Πόσο ταιριάζετε; Βρες τον τύπο σου (και τον δικό του) και αν θα είστε ευτυχισμένοι μαζί!

«Ο έρωτας είναι η ωραιότερη τρέλα της ζωής. Τίποτα δεν μας δίνει μεγαλύτερη χαρά, ευτυχία, ενθουσιασμό, αισιοδοξία για τη ζωή και αυτοεκτίμηση… Είναι όμως ταυτόχρονα και αυτό που προκαλεί τη μεγαλύτερη δυστυχία στον άνθρωπο», λέει ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Ματθαίος Γιωσαφάτ. Γι’ αυτό, εξέδωσε πριν από λίγο καιρό το βιβλίο του Να Παντρευτεί Κανείς ή να Μη Παντρευτεί, στο οποίο επιχειρεί να ρίξει φως στους παράγοντες που επηρεάζουν το αν μια σχέση ή ένας γάμος μπορεί να πάει καλά ή όχι.

Βασισμένος σε μια μεγάλη έρευνα που έχει γίνει στην Αμερική με χιλιάδες ζευγάρια αλλά και στη δική του μακρόχρονη εμπειρία (τα τελευταία 30 χρόνια έχει δεχτεί στο ιατρείο του στην Ελλάδα πάνω από 6000 ζευγάρια, ενώ προηγουμένως είχε δουλέψει για 15 χρόνια στο Λονδίνο), υποστηρίζει ότι υπάρχουν 7 συνολικά τύποι συντρόφου. Καθένας μας μπορεί να έχει στοιχεία από μερικούς από αυτούς, αλλά ένας τύπος συντρόφου κυριαρχεί σε καθέναν και καθεμιά από εμάς. Και, όπως είναι φυσικό, κάποιοι συνδυασμοί οδηγούν σε ευτυχισμένες, συμβατές σχέσεις, ενώ άλλοι είναι εντελώς αταίριαστοι.

ΤΙ ΚΡΥΒΟΥΜΕ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΧΑΛΙ;

Σύμφωνα με τον κ. Γιωσαφάτ, όλοι μας «ζούμε δύο είδη ζωής πάντα, όσο παράξενο κι αν φαίνεται αυτό. Τη συνειδητή, ενήλικη ζωή και την υπόγεια». Η δεύτερη, η ασυνείδητη ζωή μας, είναι μάλιστα εκείνη που μας καθορίζει σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό. Διότι, εκεί, κρυμμένες κάτω από το χαλί, βρίσκονται οι εσωτερικές συγκρούσεις που βιώσαμε τα πρώτα 5-6 χρόνια της ζωής μας. Το αν λάβαμε, για παράδειγμα, αγάπη και τρυφερότητα από τη μητέρα και τον πατέρα μας, αν νιώσαμε ασφάλεια, όλα αυτά που μας δυσκόλεψαν κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας βρίσκονται κρυμμένα κάτω από το χαλί, μέχρι τη στιγμή που μπαίνουμε σε μια σχέση. Και μένουν κρυμμένα εκεί γιατί ήταν πράγματι δύσκολα. Όμως σε μια σχέση και, ακόμα περισσότερο στο γάμο, βγαίνουν ξανά στην επιφάνεια, αναζωπυρώνονται, προκαλώντας μας ανάλογες συμπεριφορές και συναισθήματα. Όπως εξηγεί ο συγγραφέας, «εγώ, τώρα, είμαι ένας ενήλικας, ένας μεγάλος άνθρωπος που μιλάω, σκέφτομαι με τη λογική κ.λπ., αλλά μέσα μου υπάρχουν τα αισθήματα της παιδικής ηλικίας, τα οποία επεμβαίνουν στην καθημερινή ζωή, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο. Όσο πιο ώριμοι είμαστε –και ωριμότητα είναι να έχει κανείς τη δυνατότητα να περάσει αυτά τα στάδια της παιδικής ηλικίας πιο ομαλά- τόσο λιγότερο επηρεαζόμαστε από την ασυνείδητη ζωή». Το πρόβλημα είναι ότι επειδή πρόκειται για ασυνείδητα κομμάτια του εαυτού μας, δεν τα καταλαβαίνουμε και έτσι συχνά βρισκόμαστε με το λάθος άνθρωπο στη λάθος σχέση… Αν το 80% περίπου των παντρεμένων στην Ελλάδα δεν είναι ευτυχισμένοι στο γάμο τους, όπως δείχνουν τα στοιχεία του κ. Γιωσαφάτ, πόσο να είναι άραγε το αντίστοιχο ποσοστό για τις σχέσεις;…

