Έφυγε η Χρύσα Βαρδέα, η πιο διάσημη Ελληνίδα γλύπτρια!

Η Χρύσα Βαρδέα- Μαυρομιχάλη γεννήθηκε στην περιοχή Ζωγράφου, στην Αθήνα το 1933. Καταγόταν από την Μάνη και την οικογένεια του αγωνιστή του '21 Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Ο πατέρας της είχε πεθάνει πριν γεννηθεί η ίδια. Μεγάλωσε σε ένα σπίτι με την μάνα και τις δυο αδελφές της. Το 1953 φεύγει για το Παρίσι να σπουδάσει στην ακαδημία τεχνών Γκραντ Σωμιέρ. Ένα χρόνο αργότερα θα βρεθεί στην Αμερική. Θα συνεχίσει τις σπουδές της στην σχολή καλών τεχνών, στην Καλιφόρνια για να καταλήξει το 1957 στο κέντρο του κόσμου, την Νέα Υόρκη. Εκεί θα ζήσει και θα δημιουργήσει τον δικό της μύθο.
Την ίδια χρονιά θα παρουσιάσει και την πρώτη δουλειά της που είναι τα κυκλαδικά της βιβλία τα οποία θα χαρακτηριστούν προάγγελος του μινιμαλισμού. Θα θεωρηθεί πρωτοποριακή την στιγμή που οι υπόλοιποι θα μιμούνταν τον Πόλοκ και τον Ντε Κούνικ. Θα συναναστραφεί τον Γουορχολ , τον Πόλοκ και άλλες σημαντικές προσωπικότητες της τέχνης που εκείνη την εποχή υπήρχαν στην Νέα Υόρκη, αλλά δεν θα τους κάνει φίλους της. Την πρώτη της ατομική έκθεση θα κάνει το 1962 στην γκαλερί Μπετυ Πάρσονς και στο μουσείο Γκούγκενχάιμ της Νέας Υόρκης.
Τα μεγαλύτερα αμερικανικά περιοδικά, το Τάιμ και το Λάιφ θα κάνουν το πορτραίτο της. Οι αμερικανοί μάλιστα θα διεκδικήσουν την εθνικότητα της. Το 1962 θα εντυπωσιαστεί από τις επιγραφές της Τάιμς Σκουέαρ και θα πραγματοποιήσει το πρώτο της γλυπτό από νέον. Η ίδια θα πει: ''Τα γράμματα με νέον ήταν τεραστίων διαστάσεων...5 με 10 μέτρα το κάθε γράμμα. Η εντύπωση που μου έδιναν ήταν μια τρομακτική λευκότητα, καθαρότητα. Η Νέα Υόρκη έχει για μένα μια τρομακτική αόρατη ενέργεια''.
Το έργο της '' Οι πύλες της Τάιμς Σκουέαρ'', σύνθεση από ατσάλι, πλέξι γλας και νέον θα γίνει ένα από τα πιο σημαντικά αμερικανικά γλυπτά. Το 1967 θα σχεδιάσει την ''Κλυταιμνήστρα'', το γλυπτό που σήμερα βρίσκεται έξω από το μέγαρο μουσικής.
Θα περάσει την ζωή της μεταξύ του Νεουορκέζικου σπιτιού της – εργαστηριού και του εξοχικού της στο Παλμ Μπιτς. Θα ζήσει μια μοναχική ζωή από επιλογή. Θα δουλεύει κάθε μέρα από τις 12 το μεσημέρι ως τις 4 το πρωί. Ήταν κλεισμένη στο εργαστήριο της τρώγοντας μπιζέλια και ακούγοντας Μπαχ. Για την μοναχική ζωή της θα πει: ''Με τον δικό μου τρόπο ζωής κανείς δεν θα μπορούσε να ζήσει μαζί μου. Ποτέ δεν μου έλειψε η συντροφιά''.
Θα γίνει γνωστή και για το glamour γούστο της στα ρούχα μιας και προτιμά Αρμάνι και Βαλεντίνο.
Θα κάνει εκθέσεις στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, όπως το ΜΟΜΑ στην Νέα Υόρκη. Το έργο της Μοτ Στρίτ επηρεασμένο από την Τσάινα Τάουν βρίσκεται στον σταθμό μετρό ευαγγελισμός στη Αθήνα.
Το 1992 ήρθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, μετά την πρώτη της αναχώρηση στις πρωτεύουσες του κόσμου, σαν τουρίστρια. Θα δηλώσει: '' Έχω αδέλφια στην Ελλάδα, αλλά λείπω στο εξωτερικό 40 χρόνια. Τα 2/3 της ζωής μου τα πέρασα στην Αμερική. Συμπαθώ τους συγγενείς μου, αλλά δεν έχω στενές σχέσεις μαζί τους''.
Στην πατρίδα που γεννήθηκε, θα φύγει για πάντα στις 23 Δεκεμβρίου, αφήνοντας πίσω της σπουδαία έργα που βρίσκονται σε μεγάλες ιδιωτικές συλλογές και στα μουσεία όλου του κόσμου.

01

09