«Αυτή τη φορά θα είναι διαφορετικά» αλλά δεν είναι: Γιατί συνεχίζεις να ερωτεύεσαι το «λάθος» άτομο;

Όλοι έχουμε βρεθεί σε αυτή την κατάσταση: τα πράγματα ξεκινούν συναρπαστικά - μηνύματα που κάνουν την καρδιά μας να χτυπάει κόκκινο, απόλυτη χημεία, και συζητήσεις που κυλούν αβίαστα. Αλλά μετά, χωρίς προειδοποίηση, κάτι αλλάζει. Η σπίθα σβήνει, εκείνος απομακρύνεται.

Ίσως μάλιστα να λέμε και το εξής: «Αυτή τη φορά θα είναι διαφορετικά».

Η δύναμη της εξοικείωσης

Η ιδέα ότι «η εξοικείωση γεννάει συμπάθεια» αποτελεί θεμελιώδη αρχή της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Από εξελικτική σκοπιά, η εξοικείωση μπορεί να προσφέρει μια αίσθηση ασφάλειας. Όταν κάτι είναι οικείο, ο εγκέφαλος ενεργοποιείται ώστε να προβλέπει τα αποτελέσματα με μεγαλύτερη ακρίβεια, και αυτή η προβλεψιμότητα ενισχύει τα αισθήματα άνεσης. Στο πλαίσιο των σχέσεων, ωστόσο, αυτό μπορεί να λειτουργήσει και ως δίκοπο μαχαίρι.

Για κάποιον που μεγάλωσε με ασυνεπείς ή συναισθηματικά απόμακρους γονείς, ένας σύντροφος που προσφέρει μια παρόμοια «θερμή και ψυχρή» σύνδεση θα μοιάζει ασυνείδητα οικείος -και κατά συνέπεια, άνετος. Αυτός ο τύπος σχέσης μπορεί να αναπαράγει τα μοτίβα που το άτομο βίωσε μεγαλώνοντας, και επειδή είναι γνώριμος, φαντάζει λιγότερο απειλητικός, ακόμα κι αν τελικά αποδειχθεί ανικανοποίητος ή επώδυνος.

Στις ρομαντικές σχέσεις, αυτή η δυναμική εμφανίζεται συχνά ως μια αρχική, έντονη συναισθηματική σύνδεση –η σπίθα που νιώθουμε όταν γνωρίζουμε κάποιον καινούριο. Αυτή η ένταση είναι συναρπαστική και μεθυστική, αλλά είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε πως δεν αποτελεί απαραίτητα ένδειξη μιας μακροχρόνιας, υγιούς αγάπης. Τις περισσότερες φορές, σηματοδοτεί την αναβίωση ενός παλιού, ανεπίλυτου μοτίβου σχέσης.

Πολλοί άνθρωποι υποσυνείδητα ελπίζουν ότι αναδημιουργώντας αυτές τις παλιές δυναμικές σε μια νέα ρομαντική σχέση, θα καταφέρουν να πετύχουν ένα διαφορετικό, πιο υγιές αποτέλεσμα. Σαν να υπάρχει μια εσωτερική ευχή: «Αυτή τη φορά θα είναι διαφορετικά» ή «Θα με αγαπήσουν πραγματικά αυτή τη φορά». Ωστόσο, αυτός ο κύκλος που πηγάζει από την ελπίδα για επούλωση των παλιών συναισθηματικών πληγών, συχνά καταλήγει να επαναλαμβάνει το ίδιο απογοητευτικό αποτέλεσμα.

Το πόσο ικανοποιημένη είσαι λέει περισσότερα για τη ζωή σου ή για την προσωπικότητά σου;

Η παγίδα του άγχους και της αποφυγής

Μια εξήγηση για το γιατί κάποιοι άνθρωποι παγιδεύονται σε ανθυγιεινά μοτίβα σχέσεων συνδέεται με τη λεγόμενη «παγίδα άγχους-αποφυγής». Αυτή η έννοια περιγράφει τη συνήθη δυναμική μεταξύ ατόμων με αγχώδη και αποφευκτικό στυλ προσκόλλησης.

Οι άνθρωποι με αγχώδη προσκόλληση επιθυμούν διακαώς εγγύτητα και ασφάλεια, φοβούμενοι την απόρριψη ή την εγκατάλειψη. Συνήθως επιζητούν επιβεβαίωση και καταβάλλουν προσπάθειες να κρατήσουν τη σχέση στενή, πιέζοντας ακόμη περισσότερο όταν αισθάνονται αβεβαιότητα.

Από την άλλη, τα άτομα με αποφευκτικό στυλ προσκόλλησης αποζητούν την ανεξαρτησία, νιώθοντας συχνά πίεση ή ασφυξία όταν η εγγύτητα γίνεται έντονη. Έχουν την τάση να αποφεύγουν τη συναισθηματική ευαλωτότητα και μπορεί να εμφανίζονται διστακτικοί στη δέσμευση.