ΟΙ 7 ΤΥΠΟΙ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥ

Ουσιαστικά, πρόκειται για 7 τύπους ανθρώπου σε σχέση με το χαρακτήρα και τη ζωή τους, αλλά όπως υποστηρίζει ο συγγραφέας, αυτά τα στοιχεία γίνονται πολύ εντονότερα στις σχέσεις και το γάμο. Συνειδητοποιώντας, λοιπόν, ποια κομμάτια μας ανήκουν σε ποιον τύπο και ποιος ενδεχομένως κυριαρχεί, έχουμε κάνει ένα πρώτο βήμα ώστε να γνωρίσουμε πρώτα εμάς τους ίδιους και έπειτα τι ζητάμε από το σύντροφό μας, και με ποιους ταιριάζουμε και ποιους όχι.

1. Ο ισότιμος σύντροφος

«Είναι ο ώριμος άνθρωπος που σας περιέγραψα, αυτός που μπορεί να αγαπήσει, να κάνει μια καλή σχέση. Αυτοί είναι οι γάμοι του 5-10-15%. Έχει μια καλή σχέση με τον εαυτό του και με το σύντροφο που θα διαλέξει. Είναι αλληλοεξαρτώμενος με το σύντροφο, αλλά συνάμα και αρκετά ανεξάρτητος. Δεν είναι κολλημένος, αλλά με τον τρόπο του εξαρτάται, μαθαίνοντας έτσι να δίνει και να παίρνει. Είναι ενεργητικός στη ζωή του, στο επάγγελμα, στις σχέσεις… Δεν είναι κυριαρχικός ούτε υποτακτικός. Δεν φοβάται πολύ την εγκατάλειψη ή την απόρριψη, διότι έχει βιώσει μια αρκετά καλή σχέση στο παρελθόν με τη μάνα του, την οικογένειά του κ.λπ. Σεξουαλικά είναι ικανός, έχει υψηλή ικανότητα σεξουαλικής απόλαυσης ή τουλάχιστον μέτρια. Και κυρίως έχει την ικανότητα να δημιουργεί ένα δεσμό αγάπης, να νοιάζεται δηλαδή για το σύντροφο που διάλεξε. Και αυτό είναι επειδή νοιάζεται και για τον εαυτό του. Σέβεται τον εαυτό του, σέβεται τους άλλους και έχει την ικανότητα να είναι αρκετά ευτυχής».

2. Ο ρομαντικός σύντροφος

«Εξαρτάται πάρα πολύ από το σύντροφό του, φοβάται πολύ την εγκατάλειψη. Επιζητεί συνέχεια επιβεβαίωση ότι ο άλλος τον αγαπά και ότι δεν θα τον εγκαταλείψει. Οπότε, στην παραμικρή ευκαιρία (κοίταξε κάποιον, αγκάλιασε τον ξάδερφό του κ.λπ.) έχουμε πάρα πολύ έντονη έκρηξη ζηλοτυπίας… Δεν ικανοποιείται κανείς ποτέ, εκτός από την αρχή του έρωτα. Αρχίζει έτσι, γίνεται μια συμπύκνωση σχεδόν των δύο ανθρώπων, αλλά μετά αρχίζουν τα όργανα. Ότι ο άλλος δεν μας αγαπάει απόλυτα, δεν είμαστε οι μοναδικοί… Ο ρομαντικός, ακόμα κι όταν φαίνεται υποτακτικός, είναι πολύ κτητικός και ελεγκτικός, βέβαια, γιατί πρέπει να ελέγξει το αντικείμενο της αγάπης του, να μην του φύγει. Συχνά έχει και προβλήματα σεξουαλικής δραστηριότητας. Συνήθως διχάζεται: ή αγαπάει κάπως ή έχει έντονη σεξουαλικότητα. Συνήθως είναι και τα δύο: Αγαπώ τη γυναίκα μου και έχω και μια φιλενάδα με την οποία είμαι πιο σεξουαλικός, ενώ με τη γυναίκα μου ή δεν ενδιαφέρομαι ή δεν μπορώ κιόλας. Πάρα πολλά ζευγάρια είναι έτσι».

