Αληθινή ιστορία: Ένα 3χρονο αγοράκι που θηλάζει και οι δύο αντίθετες γνώμες των ειδικών

Η Μαρία κρατάει στην αγκαλιά της τον γιο της που θηλάζει. Μόνο που ο γιος της δεν είναι μωρό, είναι ένα αγόρι τριών ετών. Κι όταν θέλει να θηλάσει δεν κλαίει σαν ανήμπορο βρέφος αλλά τρέχει στη μαμά του, την τραβάει από την μπλούζα και το απαιτεί- λέγοντας το παρασύνθημα: «βυζί».

Ο Νικόλας μιλάει καθαρά και δεν φοράει πια πάνα. Είναι ένα νήπιο που πηγαίνει στον παιδικό σταθμό και βάζει τα παπούτσια του μόνο του- πριν λίγο έφαγε το αγαπημένο του φαγητό -μακαρόνια με κιμά- και μου έκανε επίδειξη με τα αυτοκινητάκια. Τώρα ετοιμάζεται να κοιμηθεί, ρουφώντας το στήθος της μαμάς του. «Ως πότε;» ρωτάω την ίδια. Χαμογελάει. «Ελπίζω σύντομα. Δεν είναι στο χέρι μου!». Μέχρι σήμερα, κανένας διεθνής αρμόδιος οργανισμός, δεν δίνει συγκεκριμένη σύσταση σε ό,τι αφορά το πότε ένα παιδί θα πρέπει να απογαλακτιστεί.

Η Μαρία αναρωτιέται αν ο μικρός «τα καταφέρει» μέσα στους επόμενους δύο μήνες ή αν η ίδια θα βρεθεί να θηλάζει tandem, (δηλαδή δύο παιδιά ταυτόχρονα), όταν τον Μάρτιο, ο Νικόλας γίνει ο big brother της οικογένειας. Ωστόσο η Μαρία Τσερπέ, δεν φαίνεται ιδιαίτερα προβληματισμένη. Είναι μια χαρούμενη, έγκυος μητέρα που μόλις έβαλε τον υγειή, αφράτο γιο της για ύπνο. Μαγική εικόνα, η οποία υπερνικά τις φροϋδικές θεωρίες περί Οιδιποδείου. Άλλωστε επίσημα στοιχεία που να δείχνουν ότι προκαλούνται ψυχολογικές ή αναπτυξιακές βλάβες στο παιδί που θηλάζει κατά το τρίτο έτος της ζωής του, ή και περισσότερο, δεν υπάρχουν.

«Δεν είμαι ιδιαίτερα συναισθηματική» μου εκμυστηρεύεται. «Ούτε ήμουν ποτέ κολλημένη. Έχω συναντήσει γυναίκες πολύ πορωμένες με τον θηλασμό και το όλο θέμα». «Υπάρχουν κάποιες ακτιβίστριες που το προωθούν για να προσελκύσουν κόσμο, αυτό που μοιάζει με πολιτική, δεν ανήκω σε αυτή την κατηγορία" συνεχίζει. «Ούτε είμαι και στο άλλο άκρο. Μια άλλη γυναίκα ίσως να σου πει, δε μιλάω δημοσίως γιατί δεν αντέχω την κατακραυγή του κόσμου, ότι έχω ένα τρίχρονο και το θηλάζω. Εγώ είμαι κάπου στη μέση. Από τη μία θέλω να απογαλακτιστεί, από την άλλη καταλαβαίνω γιατί δε γίνεται» λέει.

Η ίδια περίμενε ότι όταν θα έμπαινε στον πέμπτο μήνα της εγκυμοσύνης της, ο μικρός θα σταματούσε, επειδή τότε αλλάζει η σύσταση του γάλακτος. «Γίνεται ξινό» λέει. Και βάζει τα γέλια: «Μπα! Που να σταματήσει αυτός! Εκεί δυναμικά!». Σε μια υποθετική πορεία όπου τα νήπια όλου του κόσμου θα διαδήλωναν υπέρ του μητρικού θηλασμού, φαντάζομαι τον μικρό Νικόλα να κρατάει το κεντρικό πλακάτ: «Δικαίωμα στο στήθος της μαμάς!».

Ενάμιση χρόνο πριν, χοροπηδούσε στο σαλόνι φωνάζοντας ρυθμικά «βυζί, βυζί» ακούγοντας το κλειδί να μπαίνει στην πόρτα ενώ η Μαρία έμπαινε στο σπίτι καθυστερημένη από την δουλειά της. «Παλιά χάλαγε τον κόσμο για να θηλάσει» αναφέρει η μαμά του. «Τώρα μεγάλωσε και μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί του. Να του πεις, όχι τώρα, σε λίγο και να το καταλάβει.».

