Αυτή την Κυριακή αλλάζει η ώρα: Ποιες αλλαγές θα δεις στο σώμα και την ψυχική υγεία σου

Η χειμερινή αλλαγή ώρας για το 2024 θα πραγματοποιηθεί τα ξημερώματα της τελευταίας Κυριακής του Οκτωβρίου. Συγκεκριμένα, στις 04:00 τα ξημερώματα της 27ης Οκτωβρίου θα γυρίσουμε τους δείκτες των ρολογιών μία ώρα πίσω, και θα δείχνουν 03:00.

Και ενώ οι περισσότεροι χαιρόμαστε που θα κοιμηθούμε μια ώρα παραπάνω, τα αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών θέτουν ερωτήματα και εκφράζουν ανησυχία ως προς το πόσο αθώα είναι η αλλαγή αυτή των ρολογιών δύο φορές τον χρόνο. Φαίνεται πως η διαταραχή των φυσικών κύκλων ύπνου δεν αποκλείεται να επιφέρει σοβαρά προβλήματα τόσο στη σωματική όσο και την ψυχική υγεία.

Γιατί είσαι περισσότερο κουρασμένη τώρα που το ρολόι έχει γυρίσει μία ώρα πίσω;

Πώς επηρεάζει τη σωματική υγεία η αλλαγή στην ώρα

Ξεκινάμε με το δεδομένο πως ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει ένα βιολογικό ρολόι, γνωστό και ως κιρκάδιος ρυθμός, που λειτουργεί με κύκλο 24 ωρών.

Είτε κερδίζεις είτε χάνεις μια ώρα ύπνου, λοιπόν, ο κύκλος του ύπνου διαταράσσεται και αυτό μπορεί να δυσκολεύει για μερικούς ανθρώπους να προσαρμοστούν ξανά σε ένα κανονικό πρόγραμμα. Ο διαταραγμένος ύπνος μπορεί επίσης να οδηγήσει σε υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.

Μια μελέτη του 2019 από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ και του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης εξέτασε τον αντίκτυπο της ανεπάρκειας ύπνου στις καρδιακές παθήσεις σε ποντίκια. Διαπιστώθηκε λοιπόν ότι, μετά από 16 εβδομάδες, τα ποντίκια των οποίων ο κύκλος ύπνου είχε διαταραχθεί ανέπτυξαν μεγαλύτερες αρτηριακές πλάκες σε σύγκριση με τα ποντίκια με φυσιολογικά πρότυπα ύπνου.

Τα ποντίκια με έλλειψη ύπνου είχαν επίσης διπλάσιο επίπεδο από ορισμένα λευκά αιμοσφαίρια στην κυκλοφορία τους και χαμηλότερες ποσότητες υποκρετίνης, μιας ορμόνης που παίζει βασικό ρόλο στη ρύθμιση των καταστάσεων ύπνου και εγρήγορσης.

«Αυτή φαίνεται να είναι η πιο άμεση επίδειξη των μοριακών συνδέσεων που συνδέουν το αίμα και τους καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου με την υγεία του ύπνου», δήλωσε ο Δρ Michael Twery, διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Έρευνας για τις Διαταραχές Ύπνου του Εθνικού Ινστιτούτου Καρδιάς, Μεσημεριανού και Αίματος στις ΗΠΑ. (National Heart, Lunch and Blood Institute’s National Centre on Sleep Disorders Research).

10 τραγούδια που θα σε βοηθήσουν να ξεσπάσεις όταν δεν έχεις διάθεση

Η απώλεια μιας ώρας ύπνου κατά την αλλαγή της ώρας την άνοιξη έχει συνδεθεί με αύξηση των καρδιακών προσβολών και των εγκεφαλικών ενώ σύμφωνα με την ίδια έρευνα καταγράφηκε αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων όταν τα ρολόγια επιστρέφουν τους ψυχρότερους μήνες καθώς οι οδηγοί προσαρμόζονται στην αλλαγή της ώρας.

Τα δεδομένα αυτά επιβεβαιώνουν και στοιχεία έρευνας της Zurich Insurance, σύμφωνα με τα οποία οι οδηγοί είναι πιο πιθανό να έχουν ατύχημα μεταξύ 16:00 και 19:00 τον Νοέμβριο, καθώς τα βράδια σκοτεινιάζουν νωρίτερα.

Σημειώνεται πως μετά την αλλαγή των ρολογιών, η εταιρεία σημείωσε μια αύξηση 10 έως 15 τοις εκατό στον όγκο των ατυχημάτων κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου σε σύγκριση με την υπόλοιπη ημέρα.

Πώς επηρεάζει η αλλαγή του ρολογιού την ψυχική υγεία;

Όταν τα ρολόγια γυρίζουν πίσω μια ώρα το φθινόπωρο, εμείς χαιρόμαστε μία επιπλέον ώρα φωτός της ημέρας το πρωί, όμως, αυτό διαρκεί μόνο μερικές εβδομάδες πριν μικρύνουν οι μέρες ακόμη περισσότερο.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα στις 21 Δεκεμβρίου που είναι η πιο μικρή μέρα του χρόνου το ηλιακό φως δεν είναι εμφανές παρά μόνο οκτώ ώρες. Οι αυξημένες ώρες σκοταδιού, όμως, μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα χαμηλή διάθεση και κατάθλιψη σε μερικούς ανθρώπους, καθώς και κόπωση, μυϊκό πόνο και εξασθενημένα οστά λόγω έλλειψης βιταμίνης D από την έκθεση στο φως του ήλιου. Μερικοί άνθρωποι εμφανίζουν επίσης εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (SAD) ως αποτέλεσμα των μικρότερων ημερών.

Σύμφωνα με το NHS, τα συμπτώματα SAD περιλαμβάνουν επίμονη χαμηλή διάθεση, απώλεια ενδιαφέροντος για κανονικές καθημερινές δραστηριότητες, ευερεθιστότητα, αισθήματα απόγνωσης ή ενοχής και ύπνο για περισσότερο από το κανονικό.

Η υπηρεσία υγείας εξηγεί ότι η έλλειψη ηλιακού φωτός μπορεί να προκαλέσει ένα μέρος του εγκεφάλου που λέγεται υποθάλαμος να μη λειτουργεί σωστά, κάτι που μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή μελατονίνης (την ορμόνη του ύπνου) και σεροτονίνης (την ορμόνη της διάθεσης), καθώς και τον κιρκάδιο ρυθμό του σώματος.

Τα παραπάνω δεδομένα δε χρειάζεται να τρομάζουν. Καλό είναι, όμως να τα γνωρίζεις και να πράξεις αναλόγως. Στον παρακάτω σύνδεσμο, για παράδειγμα, θα βρεις συμβουλές ακριβώς για το πώς να αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά τη μελαγχολία του φθινοπώρου, συμβουλές που θα σε βοηθήσουν γενικότερα.

Αντίο φθινοπωρινή μελαγχολία: 7 συμβουλές για να γεμίσεις φως και ενέργεια