Μαίρη Κοτρώτσου: «Το νoιάξιμο, ο πόνος, η αγωνία για τη Μυρτώ είναι κάτι που πάντα θα υπάρχει»

Στις 23 Ιουλίου του 2012 η ζωή της Μυρτούς Παπαδομιχελάκη και της μητέρας της, Μαίρης Κοτρώτσου, θα αλλάξει για πάντα. Η έφηβη, τότε, κοπέλα βρίσκεται αναίσθητη, σεξουαλικά κακοποιημένη και με βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις σε παραλία της Πάρου, θύμα ενός βίαιου εγκλήματος που συγκλόνισε όλη τη χώρα. Η Μυρτώ μένει μήνες σε κώμα και όταν «ξυπνάει» αρχίζει ένας καθημερινός αγώνας για εκείνη και τη μητέρα της, ένας αγώνας για τα πιο σημαντικά μέχρι τα πιο μικρά, καθημερινά πράγματα. Η Μαίρη πάντα δίπλα της, στο πλευρό της, να διεκδικεί για εκείνη, να αγωνίζεται για εκείνη και σήμερα, με αφορμή τη Γιορτή της Μητέρας, να μιλάει για εκείνην. «Με ρωτάτε για τον συμβολισμό της σημερινής μέρας, για την αξία της μητρότητας… Το νοιάξιμο, ο πόνος, η στεναχώρια: όταν κάτι συμβαίνει είναι πάντα εκεί, αυτό σημαίνει ‘μητέρα’. Θα πει κάποιος ότι υπάρχουν και μανάδες που φέρθηκαν άσχημα στα παιδιά τους. Αυτές είναι η εξαίρεση. Κάθε κανόνας έχει εξαίρεση. Για μένα η πλειοψηφία είναι αυτή που δίνει τη ζωή της, την άνευ όρων αγάπη της για το παιδί της.» Τι άλλο μπορεί να πει και να γράψει κανείς για την 12^η Μαΐου;

Είχατε καταθέσει αίτημα σύμφωνα με το οποίο ζητούσατε αποζημίωση από το Ελληνικό Δημόσιο για την ηθική βλάβη που έχει υποστεί η Μυρτώ, αλλά και μηνιαία πρόσοδο, που να καλύπτει τις ανάγκες της. Αίτημα που το 2022 έγινε δεκτό από το ΣτΕ. Πώς νιώσατε γι’ αυτό τόσο σε υλικό όσο και σε ηθικό επίπεδο;

Θα ξεκινήσω από το ηθικό γιατί είναι κάτι πολύ σημαντικό για εμένα. Με αυτόν τον τρόπο αναγνωρίζεται ο αγώνας μου. Σε ό,τι αφορά το υλικό δεν μπορώ να πω ότι καλύπτονται οι ανάγκες της. Άλλη ήταν η «δύναμη» των χρημάτων το 2017 που υπέβαλα το αίτημα και η οικονομική κατάσταση όλων των Ελλήνων. Το δικαστήριο δικάζει σύμφωνα με αυτό το ποσό, λοιπόν, το αρχικό, το οποίο φορολογείται κανονικά. Οι ανάγκες ενός νέου ανθρώπου είναι πολύ διαφορετικές από έναν ηλικιωμένο. Και δεν μιλάμε μόνο για τις ιατρικές και τις ανάγκες διαβίωσης. Μιλάμε για όλα εκείνα που μπορούν να κάνουν λίγο πιο υποφερτή την καθημερινότητά της. Σκεφτείτε πως ο νόμος δεν δικαιολογεί καν βοηθό αναπηρίας σε νέους ανθρώπους, σε αντίθεση με τους γηραιότερους. Υπάρχει ανισότητα σε αυτό. Γιατί να διαχωρίζουμε τα άτομα και τις ανάγκες τους με βάση την ηλικία τους;