Φλας μπακ, «στην περιβόητη βραδιά που βγαίνεις από το μαιευτήριο και σου λένε ότι αν ξυπνάει κάθε τρεις ώρες θα πρέπει να του δίνεις ξένο γάλα, γιατί σημαίνει ότι δεν χορταίνει από το δικό σου». Η Μαρία, νέα μητέρα τότε, έπαθε πανικό. «Αυτός ξύπναγε κάθε μισή ώρα!» περιγράφει η ίδια καθώς θυμάται τα πρώτα βράδια με τον γιο της, τότε που «προσπάθησα να του δώσω άλλο γάλα, αλλά δεν έπιανε το μπιμπερό. Αν το είχε πιάσει, εκείνο το πρώτο βράδυ, θα ήταν όλα διαφορετικά. Θα θεωρούσα ότι αυτό είναι το φυσιολογικό. Ότι εγώ δεν έχω γάλα και γιαυτό το παιδί κλαίει. Έτσι, θεωρώ ότι είναι δική του επιλογή όλο αυτό που έχει γίνει.». Η Μαρία, δεν θήλασε ποτέ. "Τότε έδιναν χάπια για να κοπεί το γάλα στις λεχώνες" λέει.

Όπως ισχυρίζεται «με τον θηλασμό ανακτάς πολύ γρήγορα τον σύνδεσμο με το παιδί, ειδικά όταν λείπεις πολλές ώρες από κοντά του. Από τα πρώτα δευτερόλεπτα νιώθεις ότι ξαναενώνεσαι.». Η ίδια έχει βάλει στο μικροσκόπιο τη συμπεριφορά του μικρού. «Έχει αλλάξει πολύ από πέρσι. Δεν βλέπω σχέση εξάρτησης από μένα την οποία να μπορώ να αποδώσω στον θηλασμό. Να πω δηλαδή ότι φταίει ο θηλασμός που δεν πηγαίνει στον δάσκαλο κολύμβησης και προτιμά να μείνει μαζί μου εκείνη τη στιγμή, στο κολυμβητήριο. Έτσι είναι ο χαρακτήρας του, ή μπορεί να είναι της ηλικίας.»

Ο παιδίατρός της οικογένειας, είναι θετικός. «Συνέχισε όσο θέλει το παιδί» της λέει. «Δεν μπορείς να κάνεις απότομη διακοπή» τονίζει η Μαρία. «Ο μόνος τρόπος είναι να δώσεις μάχη ή να εξαφανιστείς. Αλλιώς τί να του πεις; Δε σου δίνω; Για ποιον λόγο;».

Ο θηλασμός, είναι για τον Νικόλα, το μόνο μέσω πρόσληψης γάλακτος. «Κανένα άλλο γάλα δεν πίνει, έχω δοκιμάσει διάφορα τρικ» λέει η Μαρία. «Την πρώτη φορά που του έβαλα σοκολάτα και ρούφηξε με το καλαμάκι, το έφτυσε και λέει "μπλιαχ γάλα". Το γάλα το ξεχωρίζει. Αλλο γάλα και άλλο αυτό...».

Αν το δεύτερο μωρό της παραμείνει δεμένο με το στήθος της όσο ο πρώτος γιος της, υπάρχει το ενδεχόμενο η ίδια να κλείσει μια 6ετία θηλασμού. «Χάνεις ένα κομμάτι της σεξουαλικότητάς σου;» την ρωτάω. «Εντάξει δε νιώθεις οικεία στο να βάλεις στο σεξουαλικό παιχνίδι και στο στήθος» απαντάει. Ο Δήμος, ο σύζυγός της, είναι ενημερωμένος γύρω από το ζήτημα του θηλασμού, στηρίζει τη Μαρία και δικαιολογεί τον μικρό.

«Το έχουν ακούσει πολλοί και έχουν φρικάρει, άλλος μου έχει πει δίνεις τις ορμόνες σου στο παιδί σου, οι περισσότεροι το θεωρούν περίεργο. Μου έχει τύχει ενδοκρινολόγος να πει ότι ο θηλασμός μου δημιουργεί πρόβλημα- το οποίο δεν ισχύει, γιατί άλλοι γιατροί το έχουν αναιρέσει. Όταν σου λένε κάτι κλονίζεσαι. Απλώς είσαι προετοιμασμένος επειδή όλοι το βλέπουν αρνητικά. Και οι ψυχίατροι! Άντε λένε, μέχρι τα 2,5 γιατί μετά ξεκινάει το Οιδιπόδειο. Μέχρι τώρα δεν έχω δει συμπτώματα".