3. Ο γονεϊκός σύντροφος

«Είναι σαν ελεγκτικός και αυταρχικός γονιός, προσφέρει όμως προστασία. Ένας συνηθισμένος γάμος είναι ο μεγάλος άντρας, ο πλούσιος, ο καθηγητής, ο γιατρός, ο σπουδαίος, ο οποίος παίρνει μια μικρή αθώα κοπελίτσα. Και οι δύο βολεύονται… θέλει μια γυναίκα να τον αγαπάει, να τον θαυμάζει και να μην τον αφήσει, οπότε προσφέρει όλα αυτά, τα λεφτά, την ωριμότητα κ.λπ… Ο σωστός γάμος είναι να είσαι και γονιός και παιδί και ενήλικος με το σύντροφο και να εναλλάσσεις τους ρόλους. Αυτός δεν μπορεί να παίξει ούτε το παιδάκι ούτε τον ενήλικο. Αφενός πρέπει να είναι ο μπαμπάς γιατί η γυναίκα τον πήρε με αυτό το συμβόλαιο. Αφετέρου όμως έχει ανάγκη, όταν έχει κατάθλιψη, όταν αισθάνεται ότι μεγαλώνει και δεν αγαπιέται, να στραφεί στη σύντροφο. Τότε εκείνη του λέει ‘‘εγώ σε πήρα για να είσαι εσύ ο δυνατός’’. Εκεί έχουν προβλήματα αυτοί οι γάμοι… Είναι αρκετά ανεξάρτητος, αλλά μπορεί να εξαρτάται πάρα πολύ από την ανάγκη που έχει να διατηρεί την εξάρτησή της η σύντροφός του. Αυτό τον κρατάει δυνατό. Είναι αρκετά ισχυρός, στην αρχή τουλάχιστον, για να ελέγχει τη σύντροφό του και θέλει πάντα να έχει το πάνω χέρι. Έχει μεγάλο φόβο εγκατάλειψης από τη σύντροφο, γι’ αυτό και της κάνει όλα τα χατίρια. Από τη στιγμή που αυτή τον αμφισβητεί, μπορεί να καταρρεύσει… Σεξουαλικά είναι ικανός».

4. Ο παιδιάστικος σύντροφος

«Είναι το αντίθετο του γονεϊκού τύπου. Χρησιμοποιεί παιδικές συμπεριφορές για να ικανοποιήσει τις ανάγκες της (συνήθως είναι γυναίκα)… Παίζει παιχνίδια και ελέγχει το σύντροφο. Η κοπέλα αυτή ή ο άντρας είναι εξαρτητικός, παθητικός στην επιφάνεια, δεν θέλει εξουσία εξωτερικά και συνήθως υποκύπτει στο σύντροφο. Χρησιμοποιεί όμως τη δύναμη που έχει απειλώντας να τον εγκαταλείψει και έτσι τον ελέγχει υπόγεια. Ξέρει πολύ καλά ότι κατά 100% σχεδόν αυτή καθορίζει τα πάντα. Από το τι σπίτι θα πάρουν, πόσα παιδιά θα κάνουν, τι είδους παρέες θα κάνουν κ.λπ. Έχει πολύ καλή σεξουαλική σχέση, αλλά έχει και φόβο εγκατάλειψης. Έχει εξάρτηση, είναι χαοτική λίγο στην οργάνωσή της, γιατί δεν έχει ωριμάσει. Γι’ αυτό και χρειάζεται αυτόν, τον πιο ώριμο, πιο γονεϊκό άντρα συνήθως».

