Οι αρνητικές παιδικές εμπειρίες επηρεάζουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου και την ψυχική υγεία

Μια δεκαετής μελέτη αποκαλύπτει πώς οι αρνητικές παιδικές εμπειρίες μεταβάλλουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου, αυξάνοντας τους κινδύνους για διαταραχές της ψυχικής υγείας και χρήση ουσιών. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι έφηβοι που βίωσαν πρώιμες αντιξοότητες παρουσίασαν καθυστερημένο γνωστικό έλεγχο, με ασυνήθιστη εγκεφαλική δραστηριότητα σε περιοχές που συνδέονται με την αυτορρύθμιση.

Η συνδεσιμότητα μεταξύ βασικών περιοχών του εγκεφάλου ήταν ένας ισχυρότερος παράγοντας πρόβλεψης της χρήσης ουσιών από ό,τι ο έλεγχος της συμπεριφοράς, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα νευρολογικά μοτίβα μπορεί να υποδεικνύουν μελλοντικό κίνδυνο. Παρά τις προκλήσεις αυτές, η ανθεκτικότητα του εγκεφάλου προσφέρει ελπίδα, καθώς η λειτουργία του γνωστικού ελέγχου συχνά βελτιώνεται στην όψιμη εφηβεία, αναδεικνύοντας ευκαιρίες για έγκαιρη παρέμβαση.

Μελέτη του Στάνφορντ: Το να πηγαίνεις για ύπνο αυτή την ώρα κάνει καλό στην υγεία σου

Τα βασικά στοιχεία γύρω από τη σχέση που έχουν οι παιδικές εμπειρίες με την ανάπτυξη του εγκεφάλου και την ψυχική υγεία

• Αντιξοότητες και ανάπτυξη του εγκεφάλου: Οι αρνητικές εμπειρίες στην πρώιμη ζωή συνδέονται με καθυστερημένη ωρίμανση του εγκεφάλου σε περιοχές που είναι υπεύθυνες για την εστίαση και τον αυτοέλεγχο.
• Πρόβλεψη χρήσης ουσιών: Τα μοτίβα συνδεσιμότητας του εγκεφάλου, και όχι ο έλεγχος της συμπεριφοράς, ήταν ισχυρότεροι παράγοντες πρόβλεψης της μελλοντικής χρήσης ουσιών.
• Δυνατότητα ανάκαμψης: Ο καθυστερημένος γνωστικός έλεγχος στην πρώιμη εφηβεία συχνά βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου, γεγονός που υποδηλώνει την ανθεκτικότητα του εγκεφάλου στις αντιξοότητες.

Ενώ οι ερευνητές έχουν εδώ και καιρό προβάλει τον ρόλο που διαδραματίζουν η παιδική κακοποίηση, η φτώχεια και η χρήση ουσιών στην ανθρώπινη ανάπτυξη, η Jungmeen Kim-Spoon του Virginia Tech αποκαλύπτει το τι πραγματικά συμβαίνει στο εσωτερικό των εγκεφάλων των νεαρών ενηλίκων που έχουν πληγεί.

Τα τελευταία 10 χρόνια, η Kim-Spoon και ο συνάδελφός της Brooks Casas είναι συν-επικεφαλής μιας ερευνητικής ομάδας που παρακολουθεί την εγκεφαλική λειτουργία των εφήβων. Διαπίστωσαν ότι οι έφηβοι που βίωσαν αντιξοότητες στην πρώιμη ζωή τους παρουσίαζαν ασυνήθιστη εγκεφαλική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια εργασιών που απαιτούν συγκέντρωση και αυτοέλεγχο.

Το εύρημα αυτό υποδηλώνει καθυστερημένη ανάπτυξη σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου, η οποία συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο για ψυχικές διαταραχές στην πρώιμη ενήλικη ζωή και μελλοντική χρήση ουσιών.

«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι οι πρώιμες δυσμενείς εμπειρίες όχι μόνο προβλέπουν και επηρεάζουν την ψυχική υγεία, όπως η κατάθλιψη και το άγχος, αλλά επηρεάζουν επίσης την ανάπτυξη του εγκεφάλου», δήλωσε η Kim-Spoon, καθηγήτρια ψυχολογίας.

Η Kim-Spoon δήλωσε ότι παρά την καλά τεκμηριωμένη σχέση μεταξύ των δυσμενών εμπειριών και της ανάπτυξης διαταραχών ψυχικής υγείας, η έλλειψη διαθέσιμων πληροφοριών σχετικά με τον ακριβή τρόπο με τον οποίο επηρεάζονται οι έφηβοι εσωτερικά αποτέλεσε κίνητρο για την έρευνα.

