Η μυρωδιά του συντρόφου σου μπορεί να επηρεάσει το πόσο καλά κοιμάσαι
Ο ύπνος φαίνεται να είναι μια προσωπική εμπειρία, αλλά η μύτη σου λέει το αντίθετο.
Αν είναι μαμά ίσως γνωρίζεις ένα παλιό κόλπο: Αφήνεις την αγαπημένη σου μπλούζα ή τη μαξιλαροθήκη σου στο παιδί που δυσκολεύεται να κοιμηθεί το βράδυ. Η ιδέα είναι απλή: μπορεί να μυρίσει τη μυρωδιά σου και να νιώσει ανακούφιση, περιορίζοντας την παρόρμησή του να σηκωθεί από το κρεβάτι και να σε ξυπνήσει. Αν οι οσφρητικές ενδείξεις είναι σημαντικές για τον ύπνο των παιδιών, μήπως έχουν ανάλογη σημασία και για εσένα ως ενήλικα;
Πώς οι σκέψεις σου διαμορφώνουν όσα συμβαίνουν
Ο κοινός ύπνος δημιουργεί αλληλεξάρτηση
Αν βρίσκεσαι σε σχέση, πιθανότατα κοιμάσαι στο ίδιο κρεβάτι με τον σύντροφό σου (Starvos, 2023). Μετά από μια αρχική περίοδο προσαρμογής, ο ύπνος με την παρουσία του συντρόφου σου γίνεται ρουτίνα και συνήθεια. Συνηθίζεις τον ρυθμό της νύχτας, τις κινήσεις, τους ήχους του. Εφόσον είστε και οι δύο σχετικά υγιείς και ήρεμοι, ένας «καλός ύπνος» φαίνεται να είναι κάτι που βασίζεται στη δική σου υποκειμενική αίσθηση, ανεξάρτητα από τον άλλον.
Τι συμβαίνει, όμως, όταν ο σύντροφός σου λείπει για μερικές ημέρες; Ξαφνικά, προσπαθείς να κοιμηθείς και όλα φαίνονται διαφορετικά ή παράξενα. Είναι ο περισσότερος χώρος; Η έλλειψη θορύβου ή κίνησης; Ή μήπως μια αλλαγή στη μυρωδιά;
Η μυρωδιά του συντρόφου μπορεί να έχει καταπραϋντική επίδραση
Μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας (Hofer & Chen, 2024) διερεύνησε τον ρόλο της μυρωδιάς του συντρόφου στον ύπνο ρομαντικών ζευγαριών. Το ενδιαφέρον για οσφρητικές ενδείξεις κατά τη διάρκεια του ύπνου είναι λογικό, αν σκεφτείς ότι πρόσφατες έρευνες δείχνουν πως η μυρωδιά ενός ρομαντικού συντρόφου μπορεί να έχει καταπραϋντική επίδραση. Σε στρεσογόνες καταστάσεις, η σωματική μυρωδιά ενός συντρόφου μπορεί να μειώσει την απόκριση στο στρες και να περιορίσει τη δυσφορία (Granqvist et al., 2019). Το «άρωμα της ασφάλειας» (Granqvist et al., 2019) μπορεί να ενεργοποιήσει μια παρασυμπαθητική αντίδραση, μειώνοντας την ένταση και ενισχύοντας την ηρεμία.
Αν η μυρωδιά του συντρόφου μειώνει τα επίπεδα στρες, μήπως μπορεί να βελτιώσει και την ποιότητα του ύπνου;
Ένα έξυπνο πείραμα
Οι ερευνητές στρατολόγησαν 155 συμμετέχοντες με υγιές ιστορικό ύπνου για μια μελέτη (Hofer & Chen, 2024). Οι συμμετέχοντες φορούσαν έναν μετρητή ύπνου στον καρπό τους και κοιμούνταν μόνοι. Επιπλέον, αντικαθιστούσαν τις μαξιλαροθήκες τους με συγκεκριμένα T-shirts για τέσσερις διαφορετικές νύχτες.
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του πειράματος ήταν ότι τις δύο από τις τέσσερις νύχτες, τα T-shirts ήταν άοσμα ή ανήκαν σε αγνώστους (έλεγχος), ενώ τις άλλες δύο είχαν φορεθεί από τον σύντροφό τους. Οι συμμετέχοντες δεν γνώριζαν ποιο T-shirt χρησιμοποιούσαν κάθε φορά. Κάθε πρωί αξιολογούσαν την ποιότητα του ύπνου τους.
Η μυρωδιά του συντρόφου βελτιώνει τον ύπνο
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η μυρωδιά του συντρόφου βελτιώνει σημαντικά τον ύπνο. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε βελτίωση στον ύπνο όταν οι συμμετέχοντες κοιμούνταν με τα T-shirts που είχαν φορεθεί από τον σύντροφό τους, σε σύγκριση με εκείνα που δεν είχαν μυρωδιά συντρόφου (Hofer & Chen, 2024). Εντυπωσιακά, η επίδραση της μυρωδιάς συγκρίθηκε με την επίδραση της μελατονίνης ως βοήθημα ύπνου.
Η μυρωδιά του συντρόφου αύξησε την αποτελεσματικότητα του ύπνου, αν και οι συμμετέχοντες δεν το αντιλήφθηκαν άμεσα (Hofer & Chen, 2024). Η υποκειμενική σου αίσθηση για την ποιότητα του ύπνου φάνηκε να εξαρτάται περισσότερο από την πεποίθηση ότι χρησιμοποιείς το T-shirt του συντρόφου σου, παρά από τα αντικειμενικά δεδομένα.
Ένα απλό κόλπο για καλύτερο ύπνο
Αυτή η έρευνα σου προσφέρει μια εύκολη λύση αν περνάς συχνά χρόνο χωριστά από τον σύντροφό σου, αλλά συνήθως κοιμάστε μαζί. Αν ταξιδεύεις, πάρε μαζί σου ένα ρούχο του συντρόφου σου. Αν μένεις στο σπίτι, μπορείς να χρησιμοποιήσεις το μαξιλάρι του συντρόφου σου για το ίδιο αποτέλεσμα. Έτσι, μπορείτε να εξασφαλίσετε έναν καλύτερο ύπνο, ακόμα και όταν είστε μακριά.
Πώς ο χριστουγεννιάτικος στολισμός επηρεάζει τις ανθρώπινες σχέσεις την ψυχολογία μας