5. Ο λογικός σύντροφος

«Ο τύπος αυτός δεν επιτρέπει να καθορίζουν τη συμπεριφορά του αισθήματα, γιατί στο βάθος τα φοβάται. Προσπαθεί να έχει με το σύντροφό του μια λογική, τακτοποιημένη σχέση, με διαχωρισμό καθηκόντων κι ευθυνών. Εάν δεν δείχνει ή δεν εκφράζει αισθήματα, είναι ικανός να νιώσει στο βάθος ουσιαστική αγάπη και υποφέρει πάρα πολύ αν χάσει το πρόσωπο που αγαπάει. Είναι πραγματιστής και προσγειωμένος και ακολουθεί τους κοινωνικούς κανόνες. Φοβάται να είναι τρυφερός, φοβάται να μιλάει για τη σχέση… Από την πείρα μου αυτός είναι ο πιο συνηθισμένος γάμος και ο πιο δυσαρμονικός. Περίπου 50% με 60% των γάμων που βλέπω έχουν αυτό το πρόβλημα. Δεν απατάει, δεν φεύγει, σε στηρίζει πάρα πολύ και στηρίζεται κι αυτός πάνω σου. Από την άλλη μεριά, όμως, μετά βγαίνουν και οι ανάγκες της κοπέλας: να μιλάει για τη σχέση της, να θέλει χάδια, μια συναισθηματική ανταλλαγή, τα οποία ο άλλος δεν μπορεί να δώσει… Δένεται αυτός ο άνθρωπος, ενώ είναι πάντα ψυχρός, απόμακρός, χωρίς έντονο συναισθηματικό κόσμο, αλλά στο βάθος φοβάται να έχει αισθήματα… Φοβάται την εγκατάλειψη γι’ αυτό και έχει κλειδώσει τα αισθήματά του».

6. Ο συντροφικός σύζυγος

«Αυτός έχει κύριο πρόβλημα να αποφεύγει τη μοναξιά. Συχνά είναι τύποι που είχαν τον πρώτο χρόνο πρόβλημα με τη μάνα τους και έτσι ένιωθαν έρημοι και μόνοι. Αυτό το φοβάται πάρα πολύ και δεν περιμένει τόσο αγάπη όσο κατανόηση και συντροφικότητα από το σύντροφό του. Ουσιαστικά τον θέλει σαν ένα καλό φίλο, που να μοιράζονται την κοινή ζωή. Πολλά ζευγάρια είναι έτσι. Μερικοί ήταν παλιά ρομαντικοί, που το πήραν απόφαση ότι δεν υπάρχει το ρομαντικό ιδεώδες. Είχαν καεί λίγο πριν, όπως είπαμε. ‘‘Καλά, δεν βαριέσαι’’, λέει, ‘‘δεν πειράζει, θα βρω μια γυναίκα, έναν άντρα να κάνουμε παρέα, να πηγαίνουμε έξω, να τρώμε, να μεγαλώνουμε παιδιά, να μου φέρνει τις παντόφλες μου’’ κι όλα αυτά. ‘‘Αγάπες και τέτοια βρομάνε μπαρούτι… Έχω μάθει να τα κόβω τελείως’’. Κι έτσι δεν υποφέρει κιόλας».

