Ψάχνεις έναν λόγο να ξεκινήσεις θεραπεία Gestalt; Ο «Ψ» Νικόλας Ράπτης δίνει παραπάνω από έναν

Έχεις αναρωτηθεί αρκετές φορές αν θες πραγματικά να ξεκινήσεις ψυχοθεραπεία, αλλά δεν ξέρεις αν σου ταιριάζει; Έχεις πιάσει τον εαυτό σου να σκέφτεται πολλές φορές την περίπτωση επίσκεψης σε ψυχολόγο; Τι είναι στην πραγματικότητα αυτό που περιμένεις από μερικές συνεδρίες;

Με αφορμή τη διημερίδα που θα πραγματοποιηθεί στις 9 και 10 Νοεμβρίου 2024 από την ελληνική εταιρεία ψυχοθεραπείας Gestalt, λύνουμε τις απορίες που μπορεί να έχεις γύρω από μία από τις πιο γνωστές μορφές ψυχοθεραπείας.

Ο Νικόλας Ράπτης είναι ψυχοθεραπευτής Gestalt, πιστοποιημένος από την European Association for Gestalt Therapy (EAGT) και κάτοχος του European Certificate of Psychotherapy (ECP), μίλησε στο Queen.gr και ξεκαθάρισε τόσο τις διαφορές της θεραπείας αυτής με άλλες όσο και τι χρειάζεται να ξέρει κανείς πριν μπει στη διαδικασία να ξεκινήσει.

Τι είναι η θεραπεία Gestalt και πώς βοηθά στην ψυχολογία σου

Όσα χρειάζεται να ξέρεις πριν ξεκινήσεις ψυχοθεραπεία Gestalt

Τι είναι η θεραπεία Gestalt και ποια η διαφορά της με άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις;

«Η Ψυχοθεραπεία Gestalt, που στα ελληνικά αποδίδεται και ως Μορφολογική Ψυχοθεραπεία, είναι μια από τις πιο διαδεδομένες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις παγκοσμίως και δανείζεται το όνομά της από την γερμανική λέξη Gestalt που, σε ελεύθερη απόδοση, σημαίνει "δημιουργία μορφής".

Ως ψυχοθεραπευτικό μοντέλο εμφανίστηκε και διαμορφώθηκε από τους Fritz Perls, Laura Perls, Ralph Hefferline και Paul Goodman στις δεκαετίες του 1940 και 1950, ενώ έχει δεχθεί επιρροές από ψυχολογικές και φιλοσοφικές θεωρίες όπως, μεταξύ άλλων, η ψυχανάλυση, το ψυχόδραμα, ο υπαρξισμός, η ψυχοδυναμική θεωρία και η θεατρική πρακτική.

Η ψυχοθεραπεία Gestalt διαφέρει από άλλες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις κυρίως ως προς τη φιλοσοφία και τη μεθοδολογία της, αφού σύμφωνα με τη θεωρία της ψυχοθεραπείας Gestalt η ανθρώπινη αντίληψη φαίνεται να λειτουργεί ολιστικά, εστιάζοντας στην εμπειρία του ατόμου στο παρόν και στην ανάδειξη της σωματικής, συναισθηματικής και γνωστικής του εμπειρίας.

Στην πράξη, η ψυχοθεραπεία Gestalt δίνει έμφαση στο τι συμβαίνει τη συγκεκριμένη στιγμή στο άτομο, εστιάζοντας στο «Εδώ και Τώρα». Αυτό, ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι στη θεραπευτική διαδικασία δεν μπορούμε να «αγγίξουμε» και να διερευνήσουμε το παρελθόν, όταν αυτό αναδύεται στο θεραπευτικό δωμάτιο κι εν τέλει να κατανοήσουμε πώς το παρελθόν επιδρά στο παρόν μας.

Επιπλέον, στην ψυχοθεραπεία Gestalt, η εμπειρία γίνεται αντιληπτή ολιστικά, δηλαδή συνδυάζονται τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις σωματικές αντιδράσεις. Ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος, μέσα από την εδραίωση μιας ισότιμης θεραπευτικής σχέσης, συνεργάζονται ώστε να αναδυθεί, να αναγνωριστεί και να νοηματοδοτηθεί η βιωμένη εμπειρία ολοκληρωτικά, ώστε να γίνει, τελικά, «ενσυνείδητη» η όλη διαδικασία.»

