«Πνευματική αφύπνιση»: Τι σημαίνει να είσαι πνευματικά σε εγρήγορση;

Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν ακούς «πνευματική αφύπνιση» ή «φώτιση»; Πιθανότατα φαντάζεσαι βουδιστές μοναχούς με ξυρισμένα κεφάλια ή Ινδούς γκουρού με μακριά γένια και ριχτές ρόμπες. Κατά πάσα πιθανότατα υποθέτεις ότι αυτή η ζεν κατάσταση είναι άπιαστη και ότι μπορεί να επιτευχθεί μόνο μετά από δεκαετίες διαλογισμού και σκληρή πνευματική πειθαρχία, μακριά από τον συνηθισμένο ανθρώπινο κόσμο.

Η αλήθεια είναι ότι η «πνευματική αφύπνιση» είναι πολύ πιο συνηθισμένη από ό,τι νομίζεις. Δεν συμβαίνει μόνο σε μοναχούς και μύστες αλλά και σε απλούς ανθρώπους της καθημερινότητας -ακόμα και σε αυτούς που δεν γνωρίζουν τίποτα για την παραδοσιακή πνευματικότητα.

Πώς τα κρύα ντους και η «γρήγορη» μουσική θα σε βοηθήσουν να διώξεις τη μελαγχολία του Ιανουαρίου

Τα χαρακτηριστικά της εγρήγορσης

Η εγρήγορση είναι μια κατάσταση εκτεταμένης και εντατικής επίγνωσης και ενσωματώνει τέσσερις διαφορετικές πτυχές ή τομείς.

Ο πρώτος τομέας είναι η αντιληπτική επίγνωση. Όταν ένα άτομο ξυπνά, ο κόσμος γύρω του γίνεται πιο αληθινός, όμορφος, πιο φρέσκος, ζωντανός και ζωντανός. Τα πράγματα που θεωρούνται συνηθισμένα γίνονται πιο όμορφα και συναρπαστικά. Είναι σαν να πέφτει ένα πέπλο, και ξαφνικά, μια επιπλέον διάσταση της πραγματικότητας προστίθεται στον κόσμο.

Ο δεύτερος τομέας είναι μια εντατικοποίηση της υποκειμενικής επίγνωσης. Αντιλαμβανόμαστε ένα νέο βάθος και πλούτο μέσα στην ίδια μας την ύπαρξη. Ταξιδεύουμε βαθύτερα στον εαυτό μας, έχοντας επίγνωση των δυνατοτήτων και των ενεργειών που δεν αισθανόμασταν πριν.

Τρίτον, η πνευματική αφύπνιση είναι μια διεύρυνση της διυποκειμενικής επίγνωσης. Αυτό αναφέρεται στη σύνδεσή μας με άλλα ανθρώπινα όντα, ζωντανά όντα και τον φυσικό κόσμο. Σε μια πνευματική αφύπνιση, αποκτούμε μια πιο έντονη σύνδεση. Νιώθουμε μια έντονη αίσθηση ενσυναίσθησης και μια έντονη αίσθηση συμπόνιας για τους άλλους. Αυτός είναι ο λόγος που η αφύπνιση συνδέεται με τη συμπόνια και τον αλτρουισμό.

Τέλος, κατά την αφύπνιση, υπάρχει μια διεύρυνση της εννοιολογικής επίγνωσης. Υπερβαίνουμε μια στενή εγωκεντρική αντίληψη στην οποία οι φιλοδοξίες και τα προσωπικά μας συμφέροντα είναι πρωταρχικά. Επιτυγχάνουμε μια κοσμοκεντρική συνείδηση στην οποία τα κοινωνικά και παγκόσμια ζητήματα είναι εξίσου σημαντικά ή πιο σημαντικά από τα προσωπικά ζητήματα. Δεν ταυτιζόμαστε πλέον με ένα συγκεκριμένο έθνος ή θρησκευτική ή εθνική ομάδα. Αν έχουμε κάποια αίσθηση ταυτότητας, είναι μόνο με την ανθρώπινη φυλή στο σύνολό της. Νιώθουμε συγγένεια με όλα τα άλλα ανθρώπινα όντα παρά τις διαφορές στην εθνικότητα, την εμφάνιση ή την εθνικότητα.

Διαφορετικές παραδόσεις τονίζουν ορισμένα χαρακτηριστικά περισσότερο από άλλες και συνιστούν διαφορετικές τεχνικές για την καλλιέργειά τους. Αλλά όλες οι πνευματικές παραδόσεις διερευνούν τους ίδιους τομείς ανώτερης ανθρώπινης εμπειρίας. Θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε τις παραδόσεις με πεζοπόρους ή ορειβάτες σε διαφορετικές τοποθεσίες σε ένα τοπίο. Δεδομένου ότι όλα έχουν διαφορετικά πλεονεκτήματα, συναντούν διαφορετικές πτυχές του τοπίου και το περιγράφουν με ελαφρώς διαφορετικούς τρόπους.

