Έφηβοι στο Κατάρ κάνουν upcycling και δημιουργούν fashion items από πεταμένα ρούχα

ΙΩΑΝΝΑ ΤΖΑΝΗ

Ανανεώθηκε: 09 Ιουλίου 2022

Έφηβοι στο Κατάρ κάνουν upcycling και δημιουργούν fashion items από πεταμένα ρούχα

Μήπως είναι καιρός να πούμε «ναι» στη βιώσιμη μόδα;

Κι όμως, υπάρχουν νέοι ανά τον κόσμο που καταρρίπτουν φραγμούς και δημιουργούν αλλαγές, και είναι άξιοι συζήτησης. Μια ομάδα 7 μαθητών γυμνασίου στη Ντόχα του Κατάρ αποφάσισαν να κάνουν μόδα το upcycling και παράλληλα με το σχολείο και τις άφθονες εξωσχολικές τους δραστηριότητες, οι έφηβοι αυτοί έχουν ξεκινήσει το μη κερδοσκοπικό «Project Upcycle». Τι είναι αυτό; Ένας οργανισμός υπό την ηγεσία των εφήβων αφιερωμένος στην προώθηση της βιωσιμότητας και στη μείωση της σπατάλης υφασμάτων.

«Η γρήγορη μόδα (fast fashion) είναι μια βιομηχανία. Είναι μια ιδέα που κινείται πολύ γρήγορα και οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν πραγματικά πόσο επιβαρύνουν το περιβάλλον», λέει η Ivana Thomas, επικεφαλής επικοινωνίας στο Project Upcycle, στο Scenes. «Αγοράζουμε προϊόντα. Αγοράζουμε ρούχα. Μας αρέσει λόγω του σχεδίου, του χρώματος... Αλλά κανείς δεν βλέπει πραγματικά τι κρύβεται πίσω από όλα αυτά», προσθέτει.

Πώς θα περνάς τέλεια στην παραλία χωρίς να επιβαρύνεις το περιβάλλον

Το Global Act Impact Award

Τα παιδιά ηλικίας 13 έως 15 ετών συναντήθηκαν για πρώτη φορά όταν συμμετείχαν στο Global Act Impact Award (GAIA) για το μοντέλο των Ηνωμένων Εθνών. Ο διαγωνισμός GAIA προκαλεί τα σχολεία να αναπτύξουν ένα έργο υπηρεσιών που ανταποκρίνεται σε έναν Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών και τον δείκτη του.

Μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες, οι έφηβοι σκέφτηκαν μια ιδέα, κέρδισαν τη δεύτερη θέση και ξεκίνησαν τη μη κερδοσκοπική τους οργάνωση. «Όλοι ήρθαν με τις ιδέες τους. Δεν υπήρχε μεροληψία και όλοι άκουγαν ο ένας τις ιδέες του άλλου. Κάθε άτομο είχε ένα ταλέντο», λέει ο Paridhi Gaur, ειδικός στα social media στο Project Upcycle. «Κερδίσαμε τη δεύτερη θέση και μετά σκεφτήκαμε, γιατί να μην συνεχίσουμε; Γιατί να μην δημιουργήσουμε αντίκτυπο σε αυτήν την κοινωνία;», προσθέτει η Ivana.

Τι ακριβώς κάνουν

Το Project Upcycle συλλέγει πεταμένα ρούχα από την κοινότητα, τα σχεδιάζει και τα ανακυκλώνει φτιάχνοντας τσάντες, μάσκες προσώπου και hair scrunchies. Συνεργάζονται με έναν τοπικό ράφτη για να μετατρέψουν τα σχέδιά τους σε προϊόντα. Στη συνέχεια, ο οργανισμός συνεργάζεται με το EcoSouk Qatar, μια φιλική προς το περιβάλλον διαδικτυακή αγορά, για να πουλήσουν τα εμπορεύματα.

«Η ιδέα ήταν ότι το παίρνουμε και το μετατρέπουμε σε κάτι που οι άνθρωποι θα ήθελαν, κάτι που οι άνθρωποι θα έβλεπαν και θα έλεγαν "Ουάου, έχει ιστορία συτό το προϊόν"», εξηγεί η Nandini Mathur, επικεφαλής σχεδιασμού και ανάπτυξη προϊόντων στο Project Upcycle.

Οι έφηβοι ορίζουν όλους τους ρόλους των μελών της ομάδας κατά τη σύσταση της εταιρείας, έτσι ώστε κάθε τμήμα να στελεχώνεται από τα οικονομικά μέχρι τον σχεδιασμό προϊόντων και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Ειλικρινά αισθάνομαι ότι αυτό άλλαξε εντελώς τη ζωή μου. Ήμουν τελείως χαμένος, απλά μελετούσα και έπαιζα. Το να είμαι μέλος του Project Upcycle ανέπτυξε τις επικοινωνιακές μου δεξιότητες. Ποτέ δεν μιλούσα. Ήμουν πάντα εσωστρεφής. Μου ανέθεσαν μια ευθύνη και αν είμαι υπεύθυνος για κάτι, πρέπει να το κάνω. Γι' αυτό αγαπώ την ομάδα μου», λέει η Prashansa Oruganti, επικεφαλής των social media στο Project Upcycle.