Ποιος είναι ο στόχος αυτής της θεραπείας και πώς γίνεται πραγματικά αποτελεσματική;

«Η αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπείας Gestalt έγκειται σε ορισμένα θεμελιώδη στοιχεία της προσέγγισης, τα οποία, μεταξύ άλλων, βοηθούν τον θεραπευόμενο να αναπτύξει επίγνωση, αυθεντικότητα και ουσιαστική επαφή με τον εαυτό του και τους άλλους.

Στο επίκεντρο της ψυχοθεραπείας Gestalt βρίσκονται οι έννοιες της "επίγνωσης" και της "αποδοχής¨.

Το άτομο ενθαρρύνεται να εστιάσει και να περιγράψει την εμπειρία που βιώνει στο "εδώ και τώρα" ώστε να αναγνωρίσει τον τρόπο που έρχεται σε επαφή με το περιβάλλον του, με τις δυνατότητες, τις δυσκολίες και τους περιορισμούς που πιθανόν αντιμετωπίζει.

Παράλληλα, μέσω της θεραπευτικής σχέσης που εδραιώνεται, ο θεραπευόμενος οδηγείται στο να καταφέρει να κατανοήσει και να νοηματοδοτήσει τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το περιβάλλον του και να παρατηρήσει τη συμπεριφορά που εκφράζει στη ζωή του. Έτσι, αναγνωρίζοντας προοδευτικά το πώς επηρεάζονται τα συναισθήματά του και τον τρόπο που "έμαθε" να τα χρησιμοποιεί, συχνά εμποδίζοντάς τα να εκφραστούν αυθεντικά και ολοκληρωμένα, επιλέγει να δοκιμάσει νέους τρόπους έκφρασης και συμπεριφοράς με αποτέλεσμα να επέλθει, τελικά, η επιθυμητή αλλαγή.

Ουσιαστικά, στο θεραπευτικό δωμάτιο, ο ενδιαφερόμενος βρίσκει τη στήριξη που θα χρειαστεί ώστε να μπορέσει να αποδεχθεί αυτό που νιώθει στο παρόν (στο "εδώ και τώρα"). Μέσα από την αποδοχή, το άτομο ενδυναμώνεται και, εν τέλει, αναγνωρίζει το πλήθος των επιλογών που έχει στη ζωή του, αναλμβάνοντας, ταυτόχρονα, την προσωπική του ευθύνη απέναντι σε αυτές τις επιλογές.

Σύμφωνα με τη θεωρία της ψυχοθεραπείας Gestalt, η παραπάνω διαδικασία οδηγεί τον θεραπευόμενο στην επιζητούμενη αλλαγή και την "τακτοποίηση" (οργανισμική αυτορρύθμιση) της αναστάτωσης που βιώνει και βοηθάει να επέλθει, τελικά, η αρμονία και η ηρεμία στην καθημερινότητά του.»

​Για να ξεκινήσει κάποιος με τη θεραπεία Gestalt απαιτείται να έχει ξανακάνει ψυχοθεραπεία;

«Η Ψυχοθεραπεία Gestalt είναι μια άρτια δομημένη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση και δεν απαιτεί από το άτομο που θέλει να ξεκινήσει θεραπεία να έχει προηγούμενη θεραπευτική εμπειρία.»

Πότε αναμένεται ένας ασθενής να δει τα πρώτα αποτελέσματα από την ψυχοθεραπεία;

«Είναι δύσκολο να απαντήσει κανείς σε αυτό το ερώτημα, δεδομένου ότι η Ψυχοθεραπεία Gestalt είναι μια σχεσιακή προσέγγιση κι ως εκ τούτου έχει πραγματικά έναν μοναδικό ρυθμό στη ροή και την εξέλιξη του θεραπευτικού σχεδιασμού.

