Γιατί οι ναρκισσιστές κάνουν πάντα καλή πρώτη εντύπωση; Μπορούν να ερωτευτούν πραγματικά;

Ανθή Μιμηγιάννη
Γιατί οι ναρκισσιστές κάνουν πάντα καλή πρώτη εντύπωση; Μπορούν να ερωτευτούν πραγματικά;
Pixabay

Ποια τα χαρακτηριστικά του ναρκισσισμού και ποια η διαφορά μεταξύ ναρκισσισμού και παθολογικού ναρκισσισμού;

Οι ναρκισσιστές κατέχουν εξέχουσα θέση στη ποπ κουλτούρα, με τον όρο να χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει άτομα που φαίνονται υπερβολικά ερωτευμένα με τον εαυτό τους. Παρόλο που υπάρχει η εντύπωση ότι ο ναρκισσισμός αυξάνεται, ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές (π.χ., λόγω της αυξημένης χρήσης των κοινωνικών μέσων), οι περισσότερες ψυχολογικές έρευνες δεν υποστηρίζουν αυτήν την άποψη.

Ο ναρκισσισμός διανέμεται στον πληθυσμό όπως μια καμπάνα: οι περισσότεροι άνθρωποι βρίσκονται κάπου στη μέση, ενώ λίγοι βρίσκονται στα άκρα. Το Narcissistic Personality Inventory (NPI) είναι το πιο διαδεδομένο εργαλείο για τη μέτρηση του ναρκισσισμού. Άτομα με υψηλότερες βαθμολογίες στο NPI μπορεί αρχικά να φαίνονται γοητευτικά, αλλά συχνά επιδεικνύουν ματαιοδοξία, αλαζονεία και έλλειψη ενσυναίσθησης. Αν και αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να δημιουργήσουν δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το άτομο πάσχει από ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας.

Τα χαρακτηριστικά του ναρκισσισμού

Είναι εύκολο να χαρακτηρίσουμε κάποιον που μιλάει λίγο παραπάνω για την καριέρα του ή που δείχνει αδιάσειστη αυτοπεποίθηση ως ναρκισσιστή, αλλά το χαρακτηριστικό αυτό είναι πιο περίπλοκο από ό,τι φαίνεται. Ο ναρκισσισμός δεν αντιπροσωπεύει απλώς ένα πλεόνασμα αυτοεκτίμησης ή ανασφάλειας· αντίθετα, περιλαμβάνει μια έντονη ανάγκη για εκτίμηση και θαυμασμό, επιθυμία να είναι το επίκεντρο της προσοχής και προσδοκία ειδικής μεταχείρισης, η οποία αντανακλά την αντιληπτή υψηλότερη αξία του ατόμου. Είναι ενδιαφέρον ότι, σύμφωνα με έρευνες, πολλοί έντονα ναρκισσιστές άνθρωποι παραδέχονται εύκολα ότι γνωρίζουν πως είναι εγωκεντρικοί. Ένα υψηλό επίπεδο ναρκισσισμού μπορεί να είναι επιζήμιο για τις ρομαντικές, οικογενειακές ή επαγγελματικές σχέσεις.

Πώς να αναγνωρίσεις έναν ναρκισσιστή

Ο ναρκισσισμός χαρακτηρίζεται από μια μεγαλοπρεπή αίσθηση αυτοπεποίθησης, έλλειψη ενσυναίσθησης, ανάγκη για υπερβολικό θαυμασμό και την πεποίθηση ότι κάποιος είναι μοναδικός και αξίζει ιδιαίτερης μεταχείρισης. Αν κάποιος συστηματικά επιδεικνύει τέτοιες συμπεριφορές, είναι πιθανό να έχεις να κάνεις με ένα άτομο με έντονα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ναρκισσισμού και παθολογικού ναρκισσισμού;