«Μέχρι την ηλικία των 18 ετών, περισσότεροι από τους μισούς ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν βιώσει τουλάχιστον ένα είδος αντιξοότητας», δήλωσε η Kim-Spoon.

Πώς ξεκίνησε η έρευνα;

Η ίδια και οι συνεργάτες της ξεκίνησαν να το διερευνήσουν αυτό προσλαμβάνοντας το 2014 εφήβους από αγροτικές, προαστιακές και αστικές κοινότητες στη Νοτιοδυτική Βιρτζίνια, τη Βόρεια Καρολίνα, το Τενεσί και τη Δυτική Βιρτζίνια.

Επί 10 χρόνια, παρακολούθησαν τη λειτουργία του εγκεφάλου των συμμετεχόντων, τις νευρικές πρόδρομες ουσίες - νευροβιολογικούς δείκτες στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο - και άλλα σημεία ελέγχου της ανάπτυξης μέσω ετήσιας μαγνητικής τομογραφίας, ερωτηματολογίων και νευρογνωστικών δοκιμών.

«Η Jungmeen και εγώ αντιμετωπίζουμε ακανθώδη προβλήματα επιδιώκοντας απαντήσεις σε ερωτήματα που έχουν σημασία για την προώθηση της υγιέστερης ανάπτυξης των νέων», δήλωσε η Deater-Deckard.

Οι ερευνητές παρατηρούσαν επίσης ετησίως εφήβους χωρίς προηγούμενο ιστορικό χρήσης ουσιών στο ίδιο δείγμα της μελέτης από τις ηλικίες 14 έως 21 ετών για μια περίοδο επτά ετών. Τα ευρήματά τους υποδεικνύουν ότι η συνδεσιμότητα του εγκεφάλου - το μοτίβο των συνδέσεων μεταξύ διαφορετικών τμημάτων του εγκεφάλου - και όχι η συμπεριφορά γνωστικού ελέγχου - η ικανότητα να προσαρμόζεις τη συμπεριφορά σου για να επιτύχεις τους στόχους σου και να παρακάμπτεις τις αυτόματες αντιδράσεις - ήταν ο ισχυρότερος προγνωστικός παράγοντας της μελλοντικής χρήσης ουσιών.

Συγκεκριμένα, η ισχυρότερη συνδεσιμότητα μεταξύ του ραχιαίου πρόσθιου φλοιού και του ραχιαίου προμετωπιαίου φλοιού - δύο περιοχές του εγκεφάλου που είναι ζωτικής σημασίας για τον γνωστικό έλεγχο - συσχετίστηκε με την καθυστερημένη έναρξη της χρήσης ουσιών, και αυτό το μοτίβο συνδεσιμότητας παρουσίασε σημαντική πτώση ένα χρόνο πριν από την έναρξη της χρήσης ουσιών.

Ορισμένα από τα ευρήματα της ομάδας καταδεικνύουν επίσης την ανθεκτικότητα του εγκεφάλου. Παρόλο που η λειτουργία του για τον γνωστικό έλεγχο καθυστερεί στην πρώιμη εφηβεία μετά από κακοποίηση στην παιδική ηλικία, τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι συχνά «αναπληρώνεται» κατά τη μέση και όψιμη εφηβεία, γεγονός που υποδηλώνει νευρική πλαστικότητα και ευκαιρίες για να βοηθηθούν αυτοί οι νέοι. 

Με την επέκταση αυτής της έρευνας, η Kim-Spoon και οι συνεργάτες της μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών ανθεκτικότητας και προστασίας, ώστε να βοηθήσουν τα άτομα που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν προβλήματα ψυχικής υγείας και εθισμού να βελτιώσουν τη μελλοντική τους ευημερία. 

Η Kim-Spoon δήλωσε ότι πιστεύει πως μόλις τώρα αρχίζουμε να κατανοούμε καλύτερα τους παράγοντες που επηρεάζουν την ψυχική υγεία, τη χρήση ουσιών και την ευημερία των νέων, εξετάζοντας πώς η λειτουργία και η ανάπτυξη του εγκεφάλου αλληλεπιδρούν με την κοινωνική και συναισθηματική δυναμική και την πνευματικότητα.

Οι αρνητικές εμπειρίες, ανεξάρτητα από το πώς τις βλέπουμε, είναι δύσκολες, αλλά υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε αυτούς τους νέους να εξελιχθούν πιο υγιείς, όπως η πρόσβαση στη γονική υποστήριξη, η εκπαίδευση και οι θετικές εμπειρίες με ομάδες συνομηλίκων.

01

09