Dry January: Τι συμβαίνει πραγματικά στο σώμα σου κατά τη διάρκεια αυτού του μήνα

Μέτρηση της αφύπνισης

Πριν από μερικά χρόνια, ο Steve Taylor Ph.D λέκτορας ψυχολογίας και μια συνάδελφός του ερευνήτρια, η Kelly Kilrea, αποφάσισαν να αναπτύξουν μια ψυχολογική κλίμακα (ή ερωτηματολόγιο) που θα μπορούσε να μετρήσει την πνευματική αφύπνιση ή τη φώτιση. Συνδυάζοντας το διδακτορικό τους, εντόπισαν 24 συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της εγρήγορσης. Αυτά περιελάμβαναν ευεξία, αίσθηση σύνδεσης και ολότητας και εντατική αντίληψη. Μειωμένη ταύτιση χωρίς σκέψεις, πιο αυθεντικές σχέσεις, απόλαυση μοναξιάς και αδράνειας και μείωση ή εξαφάνιση του φόβου του θανάτου. Στη συνέχεια, δημιούργησαν δηλώσεις που περιέγραφαν αυτά τα χαρακτηριστικά και τις τροποποίησαν με τη βοήθεια αρκετών άλλων ακαδημαϊκών ειδικών.

Μετά από δύο πιλοτικές μελέτες, δοκιμάσανε αυστηρά την κλίμακα με 278 συμμετέχοντες και, στη συνέχεια, πραγματοποίησαν μια μελέτη που συνέκρινε μια «αφυπνισμένη» ομάδα και ένα «κανονικό» δείγμα. Στο τέλος της διαδικασίας δοκιμών -η οποία περιλάμβανε την εξάλειψη δηλώσεων που αποδείχθηκαν αναξιόπιστες ή περιττές- είχανε μια αγγλική κλίμακα 19 στοιχείων (Wake-19) με καλή εσωτερική αξιοπιστία.

Στη συνέχεια, συνεργαστήκανε με μια ομάδα Γερμανών ερευνητών στο Ινστιτούτο Συνόρων Πεδίων Ψυχολογίας και Ψυχικής Υγείας στο Φράιμπουργκ. Μετάφρασαν την κλίμακα στα γερμανικά και τη δοκίμασαν με 366 συμμετέχοντες. Παρόλο που τρία αγγλικά στοιχεία δεν λειτουργούσαν καλά στη μετάφραση, μια έκδοση γερμανικής κλίμακας 16 στοιχείων ήταν αξιόπιστη. Η γερμανική κλίμακα συγκρίθηκε με άλλα καθιερωμένα μέτρα για την αναζήτηση συσχετισμών. Υπήρχαν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ των κλιμάκων της ενσυνειδητότητας και της «υποκλίμακας νευρωτισμού Big-Five».

Στη γλώσσα της ψυχολογικής έρευνας, καταδείξανε στοιχεία για την εγκυρότητα περιεχομένου, την εγκυρότητα κατασκευής και την αξιοπιστία των ερωτηματολογίων χρησιμοποιώντας δεδομένα από μεγάλα δείγματα. Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η εγρήγορση υπάρχει σε μια συνέχεια, έτσι ώστε μερικοί άνθρωποι να μπορούν να είναι περισσότερο ή λιγότερο αφυπνισμένοι από άλλους ή να αναπτύξουν μεγαλύτερο βαθμό εγρήγορσης με την πάροδο του χρόνου.

Η σημασία της κλίμακας

Η κλίμακα είναι σημαντική γιατί τονίζει ότι η εγρήγορση είναι μια συγκεκριμένη κατάσταση ύπαρξης, διαφορετική από τη συνηθισμένη κατάσταση της συνείδησης της εγρήγορσης των ενηλίκων. Τονίζει επίσης ότι η εγρήγορση είναι μια ψυχολογική κατάσταση που μπορεί να συμβεί τόσο εντός όσο και εκτός του πλαισίου των πνευματικών παραδόσεων.

Μερικοί πνευματικοί αναζητητές μπορεί να αισθάνονται ότι η μέτρηση της εγρήγορσης αφαιρεί τη μαγεία και το μυστήριο από την εμπειρία τους. Αλλά κατά τους μελετητές αυτό είναι μέρος της ουσίας. Η κλίμακα βοηθά στην απομυθοποίηση της εγρήγορσης και την κάνει πιο προσιτή. Ο «διαφωτισμός» ήταν πάντα ένας νεφελώδης όρος.

Μια συνέπεια είναι ότι οι πνευματικοί αναζητητές είναι πιθανό να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης από ναρκισσιστικούς, χειριστικούς «γκουρού» που προσποιούνται ότι είναι αφυπνισμένοι ή παραπλανούν τον εαυτό τους ότι πιστεύουν ότι είναι «φωτισμένοι». Αν ξέρουμε τι σημαίνει πνευματική αφύπνιση, θα είμαστε πιο διορατικοί σχετικά με τους πνευματικούς δασκάλους και θα μπορούμε να ξεχωρίζουμε καλύτερα το ψεύτικο από το αυθεντικό.