Καρκίνος του μαστού: Ενημερώσου και γίνε ο μεγαλύτερος εχθρός του εχθρού σου

Όσο και να μην το ομολογούμε εκείνη τη στιγμή, όταν το θέμα του καρκίνου κάνει την εμφάνισή του στη συζήτηση, δημιουργείται μία αμηχανία. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ξέρουν πώς ακριβώς να το χειριστούν και συνήθως οδηγούνται σε μία διακριτική προσπάθεια να αφαιρέσουν τον εαυτό τους πιο άμεσα εκτός θέματος. Από άγχος μη φέρουν τον συνομιλητή τους σε δύσκολη θέση; Από δική τους αμηχανία να στέκονται στο ενδιάμεσο τέτοιας συζήτηση; Ίσως απλώς από φόβο μην πουν κάτι λάθος.

Σωστό ή λάθος δεν ξέρω αν υπάρχει σε τέτοιες περιπτώσεις. Ο καθένας προσπαθεί να κάνει το καλύτερο που μπορεί με τα όποια εφόδια έχει εκείνη την ώρα μαζί του. Όσοι γνωρίζουν κάτι περισσότερο συνήθως είναι επειδή με κάποιον τρόπο έχουν αναγκαστεί να βιώσουν τον καρκίνο στη ζωή τους. Σε κάποιον δικό τους ή σε ένα κοντινό πρόσωπο. Σπάνια υπάρχει η θέληση για ενημέρωση χωρίς να υπάρχει «προσιτός» λόγος και αυτό δεν έχει να κάνει με την ενσυναίσθηση, αλλά με τη μη συνειδητοποίηση της σημαντικότητας του θέματος. Ό,τι είναι μακριά από εμάς, άλλωστε, συνήθως, στο μυαλό μας δεν μας αγγίζει.

Προσωπικά, χρειάστηκε από μικρή να γνωριστώ με το θέμα, γιατί δεν είχα επιλογή. Κανείς δεν με ρώτησε, όπως κανείς δεν ρώτησε τον δικό μου άνθρωπο που έπρεπε να παλέψει -και να συνεχίσει να παλεύει- με τον καρκίνο. Εγώ, όμως, έπρεπε να ρωτήσω. Ήμουν πολύ μικρή όταν άκουσα τη λέξη που έκτοτε δημιουργούσε φόβο σε κάθε μέλος της οικογένειας, οπότε οι διαδικασίες είχαν μία πολύ συγκεκριμένη οδό να ακολουθήσουν: Την ενημέρωση. Από γιατρούς, από φυλλάδια, αργότερα, από τη σελίδα του CDC (σ.σ. Centers for Disease Control and Prevention), από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Από όπου, τέλος πάντων, μπορείς να ενημερωθείς.

Ενώ ήμουν γενικά ένα πολύ ψύχραιμο παιδί όσον αφορά στα θέματα υγείας, αυτό που με τρόμαζε περισσότερο ήταν το πώς μπορείς να καταλάβεις ότι κινδυνεύεις όταν πολλές φορές δεν υπάρχουν καν σημάδια. Τουλάχιστον στα πρώτα στάδια. Ο καρκίνος του μαστού τυπικά δεν έχει συμπτώματα στην αρχή, οπότε τι είναι αυτό που μπορεί να αποτελέσει το σωτήριο «όπλο» στην περίπτωση εμφάνισης μίας τέτοιας μάχης; Η έγκαιρη ανίχνευση μέσω της ψηλάφησης -για εξογκώματα, του υπερήχου -τα 25 μέχρι τα 40- και της μαστογραφίας -τη βασική εξέταση για την απεικόνιση των μαστών, από την ηλικία των 40 ετών . Εξετάσεις, στις οποίες λίγο πρέπει να σε απασχολεί η φαινομενικά και για πολύ λίγο άβολη θέση στην οποία θα βρεθείς και πολύ περισσότερο ο ουσιαστικός λίθος που μπορούν να θέσουν για την προστασία της ίδιας σου της ζωής. Μην ξεχνάς και τη μηνιαία αυτοεξέταση από την ηλικία των 18 και εφόρου ζωής. Φυσικά, οι εξετάσεις, ο τρόπος διεξαγωγής τους και η συχνότητά τους γίνονται πάντα κατόπιν συνεννόησης με τον γιατρό.

Καμιά φορά, όμως, ακριβώς επειδή νιώθουμε καλά και δεν υπάρχει σωματικός πόνος, δεν βρίσκουμε τον λόγο να πάμε για εξετάσεις. Ενίοτε, αυτό έχει να κάνει με την άγνοια κινδύνου. Κανείς δεν θέλει να επισκεφτεί τον γιατρό του και να μάθει ότι πάσχει από κάτι. Το να μη γνωρίζεις την ύπαρξή του, ωστόσο, δεν το εξαφανίζει από τον «χάρτη». Μόνο καθυστερεί τα δυσάρεστα νέα, αλλά μαζί με αυτά και το «η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση», καθώς αν το γνωρίζεις, μπορείς να στρέψεις εσύ το τραπέζι πιο άμεσα εκεί που θες. Διόγκωση των μαστών, εξογκώματα στο εσωτερικό του στήθους, ερυθρότητα, αλλαγές στο δέρμα και στην εμφάνιση των θηλών, αποτελούν μερικά από τα πρώτα ορατά σημάδια του καρκίνου του μαστού, τα οποία ενδέχεται να δουν τις πιθανότητές τους να εξελιχθούν σε πιο σοβαρά, όπως οι πόνοι στα οστά και η μεγάλη διόγκωση των λεμφαδένων, να αυξάνονται, όσο υπάρχει αδράνεια.

Και, τελικά, οδηγούμαστε στην απορία που όλοι θέλουν να λύσουν: Υπάρχει κάτι που να μπορεί να βοηθήσει στη μη εμφάνιση ενός από τους πιο συχνούς καρκίνους παγκοσμίως; Η απάντηση, όπως συνηθίζεται με τέτοια θέματα, δεν μπορεί να φέρει συμβόλαια. Αν εξαιρέσουμε παράγοντες στους οποίους δεν μπορούμε να επέμβουμε, όπως η ηλικία και το ιστορικό οικογένειας, η διατήρηση του υγιούς βάρους, η τακτική άσκηση και ο περιορισμός του αλκοόλ, αποτελούν συνήθειες που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του ρίσκου εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Δεν είναι εγγυήσεις, αλλά, αν μπορείς να κάνεις έστω και την παραμικρή διαφορά, γιατί να μην το εκμεταλλευτείς;

Στις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο, μέχρι τον Ιανουάριο του 2020, καταγράφηκαν πάνω από 3,5 εκατομμύρια περιστατικά γυναικών με ιστορικό καρκίνου του μαστού, ενώ υπολογίζεται ότι 1 στις 8 γυναίκες παγκοσμίως θα τον εμφανίσει σε κάποια περίοδο της ζωής της. Ακόμα και να συμβεί αυτό, όμως, το θέμα είναι άλλο. Να έχεις τη δυνατότητα να παλέψεις ενάντια στον εχθρό. Να γίνεις warrior και survivor της ασθένειας μέσω της ενημέρωσης και της έγκαιρης διάγνωσης. Ο χειρότερος εχθρός του εχθρού σου. Γιατί μπορείς να το κάνεις. Και στον δρόμο του νικητή, να μπορέσεις να βοηθήσεις κι άλλους ανθρώπους που ξεκινάνε τον αγώνα.