Ο παθολογικός ναρκισσισμός, ή αλλιώς ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας, είναι σπάνιος: επηρεάζει περίπου το 1% του πληθυσμού, μια συχνότητα που δεν έχει αλλάξει από τότε που οι κλινικοί ιατροί άρχισαν να τον μελετούν. Η διαταραχή θεωρείται ύποπτη όταν τα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά αρχίζουν να επηρεάζουν την καθημερινή λειτουργικότητα ενός ατόμου. Αυτή η δυσλειτουργία προκαλεί συνήθως τριβές στις διαπροσωπικές σχέσεις, λόγω της έλλειψης ενσυναίσθησης που χαρακτηρίζει τον παθολογικό ναρκισσιστή. Επιπλέον, μπορεί να εκδηλώνεται μέσω έντονου ανταγωνισμού, τροφοδοτούμενου από μεγαλομανία και ανάγκη για συνεχή προσοχή. Βλέποντας τον εαυτό του ως ανώτερο, ο παθολογικός ναρκισσιστής θεωρεί τους άλλους κατώτερους και συχνά δεν ανέχεται τη διαφωνία ή την αμφισβήτηση.

Η αυτοσυμπόνια και 6 πιθανοί λόγοι που δεν είσαι ευγενική με τον εαυτό και σε κρίνεις αυστηρά

Γνωρίζουν οι ναρκισσιστές ότι είναι ναρκισσιστές;

Αν αναρωτιέσαι αν κάποιος είναι ναρκισσιστής, ίσως είναι πιο απλό να τον ρωτήσεις ευθέως. Συνήθως πιστεύεται ότι οι άνθρωποι είτε δεν συνειδητοποιούν ότι είναι ναρκισσιστές, είτε το αρνούνται για να μην αμφισβητηθεί η ταυτότητά τους. Ωστόσο, σε μια έρευνα που χρησιμοποίησε την κλίμακα ναρκισσισμού ενός στοιχείου, όσοι απάντησαν θετικά στην ερώτηση «Είσαι ναρκισσιστής;» είχαν περισσότερες πιθανότητες να συγκεντρώσουν υψηλή βαθμολογία στον Δείκτη Ναρκισσιστικής Προσωπικότητας (Narcissistic Personality Inventory) των 40 ερωτήσεων.

Υπάρχουν οφέλη στο να είσαι ναρκισσιστής;

Έρευνες έχουν δείξει ότι ένας σχετικά υψηλός αλλά υποκλινικός ναρκισσισμός μπορεί να έχει κάποια οφέλη, όπως αυξημένη ψυχική ανθεκτικότητα, που σε βοηθά να αποδίδεις καλύτερα σε καταστάσεις υψηλής πίεσης, καθώς και υψηλότερες επιδόσεις στη δουλειά και στο σχολείο. Η αυξημένη αυτοεκτίμηση μπορεί επίσης να σε κάνει πιο κινητοποιημένο και διεκδικητικό. Μάλιστα, άλλες έρευνες έχουν συνδέσει τον ναρκισσισμό με χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης.

Είναι το αφεντικό σου ναρκισσιστής;

Ένα ναρκισσιστικό αφεντικό νοιάζεται περισσότερο για τη δική του πρόοδο παρά για τη συνεργασία, δείχνει αλαζονεία, είναι εριστικό και επικεντρώνεται μυωπικά στο να βγαίνει «νικητής». Συχνά παίρνει όλα τα εύσημα για τις επιτυχίες και επιτίθεται σε όσους δεν επιδεικνύουν απόλυτη αφοσίωση. Αν παρατηρείς αυτές τις συμπεριφορές, μπορεί να έχεις να κάνεις με έναν ναρκισσιστή στη θέση του αφεντικού.

Πώς το διάλειμμα 7 ημερών από τα social media μπορεί να έχει πολύ θετικό αντίκτυπο στο σώμα σου