7. Ο παράλληλος σύντροφος

«Θέλει στη σχέση να αποφεύγει να μοιράζεται κάτι με τον άλλον. Θέλει ο σύντροφός του να σέβεται την ανεξαρτησία του και τη συναισθηματική απόσταση που χρειάζεται. Είναι ανεξάρτητοι, αυτόνομοι, θέλουν μια σχέση, θέλουν τα καλά του γάμου, τα παιδιά, το μουσακά, τις παντόφλες, το σεξ, την παρέα, όλα αυτά που προσφέρει ένας γάμος, αλλά τα θέλουν από μακριά, δεν θέλουν τη συναισθηματική εγγύτητα, αυτή τους απειλεί. Γι’ αυτό αυτά τα ζευγάρια έχουν συνήθως χωριστές κρεβατοκάμαρες… Οι άνθρωποι αυτοί δεν θέλουν επαφή, τη φοβούνται. Δεν είναι σαν τον λογικό που αγαπάει αλλά δεν μπορεί να το δείξει. Μπορεί να έχει ανάγκη επαφής, αλλά ήδη από τον πρώτο χρόνο κάτι δεν πήγε καλά με τη μάνα του, με την οικογένειά του, και έμαθε να απομακρύνεται… Σεξουαλικά μπορεί να είναι τεχνικά καλός, σε καθαρά σωματικό επίπεδο, αλλά χωρίς συναισθηματική εμπλοκή, και έτσι είναι συνήθως απογοητευτικός για τη σύντροφό του».

ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ: ΠΟΙΟΙ ΕΧΟΥΝ ΜΕΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΥΣ ΝΑ ΑΠΟΦΥΓΕΙΣ

Όπως εξηγεί ο κ. Γιωσαφάτ, ανάλογα με τον τύπο τον δικό μας και του συντρόφου μας, κάποιοι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να μας βγάζουν τα καλύτερα στοιχεία μας και κάποιοι τα χειρότερα. «Εγώ, που μπορεί να είμαι Α τύπος και να είμαι άσχημα με μια γυναίκα, μπορεί να είμαι με μιαν άλλη γυναίκα πολύ καλά. Βέβαια, αν έχω προβλήματα, θα έχω προβλήματα με όλες, αλλά με μία μπορώ να τα πάω πολύ καλύτερα από μιαν άλλη. Συμβάλλουν πολλοί παράγοντες στο γιατί ένας άντρας ή μια γυναίκα μού βγάζει τα χειρότερα ή τα καλύτερα κομμάτια από μέσα μου. Οπότε, είναι μια πολύπλοκη σχέση και αν θέλει να τη μελετήσει κανείς, μπορεί μόνο διαγνωστικά, σε συνεδρίες συζυγικής θεραπείας ή ζευγαριού, όπου έχουμε την ευκαιρία και το χρόνο να δούμε σε πολλές συνεδρίες, πολλές φορές και επί δύο ή τρία χρόνια όλους τους παράγοντες για να βοηθήσουμε να γίνει αρμονικότερη και λειτουργικότερη η σχέση, καταλαβαίνοντας και μεταφράζοντας τις ανάγκες του ενός προς τον άλλο. Αυτή είναι η βάση της θεραπείας».

Στο βιβλίο του αναφέρει αναλυτικά τους διάφορους συνδυασμούς, οι οποίοι συνοψίζονται στους εξής:

• Οι καλοί συνδυασμοί για σχέση ή γάμο: ισότιμος με ισότιμο/ρομαντικό/συντροφικό/παράλληλο, ρομαντικός με ρομαντικό/γονεϊκό, γονεϊκός με παιδιάστικο, λογικός με ισότιμο/ρομαντικό/γονεϊκό/συντροφικό.
• Οι σχετικά καλοί συνδυασμοί για σχέση ή γάμο: ισότιμος με λογικό, ρομαντικός με λογικό, ρομαντικός με συντροφικό.
• Οι κακοί συνδυασμοί για σχέση ή γάμο: ισότιμος με γονεϊκό, ρομαντικός με παράλληλο, ρομαντικός με παιδιάστικο, γονεϊκός με γονεϊκό, παιδιάστικος με παιδιάστικο, παράλληλος με γονεϊκό/παιδιάστικο.

Σε κάθε περίπτωση, τονίζει ο συγγραφέας, «δεν πρέπει να ψάχνει κανείς στις κατηγοριοποιήσεις να βρει τον εαυτό του, τον τύπο του, γιατί δεν είμαστε απόλυτα αυτά… Οι θεραπευτές κοιτάμε να δούμε ποιες είναι οι πιο έντονες ανάγκες καθενός, τι χαρακτήρα έχει, ποιος είναι ο συνδυασμός των σταδίων σε αυτόν…»