Ωστόσο, φαίνεται ότι στις περισσότερες περιπτώσεις τα άτομα που απευθύνονται σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας και ξεκινάνε την ψυχοθεραπευτικής διαδρομή βιώνουν σχετικά σύντομα την ανακούφιση και τα οφέλη της θεραπευτικής διαδικασίας, αφού το πρώτο βήμα για αυτοφροντίδα έχει ήδη πραγματοποιηθεί με την απόφασή τους να ζητήσουν στήριξη και βοήθεια.»

Γιατί να την επιλέξει κάποιος που θέλει να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία;

«Η ψυχοθεραπεία είναι ένας τρόπος αυτοφροντίδας, αυτογνωσίας, θεραπείας και ανάπτυξης, που μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που βιώνει και αναστατώνουν την καθημερινότητά του, βρίσκοντας και δοκιμάζοντας νέους τρόπους να σχετιστεί με το περιβάλλον του κι, εν τέλει, να επαναφέρει μια υγιή ισορροπία στη ζωή του.

Το γιατί κάποιος θα επέλεγε να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία μπορεί να σχετίζεται με διάφορους λόγους, όπως, μεταξύ άλλων, η αντιμετώπιση έντονου άγχους, η αίσθηση έντονης θλίψης και κοινωνικής απόσυρσης, η διαχείριση ψυχολογικών δυσκολιών και ψυχοπιεστικών καταστάσεων, η διαχείριση δυσκολιών στις διαπροσωπικές σχέσεις, η ύπαρξη συγκρούσεων, οι σημαντικές αλλαγές στη ζωή (π.χ. διαζύγιο, απώλεια, επαγγελματική αλλαγή κλπ), η ενίσχυση της αυτογνωσίας, η βελτίωση της αυτοεκτίμησης, η κατανόηση των συναισθημάτων, η αποδοχή του εαυτού κλπ.

Η ψυχοθεραπεία Gestalt, ως μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση που επικεντρώνεται στη «ιαματική» δράση της θεραπευτικής σχέσης (η οποία συν-δημιουργείται μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου), μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική προσέγγιση για άτομα που αναζητούν να κατανοήσουν βαθύτερα τόσο τον εαυτό τους όσο και τον τρόπο που σχετίζονται με τους άλλους, ώστε να βρουν την εσωτερική ισορροπία τους, να αυξήσουν το επίπεδο αυτογνωσίας τους και να δημιουργήσουν ένα αυθεντικό τρόπο ζωής, που να αντανακλά τις πραγματικές τους ανάγκες και επιθυμίες.»

01

03

Τι να περιμένουμε να δούμε στη διημερίδα που διοργανώνεται και στην οποία συμμετέχετε;

«Στην Επιστημονική Διημερίδα της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Gestalt, με τίτλο: «Ποι@ νοσεί; Διάγνωση κατά Gestalt: Η κοινωνική τοποθέτηση στην κλινική οπτική. Μια φαινομενολογική προσέγγιση της ψυχοπαθολογίας», που θα γίνει στο Πάντειο πανεπιστήμιο, στις 9 και 10 Νοεμβρίου 2024, ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει περισσότερους από 60 επαγγελματίες ψυχικής υγείας, ερευνητές και ακαδημαϊκούς, μέσα από ομιλίες και βιωματικά εργαστήρια.»

«Ελπίζουμε μέσα από αυτές τις «συναντήσεις» να αναδυθούν νέες σκέψεις, να μοιραστούμε εμπειρίες και γνωστικά αντικείμενα μελετών και να προκύψουν προτάσεις και ιδέες για περεταίρω έρευνα για την ψυχοθεραπεία στην Ελλάδα και ειδικότερα για την ψυχοθεραπευτική προσέγγιση της Gestalt.

Η Διημερίδα απευθύνεται σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας (ψυχοθεραπευτές, ψυχιάτρους, ψυχολόγους, συμβούλους ψυχικής υγείας, κοινωνικούς λειτουργούς κλπ), φοιτητές ψυχολογίας και ψυχοθεραπείας, καθώς και σε όσους ενδιαφέρονται να γνωρίσουν καλύτερα την Ψυχοθεραπεία Gestalt και τις εφαρμογές της.»