπαν ώστε να μας δείξει ότι πολύ απλά δεν έχουμε πάρει το μάθημά μας. Γι’ αυτό τα ίδια θέματα έρχονται και ξαναέρχονται στη ζωή μας μέχρι να τα λύσουμε. Το κάρμα δεν είναι μια δύναμη που έρχεται να μας τιμωρήσει, αλλά να μας διδάξει. Μπορεί στη θεωρεία αυτό να ακούγεται λογικό, αλλά στην πράξη, τι μπορούμε να κάνουμε για να «καθαρίσουμε» το κάρμα μας και να σταματήσουμε να βρίσκουμε μπροστά μας συνέχεια τα ίδια εμπόδια;

ΕΠΙΒΑΡΥΝΟΥΝ ΤΟ ΚΑΡΜΑ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΚΕΨΕΙΣ;

Το πρώτο βήμα είναι να αντιληφθούμε ότι, όσον αφορά το κάρμα, όσο «βάρος» έχουν οι πράξεις μας άλλο τόσο έχουν και οι σκέψεις μας. Μπορεί πράγματι, όσο άγριες κι αν είναι οι συνθήκες στο γραφείο, παρά τα συνεχή πισώπλατα μαχαιρώματα, να μην έχεις φερθεί άσχημα ποτέ και σε κανένα συνάδελφο, αλλά πόσο σίγουρη είσαι ότι οι σκέψεις σου είναι το ίδιο καθαρές; Οι δάσκαλοι του βουδισμού και του ινδουισμού, όπου εντοπίζονται και οι ρίζες της έννοιας κάρμα, δίνουν μεγάλη σημασία στην «ahimsa», την άσκηση μη-βίας. Ο Gandhi είχε δηλώσει γι’ αυτή: «Σίγουρα το να μη βλάπτουμε κανέναν με τις πράξεις μας είναι κομμάτι της μη-βίας. Αυτό όμως είναι το λιγότερο. Η αρχή της ahimsa έχει να κάνει με το να μην ασκούμε καμία απολύτως μορφή βίας. Και κάθε άσχημη σκέψη αποτελεί άσκηση βίας…». Ξανασκέψου, τώρα, σίγουρα δεν έχεις πει ποτέ και για κανέναν «καλά να πάθει» ή «όλα εδώ πληρώνονται»; Ναι, βεβαίως και είμαστε όλες οπαδοί του νόμου της αιτίας και του αποτελέσματος όταν επιτέλους ξεσκεπάζεται η ανήθικη συμπεριφορά μιας συναδέλφου που παρουσιάζει τις ιδέες των άλλων σαν δικές της, αλλά αν βαθιά μέσα μας ευχόμαστε να έρθει η στιγμή της απόλυσής της, τότε οι αρνητικές σκέψεις λειτουργούν σαν βαρίδια για το δικό μας κάρμα.

Βέβαια, οι πιο καλά κρυμμένες αρνητικές σκέψεις δεν είναι αυτές που κάνουμε για τους άλλους, αλλά για εμάς τις ίδιες. Πόσες φορές έχεις πιάσει τον εαυτό σου να σκέφτεσαι ότι, για να πέφτεις συνέχεια σε σχέσεις-αδιέξοδα, μάλλον δεν σου αξίζει να βρεις τον ιδανικό σύντροφο; Πόσες φορές δεν έχεις σκεφτεί «μα, φυσικά, εγώ ποτέ δεν ήμουν τυχερή»; Όλες αυτές οι αρνητικές σκέψεις που κάνουμε για τον εαυτό μας αποτελούν παράβαση του νόμου της ahimsa, έναν καλά κρυμμένο τρόπο άσκησης βίας απέναντι σε εμάς τις ίδιες, ο οποίος δεν κάνει τίποτα άλλο από το να φορτώνει το κάρμα μας με ακόμα περισσότερα βαρίδια.

ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ & ΜΕΛΛΟΝ

Εκεί ακριβώς βρίσκεται και το κλειδί για να καθαρίσουμε το κάρμα μας. Ο διάσημος συγγραφέας και ομιλητής Eckhart Tolle εξηγεί ότι με το να σκεφτόμαστε ότι έχουμε κακό κάρμα παγιδευόμαστε στα δίχτυα που εμείς οι ίδιες έχουμε ρίξει στον εαυτό μας. Ό,τι κι αν μας έχει συμβεί στο παρελθόν, όσα προβλήματα κι αν έχουμε κληθεί να αντιμετωπίσουμε στη ζωή και τις σχέσεις μας, δεν βοηθάμε σε καμία περίπτωση τον εαυτό μας με το να σκεφτόμαστε π.χ. «πάντα πέφτω στους λάθος άντρες» ή «δεν είμαι αρκετά ικανή ώστε να βρω τη δουλειά που μου αξίζει».

Δανειζόμενος το βουδιστικό ρητό που λέει ότι «το δάχτυλο που δείχνει το φεγγάρι δεν είναι το φεγγάρι», ο σύγχρονος αυτός πνευματικός δάσκαλος -όπως θεωρείται από πολλούς- λέει στο πολυδιαβασμένο και πολυμεταφρασμένο του βιβλίο Η Δύναμη του Τώρα ότι οι σκέψεις μας δεν είναι παρά «οδικές πινακίδες»: μας δείχνουν τι σκεφτόμαστε, όχι τι είμαστε. Αν πιστεύουμε πως για τα προβλήματά μας ευθύνεται το κακό κάρμα, αυτό δεν σημαίνει ότι πράγματι έχουμε κακό κάρμα.

Αυτή μάλιστα η αρνητική σκέψη, μαζί με τις υπόλοιπες που την ακολουθούν, λέει ο Tolle, μας παγιδεύει στο παρελθόν. Κρίνουμε το παρόν και το μέλλον μας με βάση το παρελθόν. Κι αυτή η αποκοπή από το Τώρα, σύμφωνα με τη θεωρεία του, ευθύνεται για όλη τη δυστυχία που βιώνουμε, τους φόβους, το θυμό, τη θλίψη, την απογοήτευση από τις σχέσεις μας: «Η φωνή που ακούμε μέσα στο κεφάλι μας -οι σκέψεις μας- μας κρατά δέσμιους του παρελθόντος. Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί παρουσιάζονται τα ίδια προβλήματα ξανά και ξανά στη ζωή σας; Ο ασυνείδητος νους σας τα ξαναδημιουργεί, χωρίς καν να το γνωρίζετε. Στην ανατολή αυτός ο αέναος κύκλος ονομάζεται κάρμα. Φέρνετε συνεχώς στη ζωή σας εμπειρίες που είναι σύμφωνες με τις σκέψεις σας. Ό,τι σπείρεις θα θερίσεις. Ό,τι σκέφτεσαι αυτό έλκεις. Αν οι σκέψεις μας είναι κλειδωμένες στο παρελθόν, είμαστε καταδικασμένοι να το επαναλαμβάνουμε».

ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ;

Ένας Αμερικανός στρατιώτης που μόλις είχε επιστρέψει από το Αφγανιστάν ρώτησε τον Tolle αν είναι δυνατόν ποτέ κανείς να απελευθερωθεί από ένα τόσο κακό κάρμα όσο το δικό του. Ο Tolle του απάντησε πως αντίθετα με τις πιο δημοφιλείς διδασκαλίες που λένε ότι με τον καιρό μπορεί κανείς να καθαρίσει το κάρμα του, εκείνος πιστεύει ακράδαντα πως «όσο γυρίζει ο τροχός του κάρμα, οποιαδήποτε στιγμή το αποφασίσουμε, μπορούμε να βγούμε από το πλαίσιο αυτού του τροχού». «Το καλό κάρμα», γράφει ο ίδιος στην ιστοσελίδα του, «δημιουργείται ζώντας στον παρόντα χρόνο, στο τώρα. Το τώρα μάς απελευθερώνει από το κάρμα. Όχι αμέσως, γιατί το κάρμα έχει μεγάλη δύναμη και την αντλεί από τις πεποιθήσεις μας, τα νοητικά και τα συναισθηματικά μας μοτίβα. Όσο περισσότερο όμως είμαστε παρόντες στο τώρα τόσο αυτά τα μοτίβα παύουν να διαμορφώνουν τη ζωή μας». Φυσικά και τα προβλήματα δεν θα σταματήσουν ποτέ να προκύπτουν, αλλά όταν επικεντρωνόμαστε στο τώρα, τα αντιμετωπίζουμε αλλιώς, παύουν να μας προκαλούν τόσο πόνο.