Η πιθανότητα να αποφυλακιστεί ο βιαστής της Μυρτούς -οποίος έχει καταδικαστεί το 2012 από το Μικτό Εφετείο Αιγαίου σε ισόβια, επιπλέον κάθειρξη 24 ετών και φυλάκιση 11 μηνών για ληστεία με ιδιαίτερη σκληρότητα, απόπειρα ανθρωποκτονίας και βιασμό- σε τι σκέψεις σας βάζει;

Με τρομάζει αυτή η ιδέα. Για ποιο λόγο να αποφυλακιστεί ένας κακoποιητής; Eπειδή ξεχάστηκε η υπόθεση της Μυρτούς; O κόσμος που μπορεί να με δει στον δρόμο και να μου μιλήσει τη θυμάται, η πολιτεία την ξέχασε. Η Μυρτώ είναι μία από τις ελάχιστες αντίστοιχες περιπτώσεις που επέζησε. Οι περισσότερος κακοποιημένες γυναίκες δεν τα καταφέρνουν.

Νομοθετική «Ενσυναίσθηση»

Το 2024 μετράει μόνο 4 μήνες και ήδη έχουν γίνει 5 δολοφονίες γυναικών στη χώρα μας. Από το 2012 όταν και δέχτηκε αυτή τη δολοφονική επίθεση το παιδί σας, τι πιστεύετε ότι έχει αλλάξει σε ό,τι αφορά την πολιτεία και τη μέριμνά της απέναντί μας;

Νομίζω ότι τότε άνοιξε ο ασκός του Αιόλου, αυτό νιώθω. Στα χαρτιά και στα λόγια λένε ότι άλλαξαν πράγματα, στην πράξη δεν άλλαξε απολύτως τίποτα. Δείτε την πρόσφατη δολοφονίας της κοπέλας έξω από το αστυνομικό τμήμα… οι ποινές έπρεπε να είναι ήδη βαρύτερες. Εγώ πιστεύω πως αυτό είναι ένας αποτρεπτικός παράγοντας. Πάντα θα υπάρχουν τέρατα, φυσικά. Ίσως κάποια από αυτά φοβούνται λίγο περισσότερο αν ξέρουν πως έχουν να αντιμετωπίσουν μία βαρύτερη ποινή. Λένε ότι «όλοι αξίζουν μία δεύτερη ευκαιρία». Ποιο όμως το λένε αυτό; Aυτοί είναι στη θέση τη δική μου; Το παιδί τους έχει πάθει ότι το δικό μου; Έχουμε χορτάσει με «παρατηρητές». Ας μπουν οι νομοθέτες στη θέση μας και μετά ας πάρουν τις σωστές αποφάσεις. Δεν εύχομαι σε κανέναν να νιώσει ούτε το ένα χιλιοστό του δικού μου πόνου θέλω όμως να υπάρχει ενσυναίσθηση από την πολιτεία. Αυτό ζητάω μόνο.

Πολλοί προσπάθησαν να συνδέσουν την επίθεση με την εθνικότητα του δράστη. Για εσάς υπάρχει σύνδεση;

Υπάρχει αλλά όχι γενική, ειδική. Δεν μπορώ να καταδικάσω όλους τους ανθρώπους που έρχονται εδώ γιατί αναζητούν ένα καλύτερο αύριο. Δεν μπορώ να πω ότι όλοι τους είναι εν δυνάμει κακοποιητές. Θα πρέπει όμως όσοι έρχονται εδώ να είναι καταγεγραμμένοι. Να ξέρουν ότι θα λογοδοτήσουν απέναντι στον νόμο ό,τι και αν κάνουν. Αυτός που κακοποίησε τη Μυρτώ είχε βγάλει εισιτήριο να γυρίσει στη χώρα του. Ήταν θέμα συγκυριών που δεν τα κατάφερε να φύγει. Αυτός που πήγε και χτύπησε ένα κοριτσάκι στην Κέρκυρα είναι αυτός που σκότωσε την κόρη ενός Ευρωβουλευτή στη Γερμανία η οποία δούλευε σαν εθελόντρια σε μία δομή. Τι θέλω να πω με αυτό; Οι άνθρωποι που ξέρουν ότι πολύ εύκολα μπορούν να εξαφανίσουν τα ίχνη τους δυστυχώς είναι πιο επικίνδυνοι.