Αντίθετα, ένα ασφαλές στυλ προσκόλλησης χαρακτηρίζεται από μια ισορροπημένη και υγιή προσέγγιση στις σχέσεις. Τα άτομα με ασφαλή προσκόλληση αισθάνονται άνετα με την οικειότητα και εκφράζουν με ευκολία τις ανάγκες και τα συναισθήματά τους, ενισχύοντας σταθερούς και θετικούς δεσμούς.

Σε σχέσεις όπου ένας σύντροφος έχει αγχώδη προσκόλληση και ο άλλος αποφευκτική, συχνά εμφανίζεται ένας φαύλος κύκλος. Ο αγχώδης σύντροφος επιδιώκει περισσότερη εγγύτητα, ενώ ο αποφευκτικός αρχίζει να απομακρύνεται για να βρει τον δικό του χώρο, πυροδοτώντας την ανασφάλεια του αγχώδους συντρόφου, ο οποίος εντείνει περαιτέρω την πίεση. Σε μερικές περιπτώσεις, οι αποφευκτικοί σύντροφοι μπορεί αρχικά να προσεγγίσουν με έντονο ενθουσιασμό, προσφέροντας προσοχή, στοργή και μεγάλες χειρονομίες -κάτι που αναφέρεται ως «βομβαρδισμός αγάπης»- για να απομακρυνθούν αργότερα, αφήνοντας τον αγχώδη σύντροφο πληγωμένο και μπερδεμένο.

Deepfakes ή αλλιώς η πανδημία του διαδικτύου: Πώς η παραπληροφόρηση παράγει ψευδείς αναμνήσεις

Σπάζοντας τον κύκλο: Κατανοώντας το στυλ προσκόλλησής σου

Αν νιώθεις παγιδευμένη στον επαναλαμβανόμενο κύκλο του να ερωτεύεσαι τον «λάθος» τύπο ανθρώπου -κάποιον συναισθηματικά απόμακρο ή μη διαθέσιμο- ίσως είναι η στιγμή να αναρωτηθείς για το στυλ προσκόλλησής σου και τις δυναμικές που σε έλκουν υποσυνείδητα. Κατανοώντας αυτά τα μοτίβα, μπορείς να απελευθερωθείς από παλιές, ανθυγιεινές συνήθειες και να κάνεις χώρο για πιο ισορροπημένες σχέσεις.

Αν έχεις αγχώδες στυλ προσκόλλησης, ίσως χρειαστεί να δουλέψεις την αυτοκαταπράυνση. Αυτό σημαίνει να εκφράζεις ανοιχτά τα συναισθήματά σου στον σύντροφό σου, να εμπιστεύεσαι τις διαβεβαιώσεις του και να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου ότι οι αγχωτικές σου σκέψεις δεν είναι πάντα η απόλυτη πραγματικότητα. Ενίσχυσε την αυτοεκτίμησή σου, ανεξάρτητα από τις αντιδράσεις του συντρόφου σου, για να βρεις μεγαλύτερη σταθερότητα και αυτονομία. Εξάσκησε την ικανότητα να ξεχωρίζεις πότε ο σύντροφός σου ενεργοποιεί παλιές ανασφάλειες και πότε εκφράζει τα πραγματικά του συναισθήματα.

Αν πάλι τείνεις προς την αποφυγή, η δουλειά πάνω στη συναισθηματική ευαλωτότητα και η εξάσκηση σε ανοιχτή επικοινωνία μπορούν να σε βοηθήσουν να χτίσεις πιο υγιείς δεσμούς. Αυτές οι αλλαγές μπορούν να μεταμορφώσουν την ποιότητα των σχέσεών σου, οδηγώντας σε σχέσεις με αμοιβαίο σεβασμό και ασφάλεια.

Οραματίσου τον σύντροφο που θέλεις

Μόλις αποκτήσεις μια πιο σαφή εικόνα για το στυλ προσκόλλησής σου, ένα ισχυρό εργαλείο για να σπάσεις τον κύκλο είναι να οραματιστείς τον τύπο συντρόφου που πραγματικά αναζητάς. Αντί να εστιάζεις στην ένταση ή την άμεση οικειότητα μιας σχέσης, σκέψου τις ιδιότητες που θέλεις σε έναν σύντροφο και πώς θα ήθελες να σε κάνει να νιώθεις.

Για παράδειγμα, ίσως επιθυμείς κάποιον ζεστό, αστείο, ευγενικό και έξυπνο. Πώς θα ήταν να βρισκόσουν με κάποιον που φέρνει ηρεμία και σταθερότητα στη ζωή σου αντί για άγχος και δράμα; Φαντάσου τις καθημερινές αλληλεπιδράσεις με αυτό το άτομο, πώς θα σε συμπεριφερόταν και πώς θα σε έκανε να νιώθεις υποστήριξη και ασφάλεια.

Εστιάζοντας σε αυτές τις συγκεκριμένες ποιότητες, θα μπορέσεις να αναγνωρίσεις πότε το σωστό άτομο μπαίνει στη ζωή σου, αποφεύγοντας έτσι την επανάληψη παλιών, δυσλειτουργικών μοτίβων.