Γρήγορη μόδα και επιβάρυνση του πλανήτη

Η βιομηχανία της μόδας είναι ένα μεγαθήριο αξίας 2,8 τρισεκατομμυρίων ευρώ που περιλαμβάνει τα πάντα, από ρούχα και τσάντες μέχρι παπούτσια και αθλητικά είδη. Ωστόσο, ο μεγάλος παραγωγός χρήματος είναι η γρήγορη μόδα: η ταχεία παραγωγή ρούχων που πωλούνται σε χαμηλές τιμές. Η αγορά κατακλύζεται καθημερινά από χιλιάδες νέα σχέδια, καθιστώντας την μια κερδοφόρα βιομηχανία, αλλά όλα έχουν υψηλό περιβαλλοντικό κόστος.

Η βιομηχανία της μόδας είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος βιομηχανικός ρυπαίνων μετά τις αερομεταφορές και ευθύνεται για έως και το 10% της παγκόσμιας ρύπανσης, σύμφωνα με μια μελέτη του 2021 από το Πανεπιστήμιο Aalto στη Φινλανδία. Σύμφωνα με την έκθεση, η βιομηχανία παράγει πάνω από 92 εκατομμύρια τόνους απορριμμάτων ετησίως, μεγάλο μέρος των οποίων καταλήγει σε χωματερές ή καίγεται.

Αλλαγή νοοτροπίας

Οι έφηβοι επικεντρώνονται όχι μόνο στην παραγωγή φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων αλλά και στην αλλαγή των συνηθειών των ανθρώπων προς τη βιομηχανία της μόδας σε όλο το Κατάρ.

«Είναι πολύ δύσκολο να αλλάξουμε τις σκέψεις ή τη νοοτροπία των ανθρώπων αλλά σε αυτό σοτχεύουμε. Είναι πολύ μακρύς ο δρόμος για να το καταφέρουμε αυτό. Είναι πολύ δύσκολο, αλλά είμαστε αισιόδοξοι ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε», δηλώνει η Ivana.

«Επομένως, αν κάνουμε όλοι το καθήκον μας και αν κάνουμε όλοι το καλύτερο δυνατό, δεν χρειάζεται να είναι κάτι τεράστιο. Μπορεί ακόμη και να είναι σαν τα πιο μικρά πράγματα, τα πιο απλά καθημερινά πράγματα. Αν αυτό το επιπλέον βήμα έχει γίνει, αυτό το επιπλέον βήμα θα μπορούσε να αποτελέσει ένα καλύτερο μέλλον για όλους μας», προσθέτει ο Nandani.

Τι είναι το upcycling και γιατί ωφελεί το περιβάλλον

Για να γνωρίζεις κι εσύ, το upcycling είναι πιο σημαντικό από την ανακύκλωση και αρχίζει τελευταία να γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής όρος.

Upcycling σημαίνει δημιουργική επαναχρησιμοποίηση και είναι μια ειδική διαδικασία ανώτερη της ανακύκλωσης, που στόχο έχει όχι μόνο την επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων, αλλά την επεξεργασία άχρηστων προϊόντων σε νέα, υψηλότερης ποιότητας, προϊόντα.

Το upcycling ξεχωρίζει σαν διαδικασία για την αειφόρο καινοτομία του, καθώς χρησιμοποιεί τα υλικά στην αρχική τους μορφή κι εξοικονομεί πόρους και χρήματα αυξάνοντας έτσι την ποιότητα του προϊόντος. Στόχος του είναι να αποφευχθεί η σπατάλη δυνητικά χρήσιμων υλικών με τη χρήση των υφιστάμενων. Αυτό μειώνει την κατανάλωση των νέων πρώτων υλών κατά τη δημιουργία νέων προϊόντων και αυτή η μείωση μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της χρήσης ενέργειας, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της ρύπανσης των υδάτων, ακόμη και αερίων του θερμοκηπίου των εκπομπών.

Τα οφέλη του upcycling

Το πιο προφανές όφελος του upcycling είναι ότι λιγότερα υλικά καταλήγουν στους χώρους υγειονομικής ταφής. Γιατί αυτό είναι ωφέλιμο προς το περιβάλλον; Διότι η πιο κρίσιμη ανησυχία όσον αφορά τους χώρους υγειονομικής ταφής είναι η εκπομπή μεθανίου, ενός από τα πιο ισχυρά αέρια του θερμοκηπίου. Για να καταλάβεις, το μεθάνιο απορροφά περισσότερη από τη θερμότητα του ήλιου από ό,τι το διοξείδιο του άνθρακα, καθιστώντας το κύριο παράγοντα που συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή. Συνεπώς, όσο λιγότερα υλικά καταλήγουν σε χωματερές τόσο πιο «υγιής» θα είναι ο πλανήτης μας.

Τα οφέλη του upcycling, βέβαια, δεν τελειώνουν εδώ. Άλλο ένα μεγάλο πλεονέκτημά του είναι η χρήση λιγότερων φυσικών πόρων. Χρησιμοποιώντας αυτά που ήδη έχουμε, δηλαδή, δεν χρειάζεται να αφαιρέσουμε περισσότερες πρώτες ύλες από το περιβάλλον μας παρά μόνο όσες είναι πραγματικά απαραίτητες.