Σωματική άσκηση: Ευεργετική για τον εγκέφαλο μέχρι και την επόμενη μέρα

Το γεγονός ότι μια έντονη προπόνηση μπορεί να προκαλέσει μυϊκούς πόνους την επόμενη μέρα είναι κάτι που πολλοί έχουν βιώσει. Ωστόσο, μια νέα έρευνα από το University College του Λονδίνου αποκάλυψε ότι τα οφέλη της ίδιας προπόνησης για τον εγκέφαλο παραμένουν αισθητά μέχρι και την επόμενη μέρα.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, που δημοσιεύτηκαν στο International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, η νοητική ώθηση που προσφέρει η άσκηση παραμένει ενεργή για έως και 24 ώρες μετά. Επιπλέον, κάθε επιπλέον 30 λεπτά σωματικής δραστηριότητας, από μέτρια έως έντονη, την προηγούμενη ημέρα, συνδέεται με αύξηση 2-5% στις επιδόσεις επεισοδιακής και εργασιακής μνήμης την επόμενη μέρα.

Σχέση σωματικής δραστηριότητας και εγκεφάλου

«Τα ευρήματα αυτής της μελέτης επιβεβαιώνουν την ισχυρή σύνδεση μεταξύ φυσικής άσκησης και εγκεφαλικής υγείας», σχολιάζει ο Matteo Pardini, ερευνητής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Γένοβας και κλινικός ιατρός στο Policlinico San Martino της Γένοβας. «Η μέτρια σωματική δραστηριότητα συμβάλλει στη διατήρηση της μνήμης έναντι της φθοράς του χρόνου και γενικότερα ενισχύει τις γνωστικές λειτουργίες», προσθέτει.

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι θετικές επιδράσεις μπορούν να προκύψουν ακόμη και από απλές καθημερινές δραστηριότητες, όπως το ανέβασμα σκάλας ή η μετακίνηση με ποδήλατο. «Η μέτρια ή έντονη δραστηριότητα», εξηγεί η Mikaela Bloomberg, επικεφαλής της μελέτης προσθέτοντας πως, «είναι οποιαδήποτε δραστηριότητα αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό, όπως το γρήγορο περπάτημα, ο χορός ή η ανάβαση σκάλας. Δεν χρειάζεται να είναι απαραίτητα μια δομημένη προπόνηση».

Η μελέτη

Η έρευνα περιέλαβε 76 συμμετέχοντες ηλικίας 50-83 ετών, οι οποίοι φόρεσαν συσκευές παρακολούθησης δραστηριότητας για οκτώ ημέρες και υποβλήθηκαν καθημερινά σε γνωστικά τεστ. Οι ερευνητές ανέλυσαν τον χρόνο που οι συμμετέχοντες περνούσαν καθιστοί, κάνοντας ελαφριά φυσική δραστηριότητα και μέτρια ή έντονη άσκηση. Επιπλέον, εξέτασαν τη διάρκεια και την ποιότητα του ύπνου, εστιάζοντας ειδικά στις φάσεις του ελαφρού ύπνου (REM) και του βαθύ ύπνου (αργών κυμάτων).

Λαμβάνοντας υπόψη τους μέσους όρους φυσικής δραστηριότητας και ύπνου, κατέληξαν ότι η μεγαλύτερη μέτρια ή έντονη δραστηριότητα σχετίζεται με καλύτερες επιδόσεις επεισοδιακής και εργασιακής μνήμης την επόμενη μέρα. Παρόμοια οφέλη παρατηρήθηκαν σε άτομα που περνούσαν λιγότερο χρόνο καθιστά και κοιμόντουσαν τουλάχιστον έξι ώρες.

Πλαστικότητα του εγκεφάλου

«Η έρευνα εντάσσεται σε ένα ευρύτερο επιστημονικό πεδίο, το οποίο υποστηρίζει ότι η εγκεφαλική διέγερση, μέσω γνωστικών ή κινητικών δραστηριοτήτων, συμβάλλει στη διατήρηση της ακεραιότητας του εγκεφάλου», εξηγεί ο Pardini. «Η σωματική δραστηριότητα, επομένως, δεν ωφελεί μόνο το σώμα αλλά και τις λειτουργίες του εγκεφάλου», προσθέτει.

Υπάρχουν αρκετές θεωρίες σχετικά με το μηχανισμό που συνδέει τη φυσική δραστηριότητα με τις εγκεφαλικές επιδόσεις. «Δεν ευθύνεται μόνο η μείωση των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου, αλλά και η άμεση διέγερση της πλαστικότητας του εγκεφαλικού φλοιού – της ικανότητας του εγκεφάλου να δημιουργεί νέες συνδέσεις», υπογραμμίζει ο Pardini. Στο άμεσο χρονικό διάστημα, η άσκηση αυξάνει τη ροή αίματος στον εγκέφαλο και διεγείρει την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών, όπως η νοραδρεναλίνη και η ντοπαμίνη, οι οποίοι ενισχύουν τις γνωστικές λειτουργίες. Αυτές οι νευροχημικές αλλαγές φαίνεται να διαρκούν αρκετές ώρες μετά την άσκηση.

Ο ρόλος του ύπνου

Η μελέτη ανέδειξε επίσης τη σημασία του ύπνου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι περισσότερος και καλύτερος ύπνος σχετίζεται με βελτιώσεις στην επεισοδιακή και εργασιακή μνήμη, καθώς και στην ψυχοκινητική ταχύτητα – την ικανότητα κάποιου να αντιλαμβάνεται και να αντιδρά στο περιβάλλον.

Ειδικότερα, οι συμμετέχοντες που είχαν βαθύτερο και αναζωογονητικό ύπνο εμφάνισαν καλύτερες επιδόσεις επεισοδιακής μνήμης. Αντίθετα, οι περισσότερες ώρες καθιστικής ζωής συνδέθηκαν με χειρότερες επιδόσεις στην εργασιακή μνήμη την επόμενη μέρα.

«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι τα οφέλη της φυσικής δραστηριότητας στη μνήμη βραχυπρόθεσμα μπορεί να διαρκούν περισσότερο από ό,τι πιστεύαμε – ίσως μέχρι και την επόμενη μέρα, όχι μόνο για λίγες ώρες μετά την άσκηση», αναφέρει η Bloomberg. Παράλληλα, επισημαίνει τη σημασία του βαθύ ύπνου στην ενίσχυση αυτής της μνήμης.

Παρ’ όλα αυτά, οι ερευνητές προτρέπουν για προσοχή. «Πρόκειται για μια μικρής κλίμακας μελέτη και απαιτείται να επαναληφθεί με μεγαλύτερο δείγμα για να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα», καταλήγει η Bloomberg.