Οι 3 σπουδαίοι λόγοι για να συγχωρείς μπορούν να αλλάξουν τη ζωή σου σε όλα τα επίπεδα

Κανείς δεν είναι τέλειος, ούτε εσύ ούτε οι γύρω σου. Και η κοινωνική ζωή συχνά συνοδεύεται από συγκρούσεις. Ένας συνάδελφος μπορεί να σου κρατάει κακία επειδή πήρες προαγωγή ενώ αυτός όχι -και αυτό να οδηγήσει σε δυσαρέσκεια και σύγκρουση. Ο σύντροφός σου μπορεί να ξόδεψε όλα τα χρήματα από τον κοινό σας λογαριασμό σε ακριβά κοσμήματα χωρίς να σε συμβουλευτεί. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα. Η αδερφή σου ίσως ξέχασε να σου πει «ευχαριστώ» επειδή τη βοήθησες να οργανώσει ένα πάρτι έκπληξη για τον σύζυγό της. Ο καλύτερός σου φίλος μπορεί να προσέβαλε τη σύντροφό του δημόσια, έχοντας πιει λίγο παραπάνω σε ένα γιορτινό πάρτι. Ή ένα μέλος της οικογένειάς σου μπορεί να σε έβρισε μπροστά στον σύντροφό σου χωρίς λόγο. Ή ένας φίλος να χτύπησε το αυτοκίνητό σου φεύγοντας από το σπίτι σου και να το αρνήθηκε, παρόλο που εσύ το είδες ξεκάθαρα από την κάμερα ασφαλείας. Και η λίστα συνεχίζεται.

Όταν κάποιος σε αδικεί, είναι φυσικό να δυσκολεύεσαι να το διαχειριστείς (βλ. Geher et al., 2019). Ειδικά αν η αδικία είναι σοβαρή, μπορεί να σου φαίνεται σχεδόν αδύνατο να συγχωρήσεις. Ένα βασικό ζήτημα στις κοινωνικές σχέσεις είναι οι εξής ερωτήσεις: Πότε κάτι είναι συγχωρητέο; Και πότε μια πράξη υπερβαίνει τα όρια της συγχώρεσης;

Συγχώρεση στο εξελικτικό πλαίσιο

Από εξελικτική σκοπιά, το να συγχωρείς πολύ γρήγορα και εύκολα μπορεί να είναι προβληματικό. Οι άνθρωποι εξελίχθηκαν σε ένα περιβάλλον όπου ο αμοιβαίος αλτρουισμός, δηλαδή η τάση να βοηθάς αυτούς που σε έχουν βοηθήσει (βλ. Trivers, 1971), είναι θεμελιώδης. Σε έναν τέτοιο κόσμο, η διατήρηση ισχυρών και θετικών σχέσεων είναι κρίσιμη. Ένα ευρύ δίκτυο ανθρώπων που μπορείς να εμπιστευτείς είναι βασικό για μια ευτυχισμένη και επιτυχημένη ζωή (βλ. το βιβλίο Positive Evolutionary Psychology των Geher και Nicole Wedberg, 2022).

Όπως υποστηρίζουμε σε μια μελέτη για την εξελικτική ψυχολογία της συγχώρεσης (De Jesus et al., 2021), η άνευ όρων συγχώρεση χωρίς καμία λογοδοσία μπορεί να σε βλάψει, κάνοντάς σε να φαίνεσαι ευάλωτος/η. Έτσι, η φύση δεν θα είχε «επιλέξει» κάτι τέτοιο.

Η αληθινή, βαθιά συγχώρεση χρειάζεται συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ο άνθρωπος που σε αδίκησε πρέπει να αναγνωρίσει το λάθος του και να αναλάβει την ευθύνη. Να νιώσει ενοχές. Να ζητήσει μια γνήσια συγγνώμη, συχνά δημόσια. Και εσύ πρέπει να είσαι ανοιχτός/ή στη δυνατότητα της συγχώρεσης (κάτι που, όπως ξέρεις, δεν είναι πάντα εύκολο).

Παρόλα αυτά, η συγχώρεση είναι μια κρίσιμη συναισθηματική διαδικασία που, όταν είναι κατάλληλη, έχει πολλά οφέλη. Ας δούμε τρία από αυτά, σύμφωνα με τις επιστήμες της συμπεριφοράς.

3 οφέλη της συγχώρεσης

1.Διατήρηση κοινωνικών σχέσεων (βλ. Geher & Wedberg, 2022).

Οι άνθρωποι εξελίχθηκαν να ζουν σε μικρές κοινωνίες ανάμεσα σε συγγενείς και γνωστούς. Η απώλεια κοινωνικών σχέσεων ήταν επώδυνη και δυνητικά επικίνδυνη. Παρόλο που σήμερα οι κοινωνικοί μας κύκλοι έχουν μεγαλώσει, το μυαλό μας παραμένει βασικά το ίδιο. Οι ρήξεις στις σχέσεις παραμένουν βαθιά επώδυνες. Η γνήσια συγχώρεση βοηθά στη διατήρηση ισχυρών και υγιών σχέσεων.

2.Θετική κοινωνική φήμη (βλ. Geher et al., 2019).

Οι άνθρωποι που θεωρούνται καλοσυνάτοι και συγχωρητικοί συχνά κερδίζουν τον θαυμασμό και την εκτίμηση των άλλων. Το να καλλιεργείς μια φήμη ότι είσαι συγχωρητικός/ή είναι επωφελές για την κοινωνική σου ζωή. Μια θετική φήμη είναι κρίσιμη για την επιτυχία στον συχνά δύσκολο κόσμο των κοινωνικών σχέσεων.

3.Συναισθηματικά οφέλη (βλ. Kim et al., 2022).

Σε συναισθηματικό επίπεδο, η γνήσια συγχώρεση έχει οφέλη για εσένα τον/την ίδιο/α. Συνδέεται με καλύτερη ψυχολογική υγεία, μείωση του θυμού και αύξηση της ελπίδας. Δεν είναι δύσκολο να δεις πώς αυτά τα συναισθήματα μπορούν να σε βοηθήσουν να κοιμάσαι καλύτερα τη νύχτα.

Συμπέρασμα

Οι άνθρωποι κάνουν λάθη. Είσαι και εσύ ατελής, όπως και όλοι οι γύρω σου. Και μέρος της ζωής είναι να πληγώνεσαι από τους άλλους -μια δυσάρεστη πραγματικότητα της ανθρώπινης εμπειρίας.

Αν και δεν έχουμε εξελιχθεί να συγχωρούμε πάντα εύκολα (βλ. De Jesus et al., 2021), η συγχώρεση είναι ένα εργαλείο που βοηθά:

1.Να παραμένεις συνδεδεμένη με τους άλλους.

2.Να καλλιεργείς θετική φήμη.

3.Να βελτιώνεις τη συναισθηματική σου ευημερία.

Αυτή την εποχή του χρόνου, καθώς οι μέρες μικραίνουν και σκέφτεσαι τους ανθρώπους στη ζωή σου, ίσως αξίζει να αναλογιστείς τη συγχώρεση. Αν και δεν είναι πάντα εφικτή ή σωστή, τα οφέλη της συγχώρεσης μπορεί τελικά να υπερτερούν των κόπων του να κρατάς κακία. Σκέψου το αυτό αυτές τις γιορτές.