Φεύγοντας από το σπίτι, ξέρω ότι η Μαρία, όπως και κάθε μητέρα ξέρει τί είναι καλύτερο για το παιδί της. Αυτή έχει την απάντηση στο ερώτημα.

Χάρης Καραμπετσος,

Ψυχίατρος παίδων & εφήβων, διδάκτωρ Ιατρικής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου

«Ψυχολογικά, ο θηλασμός δεν βοηθάει μετά τον πρώτο χρόνο»

Ο θηλασμός εισάγει το παιδί στη ζωή και διεγείρει τις αισθήσεις του. Το παιδί, περιμένει να ικανοποιήσει αυτή τη διέγερση μέσα από το σώμα του άλλου, δηλαδή της μητέρας. Πιο βαθιά από την ποιότητα του γάλακτος, είναι η εισαγωγή σε μια ενήλικη σεξουαλικότητα, μέσω του θηλασμού. Το παιδί και η μητέρα είναι μονάδα τους πρώτους μήνες, οταν είναι ενωμένοι σώμα με σώμα. Μετά τον πρώτο χρόνο άμεσης εξάρτησης, η σχέση αυτή διευρύνεται. Το παιδί πρέπει να αποκολληθεί από την άμεση σχέση με τη μητέρα και να πάει προς τον δεύτερο πόλο της αγάπης, τον πατέρα. Ο μπαμπάς πρέπει να είναι εκεί για να το πάρει και η μαμά να το αποκολλήσει για να το προσφέρει. Βαίνει λοιπόν προς τον αποχωρισμό της εξατομίκευσης.

Από τον 1.5 χρόνο, όταν το παιδί κατακρατά ή δίνει τα κόπρανά του, ή τα τσίσα, είναι έτοιμο για τον αποχωρισμό. Ιδίως για το αγόρι, στην ηλικία των 2,5 ετών, οι σύγχρονοι μπαμπάδες πρέπει να κάνουν ακολουθούν τη ρήση του Αριστοτέλη: "Οι άντρες γεννούν τους άντρες". Η ταυτότητα φύλλου φίνεται τα πρώτα χρόνια της ζωής, όχι στον στρατό. Ψυχολογικά, ο θηλασμός δεν βοηθάει μετά τον πρώτο χρόνο. Το σημαντικό δεν είναι να μόνο ζήσει το παιδί αλλά να έχει και μια φυσιολογική εξέλιξη προς την ανεξαρτητοποίησή του.

Γεώργιος Λιόσης

Παιδίατρος-νεογνολόγος, αναπληρωτής διευθυντής στο Μαιευτήριο Έλενα

«Δεν υπάρχει ομοφωνία για το πότε θα πρέπει να διακόπτεται ο θηλασμός»

Τα τελευταία χρόνια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυριαρχεί το ερώτημα μέχρι πότε θα πρέπει να θηλάζει η μητέρα . Το ερώτημα είναι πανάρχαιο, αλλά ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει σαφής απάντηση . Τα περισσότερα ιστορικά δεδομένα από την αρχαία Ελλάδα την εβραϊκή και την Ισλαμική κουλτούρα καθώς και δεδομένα από τον Αριστοτέλη συστήνουν θηλασμό της μητέρας μέχρι τα 2-3 χρόνια ενώ παλιότερες αναφορές από την αρχαία Αίγυπτο και την Βαβυλώνα ακόμα και ανθρωπολογικές μελέτες στα οστά προϊστορικών ανθρώπων από την Αμερική την Ασία και την Ευρώπη έδειξαν ότι ο χρόνος θηλασμού διέφερε σημαντικά από περιοχή σε περιοχή. Σε κάθε όμως περίπτωση ήταν μεγαλύτερος από τα 2 χρόνια και σε ορισμένες αναφορές έφτανε τα 5, ακόμη και τα 9 χρόνια.. Σήμερα δεν υπάρχει ομοφωνία για το πότε θα πρέπει να διακόπτεται ο θηλασμός. Οι περισσότεροι όμως από τους ειδικούς συμφωνούν με τις οδηγίες της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (W.H.O) που συστήνει θηλασμό μέχρι τα 2 έτη ή και περισσότερο