Πώς είναι η καθημερινότητά σας με τη Μυρτώ, είναι πλέον μία 27άχρονη γυναίκα, δεν είναι ένα έφηβο κορίτσι.

Δύσκολη, όσο ήταν και στην αρχή αυτής της περιπέτειας, τίποτα δεν έχει αλλάξει. Μπορώ να σας πω ότι κάποιες φορές, παρόλο που έπρεπε να έχει λίγο αμβλυνθεί το θέμα, έρχονται κάποια νέα προβλήματα υγείας και μας «ρίχνουν» ακόμα περισσότερο. Και φυσικά αυτό με απασχολεί, φυσικά με τρελαίνει, γιατί σε αυτούς τους ανθρώπους σαν τη Μυρτώ μπορεί να κάνεις έναν αγώνα, να ανέβεις ένα σκαλοπάτι, δύο, τρία, και ξαφνικά να βρεθείς πάλι πίσω στο πρώτο. Ο εγκέφαλος είναι ένα όργανο του ανθρώπινου σώματος που η ιατρική, όσο κι αν έχει εξελιχθεί, δεν μπορεί να κατανοήσει και να ελέγξει πλήρως. Ναι μεν, η επιστήμη προχώρησε και κρατάει ζωντανούς κάποιους ανθρώπους που στο παρελθόν θα είχαν πεθάνει και τους κρατάει στη ζωή γιατί έχουν εξελιχθεί τα φάρμακα και τα αντιβιοτικά, αλλά η ίδια η επιστήμη δεν μπορεί να βοηθήσει στην ίαση του εγκεφάλου όταν αυτός έχει εν μέρει καταστραφεί.

Καθημερινός Αγώνας

Υπάρχουν θεραπείες στο εξωτερικό που ενδεχομένως θα μπορούσαν να βελτιώσουν την κατάστασή της, αλλά εσείς δεν μπορείτε να τις εξετάσετε οικονομικά;

Ναι, προφανώς. Υπάρχει μία πειραματική θεραπεία στη Φιλαδέλφεια των Ηνωμένων Πολιτειών, στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, αλλά το να συμπεριληφθεί κάποιος σε μια πειραματική θεραπεία είναι πολύ δύσκολο όταν είναι κάτοικος και υπήκοος άλλης χώρας. Αν ήταν Αμερικανίδα υπήκοος, θα μπορούσα να πω ότι θα είχε περισσότερες πιθανότητες. Τώρα, δυστυχώς, όπου και αν το είπα, κουνούσαν το κεφάλι, εννοείται καμία βοήθεια από το κράτος. Σκέφτηκα να απευθυνθώ ακόμα και στον Αμερικανό πρέσβη που έτυχε να είναι ελληνικής καταγωγής, αλλά θεώρησα πως θα είναι απασχολημένος με όλα αυτά τα διεθνή ζητήματα, δεν θα έχει τον χρόνο να ασχοληθεί με ένα τόσο εξειδικευμένο θέμα όπως είναι το θέμα του παιδιού μου.

Τι σας δίνει δύναμη κάθε μέρα για να σηκώνεστε από το κρεβάτι και να προσπαθείτε;

Η ελπίδα, το χαμόγελό της, η αίσθηση ότι την αγκαλιάζω και αγκαλιάζω ένα ζεστό σώμα, ότι δεν είναι το παιδί μου στον τάφο όπως είναι τα παιδιά άλλων γονιών που βρέθηκαν στη θέση μου. Αυτό μου δίνει δύναμη να προσπαθώ για το καλύτερο μαζί με τη Μυρτώ μου.