Πώς να χειριστείς έναν ναρκισσιστή

Το να διαχειρίζεσαι μια σχέση με έναν ναρκισσιστή μπορεί να είναι βαθιά απογοητευτικό και οδυνηρό. Στην προσπάθειά τους για έλεγχο και θαυμασμό, οι ναρκισσιστές συχνά χειραγωγούν και εκμεταλλεύονται τους άλλους, υπονομεύοντας την αυτοεκτίμησή τους και αλλοιώνοντας την αίσθηση της πραγματικότητας. Η διαφωνία με έναν ναρκισσιστή για τη συμπεριφορά του συχνά δεν αποφέρει αποτελέσματα. Μια πιο αποτελεσματική λύση είναι να θέσεις σαφή όρια και να αποστασιοποιηθείς συναισθηματικά. Αναγνώρισε ότι δεν μπορείς να ελέγξεις τα συναισθήματά σου απέναντι σε κάποιον, αλλά μπορείς να ελέγξεις το πώς αντιδράς. Σε κάποιες περιπτώσεις, η διακοπή των δεσμών με έναν ναρκισσιστή σύντροφο, μέλος της οικογένειας ή αφεντικό μπορεί να είναι η καλύτερη, αν όχι η μόνη λύση. Αναλογίσου τα χαρακτηριστικά του ατόμου, ώστε να αποφύγεις παρόμοια σενάρια στο μέλλον.

Ποιες είναι οι στρατηγικές για να χειριστείς έναν ναρκισσιστή;

Το να αναγνωρίζεις την απογοήτευσή σου, να κατανοείς την πηγή της συμπεριφοράς τους και να διατηρείς την αίσθηση του σκοπού σου, είναι βασικές στρατηγικές. Οι ερευνητές που ταξινομούν τους ναρκισσιστές ως ευάλωτους ή μεγαλοπρεπείς, υποστηρίζουν ότι για κάθε τύπο χρειάζονται διαφορετικές προσεγγίσεις.

Πώς να διαχειριστείς ένα ναρκισσιστικό αφεντικό;

Περιόρισε τις προσδοκίες σου, ευθυγράμμισε τις επιτυχίες σου με αυτές του αφεντικού σου, θέσε όρια και απόφυγε να μπεις σε συζητήσεις που απαιτούν δικαιολογίες ή εξηγήσεις. Αυτές και άλλες τακτικές μπορούν να σε βοηθήσουν να επιβιώσεις σε έναν ναρκισσιστικό εργασιακό περιβάλλον.

Είναι οι ναρκισσιστές επιτυχημένοι ηγέτες; Ο ναρκισσισμός στις σχέσεις

Η επιθυμία ενός ναρκισσιστή για θαυμασμό και επαίνους, ειδικά από πιθανούς συντρόφους, τον καθιστά γοητευτικό και χαρισματικό, κάτι που μπορεί να οδηγήσει γρήγορα σε ένα ειδύλλιο. Ωστόσο, η έλλειψη ενσυναίσθησης τους εμποδίζει να κατανοήσουν πλήρως τον σύντροφό τους και να δημιουργήσουν μια μακροχρόνια ικανοποιητική σχέση.

Μπορούν οι ναρκισσιστές να ερωτευτούν;

Οι ναρκισσιστές μπορεί να επιδείξουν πάθος και γοητεία στα πρώτα στάδια μιας σχέσης, αλλά για τους περισσότερους από αυτούς οι σχέσεις είναι συναλλακτικές. Τους ενδιαφέρει η θετική προσοχή και η σεξουαλική ικανοποίηση που ενισχύει τον εγωισμό και την αυτοεκτίμησή τους. Χάνουν το ενδιαφέρον τους μόλις η προσδοκία για οικειότητα αυξηθεί ή αισθανθούν ότι έχουν «κατακτήσει» τον σύντροφο.

Έχουν οι ναρκισσιστές περισσότερες σχέσεις από άλλους ανθρώπους;

Από εξελικτική άποψη, ο ναρκισσισμός μπορεί να εξυπηρετεί την επιτυχία στο βραχυπρόθεσμο ζευγάρωμα. Οι ναρκισσιστές τείνουν να ενδιαφέρονται περισσότερο για βραχυπρόθεσμες σχέσεις ή συνευρέσεις και συχνά επιδιώκουν συντρόφους που είναι ήδη δεσμευμένοι.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ εγωισμού και ναρκισσισμού σε μια σχέση;

Η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας είναι σχετικά σπάνια. Περισσότεροι άνθρωποι είναι απλώς εγωιστές. Η διαφορά έγκειται στο αν το άτομο είναι περιοδικά εγωκεντρικό ή αν του λείπει μόνιμα η ενσυναίσθηση.

couple-7297174_1280.jpg