Πώς λειτουργεί ο μηχανισμός πένθους και θρήνου και τι κινητοποιεί τη συλλογική θλίψη;

Η νέα εθνική τραγωδία με τη σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη, πλημύρισε τα social media δεκάδων διασήμων αλλά απλών ανθρώπων με μηνύματα συμπαράστασης για τους ανθρώπους που έχασαν μέσα σε 12 λεπτά τη ζωή τους, τους φοιτητές που επέστρεφαν στο πανεπιστήμιό τους, τους γονείς που δεν θα δουν ξανά τα παιδιά τους.

Ζητήσαμε από τη Μαρίνα Μόσχα, ψυχολόγο, MA Κλινικής Ψυχολογίας και ψυχοθεραπεύτρια να μας εξηγήσει πώς ακριβώς λειτουργεί ο μηχανισμός πένθους και θρήνου για έναν άνθρωπο που δεν γνωρίζουμε προσωπικά και τι κινητοποιεί τη συλλογική θλίψη.

Ο συμβολισμός

«Πράγματι, όσο και να φαίνεται περίεργο, είναι δυνατό να θρηνούμε έναν άνθρωπο που δεν γνωρίζουμε προσωπικά και δεν έχουμε σχέσεις μαζί του. Έναν άνθρωπο που τον γνωρίζουμε αρκετά μέσα από την εικόνα που έχει δημιουργήσει γύρω από το όνομά του και που έχουμε ταυτιστεί μαζί του.

Μπορεί επίσης, να μας θυμίζει ένα δικό μας άνθρωπο, τους γονείς μας, ένα συγγενή μας, κάποιον με τον οποίο τον έχουμε «ταιριάξει», σαν να χάνουμε εκείνον τον δικό μας άνθρωπο.

Μπορεί να έρχονται στην επιφάνεια διάφορες παλαιότερες δικές μας βιωματικές εμπειρίες που τις αναβιώνουμε μέσα από μία τέτοια κατάσταση. Μπορεί να έρχονται στην επιφάνεια φοβίες μας, άγχη, γύρω από έναν επικείμενο θάνατο για ένα δικό μας άτομο με κακή υγεία, τον θάνατο των γονιών ή ακόμη και τον δικό μας θάνατο.

Η κατάρα των Τεμπών: Η κοιλάδα που γεμίζει μνήματα από το 1999

Κεφάλαιο Συλλογική θλίψη

Υπάρχει και η συλλογική θλίψη, όπου νιώθουμε την απώλεια και θέλουμε ενσυναισθητικά να συνεισφέρουμε και εμείς «κάτι» με τον δικό μας τρόπο.

Παράδειγμα, φαντάζομαι ότι αρκετοί έχετε αναρτήσει στα social media τη σκέψη σας ή μία αφιέρωση σε ένα δημόσιο πρόσωπο που έφυγε από τη ζωή, συμμετέχοντας με τον τρόπο σας στο πένθος.

Κάτι μας αφήνει, κάπως μας επηρεάζει, ζούμε το παράδοξο: δεν τον γνωρίζουμε αλλά και τον γνωρίζουμε.

Μην ξεχνάμε πως η διαδικασία του πένθους είναι μία μοναδική εμπειρία για τον καθένα μας και πως ο τρόπος που θα πενθήσουμε είναι επίσης μοναδικός.

Έτσι, η απάντηση είναι πως ναι, είναι φυσιολογικό να πενθούμε κάποιον που δεν γνωρίζουμε ή να πενθούμε για τους νεκρούς μιας εθνικής τραγωδίας.

Ευχαριστούμε τη Μαρίνα Μόσχα, ψυχολόγο, MA Κλινικής Ψυχολογίας, ψυχοθεραπεύτρια και μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
https://marinamoscha.wordpress.com
https://www.facebook.com/marinamoscha