Σαν μητέρα, νιώθετε ποτέ ότι μπορεί να έχετε αφιερώσει τη ζωή σας στο παιδί σας και πάλι να μην είναι αρκετό;

Σαφώς. Αρκετό θα ήταν αν την έβλεπα να καλυτερεύει μέρα με την ημέρα. Ασφαλώς και την έχω αφιερώσει. Δεν το συζητώ αυτό. Αλλά δεν μπορώ να τα πετύχω όλα. Ανωτέρα βία, αν θέλετε. Δεν περνάνε όλα από το χέρι μου. Περνάνε μόνο από το χέρι του Θεού. Κάποια πράγματα είναι μοίρα. Δεν είναι κάτι που μπορούμε να προβλέψουμε. Από τη στιγμή που ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω προσπαθώ μόνο για το μέλλον και για ό,τι μπορώ να αλλάξω σε αυτό. Ο αγώνας ποτέ δεν σταματάει. Χρειάζεται κουράγιο, υπομονή και αγάπη για να προχωράμε μπροστά. Γιατί δεν μπορούμε να κοιτάμε στο παρελθόν, αυτό έχει τελειώσει.

Πότε γιορτάζει η μάνα;

Δώδεκα χρόνια μετά, η υποστήριξη από το ελληνικό κράτος ήταν αυτή που περιμένατε;

Tο παιδί μου νοσηλεύτηκε σε δημόσια νοσοκομεία στα οποία ήμουν ασφαλισμένη γιατί ήμουν εργαζόμενη και είχα ασφαλίσει και τη Μυρτώ μου. Ο καθένας έχει αυτό το δικαίωμα. Ακόμη και οι μετανάστες που έρχονται στη χώρα μας μπορούν να πάνε στα δημόσια νοσοκομεία, έτσι δεν είναι; Τι άλλο, λοιπόν, μου προσέφερε το ελληνικό κράτος; Πώς με στήριξε; Αυτό που κέρδισα, το κέρδισα εγώ μετά από έναν δικαστικό αγώνα, δεν μου «χαρίστηκε».

Η γιορτή της μητέρας, τι συμβολισμό έχει για εσάς;

Η μητρική είναι μια αγάπη που πάντα υπήρχε. Πάντα θα υπάρχει. Τουλάχιστον από την πλευρά της μάνας προς το παιδί. Δεν θεωρώ ότι αυτή σταματάει ποτέ. Όσο χρονών και να είναι η κόρη και ο γιος της. Το νοιάξιμο, ο πόνος, η στεναχώρια: όταν κάτι συμβαίνει είναι πάντα εκεί. Θα πει κάποιος ότι υπάρχουν και μανάδες που φέρθηκαν άσχημα στα παιδιά τους. Αυτές είναι η εξαίρεση. Κάθε κανόνας έχει εξαίρεση. Για μένα η πλειοψηφία είναι αυτή που δίνει τη ζωή της, την άνευ όρων αγάπη της για το παιδί της.

Αντί Επιλόγου

«Και για τα παιδιά που σκοτώθηκαν στα Τέμπη μία μητέρα πρωτοστατεί, μία μητέρα που ορκίστηκε να πετύχει την τιμωρία όλων των ιθυνόντων. Τυχαίο; Δεν νομίζω. Μπορει να υπάρχουν ακόμη πολλοί συγγενείς θυμάτων που να παλεύουν για δικαιοσύνη, αλλά κάποιος έπρεπε να σταθεί μπροστά για να ξεσηκώσει τους πάντες και αυτή είναι μία μάνα.» Αυτό είναι το προσωπικό σημείωμα που ήθελε η κ. Κοτρώτσου να προσθέσουμε στο τέλος της συνέντευξής της. Δύο λόγια που συμβολίζουν την οικουμενικότητα του αγώνα μιας μάνας. Για τη Μαρία, για τη Μαίρη, για την ημέρα, για όλες μας...

Photo Credits: Λευτέρης Παρτσάλης

Δες εδώ ολόκληρο το αφιέρωμα