Συμπέρασμα; Όσο πιστεύουμε ότι το κάρμα μας είναι κακό, πως μας ακολουθεί κάθε μας μέρα όπου κι αν πάμε, σαν ένα γκρίζο συννεφάκι που αιωρείται πάνω από το κεφάλι μας και συχνά μας τυλίγει ολόκληρες προκαλώντας μας συνεχώς προβλήματα, τότε, ναι, εμείς οι ίδιες «προσκαλούμε» αυτό το γκρίζο συννεφάκι. Αυτό που προτείνει ο Eckhart Tolle είναι να βγούμε από το συγκεκριμένο τρόπο σκέψης, με το να επικεντρωνόμαστε στο τώρα, γιατί τότε το παρελθόν μένει στη θέση που του αρμόζει: πίσω μας.

TIPS ΓΙΑ ΚΑΛΟ ΚΑΡΜΑ

• Δείχνε συμπόνια και κατανόηση. Πρώτα στον εαυτό σου και έπειτα στους άλλους. Και, ναι, είναι σοφό να ξεκινήσουμε όλες πρώτα από τον εαυτό μας. Και, όχι, αυτό δεν σημαίνει ότι δίνουμε το ελεύθερο σε κανέναν (αυτό περιλαμβάνει και τον εαυτό μας φυσικά) να συμπεριφέρεται ανήθικα. Ούτε γυρίζουμε το άλλο μάγουλο σε κάποιον που μας έχει βλάψει, ούτε τιμωρούμε τον εαυτό μας για λάθη του παρελθόντος. Απλώς σταματάμε να κρίνουμε και ψάχνουμε να βρούμε ποιο είναι το μάθημα που δεν έχουμε μάθει ακόμα.
• Ρίξε τους ρυθμούς. Έχεις σκεφτεί ποτέ ότι η λέξη βιασύνη εμπεριέχει την έννοια της βίας; Όταν βιαζόμαστε, παραβαίνουμε το νόμο της ahimsa, δηλαδή ασκούμε βία στον εαυτό μας και, επιπλέον, χάνουμε το πολύτιμο παρόν, το τώρα. Διάβασε εδώ, εδώ και εδώ πώς μπορείς να διώξεις το άγχος και το στρες.
• Κάνε αυτό που κάνεις με αγάπη και σεβασμό, ακόμα κι αν είναι το απλούστερο πράγμα στον κόσμο. Ακόμα κι αν ετοιμάζεις τον καφέ που θα απολαύσετε με την κολλητή σου στο μπαλκόνι, κάν’ το με αγάπη. Αυτές είναι οι στιγμές που είμαστε στο εδώ και στο τώρα.
• Πάρε την απόφαση να κάνεις θετικές σκέψεις. Το κάρμα επιβαρύνεται και από τις αρνητικές μας σκέψεις, αφού κάθε πράξη ξεκινά από μια σκέψη.
• Μη ξεχνάς να είσαι ευγνώμων. Αφού για κάθε πράξη υπάρχει μια αντίδραση, γιατί συνδέουμε το κάρμα μόνο με αρνητικές καταστάσεις; Όταν επικεντρωνόμαστε στα θετικά που μας συμβαίνουν και νιώθουμε ευγνωμοσύνη, τότε μπορούμε και να τα συνδέσουμε με τις θετικές πράξεις (ή σκέψεις!) που τα έχουν ενεργοποιήσει.
• Σκέψου πριν μιλήσεις. Πριν μιλήσεις, σκέψου τι θα πεις, πώς θα το πεις και πώς αυτό θα επηρεάσει τον άνθρωπο που έχεις απέναντί σου. Το ξίφος, λένε, πληγώνει το σώμα, τον νου ο λόγος…